AZERBAYCAN’IN KUZEYBATI BÖLGESİ HALKININ GELENEKSEL HALK OYUNLARINDA KADİM TÜRK FOLKLORUNUN İZLERİ

Türk halklarının tarihsel olarak Kafkasya’da eski kökleri bulunmaktadır. Türk dili, çok uluslu Kafkasya bölgesinde Orta Çağın başlarından itibaren yerli halklar arasında önemli bir iletişim aracı haline gelmiştir. Aynı zamanda Türkler kendi dilleriyle birlikte, eski halk gelenekleri de dahil olmak üzere kültürlerini bölge halkına aktarmışlardır. Bunun ispatını Kafkasya’nın farklı bölgelerinin folklorunu araştırırken gözlemlemek mümkündür. Bu çalışmamızda, farklı etnik özelliklere sahip Kafkasya bölgelerinden biri olan Kuzey Batı Azerbaycan halklarının halk oyunlarını ele alacağız. Bahsedilen oyunların bir bölümü tarafımızdan 1996-2015 yılları arasında saha çalışması yapılan ve bahsi geçen bölgede hem gözlemlenmiş, hem de yerel nüfusun yaşlı temsilcileri ile görüşülerek kaydedilmiştir. Araştırmamız gösteriyor ki, bölgenin etnik çeşitliliğine rağmen halk oyunlarında büyük yakınlık gözlemlenmektedir ve bu yakınlığın oluşmasında Türk kültürünün önemli rolü olmuştur. Öte yandan, oyunlarda kullanılan birçok araç gereç, özel söz vs. bu oyunlarla diğer Türk halklarının oyunları arasında büyük ilişki olduğunu göstermektedir. Hatta bu oyunların derinlemesine incelenmesinin eski Türk katmanlarını gözlemlemeye imkân vereceği kanaatindeyiz.

TRACES OF ANCİENT TURKİSH FOLKLORE İN THE TRADİTİONAL FOLK DANCE OF THE PEOPLE OF THE NORTHWEST REGİON OF AZERBAİJAN

Historically, Turkic people have ancient roots in the Caucasus. The Turkic language has become an important way of communication among indigenous peoples since the beginning of the Middle Agesin the multinational Caucasus region. At the same time, the Turks, along with their own language, transferred their culture to the people of the region, including ancient folk traditions. The proof of this we can observe while researching the folklore of different regions of the Caucasus. In this study, we will discuss the folk dances of the people of North West Azerbaijan, one of the Caucasus regions with different ethnic characteristics. Some of these games were observed and recorded, from the words of elderly representatives of the local population in the region where the fieldwork was conducted between 1996 and 2015. Our research shows that despite the ethnic diversity of the region, great similarity is observed in folk dances and Turkic culture has played an important role in the formation of this affinity. On the other hand, there are many tools used in games – materials, special words, etc. This shows that there is a great connection between these folk games and the games of other Turkic peoples. Moreover, deep examination of these games will allow us to better observe the old Turkic layers.

___

  • 1. Azerbaycan etnoqrafiyası. Bakü, I bölüm, 1988.
  • 2. Teylor, E. Pervobıtnaya Kultura. Moskva, Nauka, 1939.
  • 3. Arif, M. Azerbaycan Halk Teatrı. Trudı İnstituta Literaturı im.Nizami, t. I, Baku, 1954.
  • 4. Tahirov R.A. O Nekotorıx Bıtovıx İqrax Severo-Zapadnıx Rayonov Azerbaydjana. Azerbaycanskiy Etnoqrafiçeskiy Sbornik, vıp.2, 1965, s.218-227
  • 5. Fon-Plotto, A. Priroda i Lyudi Zakatalskogo Okruga . SSSKG, vıp.4. Tiflis, 1870.
  • 6. Paradov, Q. Nekotoriye Podrobnosti Puteşestviya Musulma, 1903.
  • 7. Canaşvili M. Kratkiy Oçerk Kaxskogo Uçastka. Trudı KOSX, 3, Tiflis, 1887
  • 8. Azerbaycan Edebiyatı İncileri. Bayatı, Koşma, Tecnis (1988). Bakü, I bölüm
  • 9. Veydenbaum N.G. Putevoditel po Kavkazu. Tiflis, Tipografiya glavnonaçalstvuyuşego grajdanskoy çastyu na Kavkaze, 1888. 434 s.
  • 10. Latifova, E.M. Geçmiş İlisu Sultanlığı Ahalisinin Sözlü Halk Edebiyatı. Bakü Üniversitesi Haberleri, Sayı 4, 2000. s.72-82
  • 11. Latifova, E.M. İlisuyskoye Sultanstvo. Baku, Şarq-Qarb, 2010. 400 s.
  • 12. Zakatalskogo Okruga v Mekku. SMOMPK, vıp.32. Tiflis, s.25-27.