Tasavvuf, âşıklık sanatının gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. XV. yüzyıldan başlayarak âşık yaratıcılığı bilhassa tasavvufî dünya görüşünün etkisi altında gelişmeye başlamıştır. Orta çağların Azerbaycan âşıkları kendi şiirlerinde Muhammed peygamberi (s.a.v.) ve Hz. Ali’yi onlara özgü ad ve terimler ile yâd etmişlerdir. Ozan yaratıcılığı tasavvuf düşüncesine uygun gelmediği için yerini yavaş yavaş tasavvufî - irfanî ideolojinin geniş yansıdığı aşk destanlarına vermiştir. Ozan kahramanlık destanlarında yer alan Hızır, Hıdır İlyas gibi kutsal kişiler sufî aşığın yaratıcılığında bazen yerini koruyarak Hazreti Ali, evliya, derviş, seyyid gibi dini kutsallara terk etmiştir. Burada daha çok İslam dini dünya görüşü de etkisini göstermiştir. İslama ve şeriata uymayan sufi aşıklar Hz. Muhammed’in (s.a.v.), Hz. Ali’nin ve dini şahsiyetlerin isimlerini aşk destanlarına dahil ederek, buta vermenin onlara özgünlüğünü kriter olarak almışlardır. Bu makalede hem âşık şiirinde, hem de aşk destanlarında âşık ve maşukların tasavvuf düşüncesine uygun olarak 4 aşamadan (şeriat, tarikat, marifet ve hakikat) geçerek, Allah’a kavuşmaları tasvir edilmektedir.

Tasawwuf plays an important role in the development of the ashug art. Starting from the XV Century the ashug art has started to develop namely under the influence of the tasawwuf worldview. The medieval Azerbaijani ashugs used to mention the prophet Muhammad (peace be upon Him) and Khazrat Ali using special Sufi titles. Being in contradiction with the tasawwuf worldview, the ashug art started to gradually lose its place to love eposes widely reflecting the ideology of tasawwuf. In the ashug eposes such divine personalities as Khizir, Khidir Ilyas were often being replaced with the religious personalities such as Khazrat Ali, ovliya, dervish, seyyid etc. Here the main influence was coming from the religion of Islam. Those Sufi ashugs, not conforming with the Islamic sharia, by means of introducing the names of such religious personalities as the prophet Muhammad (peace be upon Him), Khazrat Ali, were relating the process of giving of buta with those figures. The article describes passing of the beloved ones through 4 phases (sharia, tariqa, morality, truth) in correspondence with the tasawwuf thought both in the ashug poetry as well as love eposes, and thus connecting with Allah.