MİLLİ BİRLİK VE EĞİTİM SORUNU; HOCA AHMET YESEVİ ÖĞRETİLERİNDE GENÇLİĞİN EĞİTİMİ

Bu makalede Hoca Ahmet Yesevi'nin öğretileri ile Türk toplumunda tasavvufi gelenek temelinde ulusal bütünlük oluşumu ele alınmaktadır. Tasavvuf kültürüne uygun olarak Kazak yurdunda İslami anlayışın ulusal bütünlüğü kavramı oluşturuldu. Bu bağlamda çalışma, Tengrian dünya görüşünün uyumu, milli geleneklerin yanı sıra yerel halkların manevi ve maddi değerlerinin ilgili İslami kavramlarla uyumu yoluyla Türk manevi birliği ve ulusal bütünlüğün oluşumu anlatılmaktadır. Hoca Ahmet Yesevi'nin tasavvufi öğretileri, göçebe Türk topluluklarının eğitim ve ahlaka davet edilmesiyle Türk halkının kültüründe önemli değişiklikler meydana getirmiştir. Tasavvuf öğretileri sayesinde çok etnik gruptan oluşan bir Türk toplumu dini, manevi ve milli birliği oluşturdu. Yukarıda bahsedildiği üzere yazar, gençleri Hoca Ahmet Yesevi’nin tasavvuf öğretilerinin Türk toplumunda milli ve manevi birliğin oluşumunda katkıları hakkında bilgilendirmeye çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İslam, Hoca Ahmet Yesevi, Tasavvuf öğretileri, İslam dünya görüşü, Milli ve manevi bütünlük

NATIONAL INTEGRITY AND THE PROBLEM OF EDUCATION AND YOUTH EDUCATION IN THE TEACHING OF AHMET YASAWI

The article considers the teachings of Ahmet Yasawi and the problem of the establishment of national integrity in the Turkic society on the basis of his teachings of Sufism. In accordance with the culture of Sufism, the concept of the national integrity of the Islamic sense was formed in the country. In this regard, the work describes the creation in the Turkic country of spiritual unity and national integrity through the harmony of the Tengrian worldview, national traditions, as well as spiritual and material values of local peoples with the corresponding Islamic concepts. The Sufi teachings of Khoja Ahmet Yasawi made significant changes in the culture of the Turkic people thanks to the invitation of the Turkic community of nomads to education and morality. Thanks to the Sufi teachings and culture of Gulama, a multi-ethnic Turkic society has formed a religious and spiritual unity and national unity. As mentioned above, the author seeks to inform youth about the teachings of Sufism of Ahmet Yasawi about the formation of spiritual unity and national unity in Turkic society.

Keywords:

Islam, Khoja Ahmet Yasawi the Teachings of Sufism, Tengrian Worldview, National Traditions, Spiritual Homogeneity, National Integrity,

PDF

___

1. Иасауи Қ.А. Хикмет Хазірет Сұлтан Қожа Ахмет Иасауи. – Алматы: Жалын, 2002. – 272 б.
2. Ясауи Қожа Ахмет. Даналық кітабы. /Ауд. Ж.Әбдірашев. – Шымкент, 1993. – 109 б.
3. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 6 том (Қ-Н). /Бас ред. Б. Аяған. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2004. – 696 б.
4. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: "Аруна Ltd." ЖШС, 2010. – 592 б.
5. Нысанбаев Ə. Қожа Ахмет Иассауидің дүниетанымы мен философиясы /Қазақ даласының ойшылдары (ІХ-ХІІ ғғ.). – Алматы: Ғылым, 1995. – 136 б.
6. Кенжетай Д. Қожа Ахмет Иасауи дүниетанымы. – Түркістан: [б. и.], 2004. – 341 б.
7. Кенжетаев Д.Т. Қожа Ахмет Иасауи философиясы және оның түркі дүниетанымы тарихындағы орны. //Док. дисс. – Алматы, 2007. – 259 б.
8. Кенжетаев Д. Исламдағы діни таным және оның ерекшеліктері //Ясауи әлемі. Түркістан: – 2011. – № 3-4 (8). – Б. 47-53.
9. Кенжетай Д. Ясауиді танудың кейбір проблемалары. //Ясауи әлемі. Түркістан: – 2009. № 1 (1). – Б. 179-184.
10. Жандарбек З. Насаб-нама нұсқалары және түркі тарихы. – Алматы: Дайк-Пресс, 2002. – 168 б.
11. Алтаев Ж. Қожа Ахмет Ясауидің сопылық ілімі. Қазақ философиясы. – Алматы: Қазақ университеті, 2017. – 220 б.
12. Аташ Б.М., Маханова Н.Б. Қазақтың көркемдік-эстетикалық танымы //Ұлттық тәрбие. – 2013. – № 6 (20). – Б. 93-99.
13. Мейірманов А. Қожа Ахмет Ясауи мұрасының көркемдік рәміздік мазмұны. //Адам әлемі. – 2012. – № 4 (54). – Б. 34-43.
14. Мырзабеков М. Суфизмнің моральдік-этикалық философиясы //Ясауи әлемі. Түркістан: 2010, № 1. – Б. 36-40.
15. Орынбеков М.С. Духовные основы консолидации казахов. Алматы: «Аркаим», 2001. 252 б. - ISBN 9965-603-02-2.
16. Ошақбаева Ж.Б. Ясауи шығармашылығы дәстүрлі қазақ дүниетанымының негізі. //Ясауи әлемі. Түркістан. – 2011. – № 3-4. – Б. 79-87.
17. Бейсетаев Р., Жакин А. Иман және Ясауи іліміндегі жастарды имандылыққа тәрбиелеу мәселесі. //Ясауи әлемі: – 2009. № 1 (1). – Б. 140-152.
18. Қожа Ахмет Ясауи кесенесі. /Құраст.: Ə.Қ. Муминов, Б. Қорғанбек, С.Моллақанағатұлы жəне т.б. – Алматы, 2009. – 200 б.
19. Мұстапаева Д. Асыл мұра – қасиетті тайқазан. – Алматы: Арыс, 2008. – 200 б.
20. Түркістан: Фотоальбом /Құраст. Р.Насыров. – Алматы: Өнер, 1993. – 200 б.