Yerle ilgili bazı atasözleri ve deyimlerin mitolojik bağlantısı

Bilindiği üzere Türkçede yer ile ilgili deyim ve atasözleri oldukça yaygın bir kullanısa sahiptir. Bu anlatı kalıpları yaygınlığının yanı sıra, olumsuz anlamlar tasımaları açısından ilgi çekicidirler. Söz konusu bu anlatı kalıplarındaki olumsuz anlamlandırmanın rastgele olmadığı, dahası mitolojideki yer iyelerine bağlı bazı kalıntılar olduğu kanaatindeyiz. Bundan dolayıdır ki; bu makalede yer ile ilgili deyim ve atasözlerinin mitoloji ile bağlantısı ele alınmaktadır.

The mitological relationship of some idioms and proverbs with place names/ ground

It is known that proverbs and idioms which are related to ground have well-known usage. This narrative forms are interesting since they have negative senses besides being well-known. We have the opinion that this narrative forms are not coincidence in negative interpretation and are residues related to ground possessors in mythology. In this the relation between mythology and proverbs and idioms related to are discussed.

___

  • AÇA, Mehmet (2004), “Yaratılıs Mitleri, Samanizm ve Tasavvuf Bağlamında Düsüs, Mahrumiyet ve Hapis”, Millî Folklor, S. 62, s. 8-16.
  • AGIZZA, Rosa (2001), Antik Yunanda Mitoloji Masallar ve Söylenceler, (çev. Z. Zühre Đlkgelen), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  • AKSOY, Ömer Asım (1984a), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü-I Atasözleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
  • AKSOY, Ömer Asım (1984b), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü-II Deyimler Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
  • ANOHĐN, Andrey Viktoroviç (2006), Altay Samanlığına Ait Materyaller, (çev. Zekeriya Karadavut-Jannet Meyermanova), Kömen Yayınları, Konya.
  • ÇOLAK, Faruk (2008), “Gök Keçinin Püsküllü Oğlağı Olmak” Deyiminin Mitolojik Değerlendirmesi”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 19, s. 193-204.
  • ELĐADE, Mircea (1993), Mitlerin Özellikleri, (çev. Sema Rifat), Simavi Yayınları,İstanbul.
  • ERHAT, Azra (1978), Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • EYÜBOĞLU, E. Kemal (1975a), On Üçüncü Yüzyıldan Günümüze Siir ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler –Atasözleri-, C. 1, İstanbul.
  • EYÜBOĞLU, E. Kemal (1975b), On Üçüncü Yüzyıldan Günümüze Siir ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler –Deyimler (Tabirler)-, C. 2, İstanbul.
  • GÖKÇEOĞLU, Mustafa (1997), Kıbrıs Türk Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Galeri Kültür Yayınları, Lefkosa.
  • HONKO, Lauri (2003), “Mitleri Tanımlama Problemi”, (çev. Nezir Temür), Millî Folklor, S. 59, s. 96-103.
  • İNAN, Abdülkadir (1987), Makaleler ve İncelemeler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • KATANOV, Nikolay Födoroviç (2000), Bilimsel Eserlerinden Seçmeler, (çev. Fatma Özkan), Türksoy Yayınları, Ankara.
  • ÖGEL, Bahaeddin (1989), Türk Mitolojisi, C. I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • ÖGEL, Bahaeddin (1995), Türk Mitolojisi, C. II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.