MODERN ZAMANLARIN ESTETİK ALGISI VE TÜRKLERDE AHİLİK KÜLTÜRÜNÜN ÖNEMİ

Medeniyet tarihi çok uzun bir geçmişe sahip olmasına rağmen insanoğlu, hâlâ daha huzurlu ve daha adil bir hayatın özlemini duymaktadır. Sınıf farkı, gelir adaletsizliği, mega kent yapılaşması, teknolojinin olumsuz etkileri, maddiyata odaklı bir hayat anlayışı vs. bugün, insan ölçüsünü aşan bir noktaya ulaşmıştır. Durum böyleyken toplum sorunlarını çözecek hazır reçeteler yoktur. Ne felsefi anlayışlar/yaklaşımlar ne de sanat, insanı, kapitalist düzenin olumsuzluklarından koruyabilmektedir. Buna karşın insan ve iktisat kavramının birbirini tamamladığı Ahilik anlayışı/kavramı, estetik ile sosyal hayatın kaynaşması açısından ahenkli bir bütünlük taşımaktadır. Ahilik, her ne kadar önemini kaybetmiş bir anlayış gibi düşünülse de İslâm inancıyla birlikte Türk örf ve âdetlerine dayanması bakımından millî karakterin oluşmasında hâlâ önemli bir güce sahiptir. Bu bakımdan değişik bakış açılarıyla ele alınıp sürekli gündemde tutulması gerekir.

The Perception of Aesthetics in Modern Times and The Importance of Ahi Community Culture in Turks

Although the history of civilization has a very long history, humankind has still been longing for a more peaceful and fairer life. Class distinction, income inequality, megacity settlement, negative impacts of technology, materialistic lifestyle etc. have reached a point exceeding human standards today. In this circumstance, there are no readymade formulas to solve social problems. Neither philosophical approaches nor art can protect people from problems of the capitalist system. Nevertheless, the idea of Ahi-order, where the concept of human and economy complete each other, has a harmonious integrity with regards to the fusion of the aesthetics and social life. Even if the idea of Ahi-order is considered to have lost its importance, with the belief of Islam and being based on Turkish traditions and customs, it still has an important power in the formation of national character. In this regard, it needs to be handled from different points of view and to be kept on the agenda continuously.

PDF

___

ARTUN, Ali (2011), Sanat Manifestoları, İletişim Yay., İstanbul.
ATEŞ, Süleyman (1977), Tasavvufta Fütüvvet, Ebu Abdi’r-Rahman Muhammed İbn el-Hüseyn es-Sülemî, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yay., No: 135.
ATİK, Kayhan (2011), “Ahilik ve Siyaset”, Erciyes Üniversitesi, İlâhiyat Fak. Dergisi, S.13, s. 57-73.
AYAZOĞLU, Beşir (2015), Aşk Estetiği, Kapı Yay., İstanbul.
AYDIN, Mehmet (2016), “Yakın Tarihimizde Medeniyet Meselesi Hakkında Bazı Düşünceler”, Düşünce ve Gelenek, (Ed. Mustafa Kazım Arıcan vd.), Hece Yay., Ankara.
BAYRAM, Mikail (2016), “Anadolu Ahiliğinin Teşekkülündeki Rolü Açısından Fütüvvet Hareketi ve Tarihi”, Selçuklu Medeniyet Araştırmaları Dergisi, S. 1, s. 51-73.
BERMAN, Marshall (2005), Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, İletişim Yay., İstanbul.
BİRGÜL, Mehmet (2012), “Şeyh Galip’te Metafizik Buhran: Varlık-Yokluk ya da Adem’den Âdem’e Varoluş”, Turkish Studies -Volume 7/4, s. 1107-1116.
BÜRER, Peter (2017), Avangard Kuramı, (Çev. Erol Özbek-Şeyma Öztürk), İletişim Yay., İstanbul.
ÇAĞATAY, Neşet (1952), “Fütüvvet-ahi Müessesesinin Menşei Meselesi”, A.Ü. İlahiyat Fak. Dergisi, I, C. 1, S. 2, s. 61-84.
DEMİR, Galip (2000), Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu ve Ahilik, Ahi Kültürünü Araştırma ve Eğitim Vakfı Yay., İstanbul.
DURAK, İbrahim, Yücel, Atilla (2010), Ahiliğin Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Günümüze Yansımaları, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 2, s. 151-168.
EKİNCİ, Yunus (2001), Ahîlik, Talat Mat., İstanbul.
ELİAÇIK, Muhittin (2018), “Anadolu İkliminde Gelişmiş Bektaşilik ve Ahilik Üzerinde Ortak Ritüeller İncelemesi”, IV. Uluslararası Alevilik ve Bektaşilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara Hacı Bayram Veli Üni., Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Velî Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, C. 1, s. 511-516.
HÜNLER, Hakkı (2011), Estetik’in Kısa Tarihi, Doğu Batı Yay., Ankara.
JAY, Martin (1989), Diyalektik İmgelem Frankfurt Okulu ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü Tarihi 1923-1950, Ara Yay., İstanbul.
KAPLAN, Mehmet (2005), Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar, Dergâh Yay., İstanbul.
KAPLAN, Mehmet (1999), Nesillerin Ruhu, Dergâh Yay., İstanbul.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (1916), İman, Aksiyon, Büyük Doğu Yay., İstanbul.
KÖKSAL, M. F. (2010), “Ayin, Erkân ve Adap Benzerlikleri Açısından Ahilik Bektaşilik Münasebeti”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, S. 55, s. 55-70.
KUMAR, Krishan (2005), Ütopyacılık, (Çev. Ali Somel), İmge Kitabevi Yay., Ankara.
MCWILLIAM, Neil (2011), Sanat/Ütopya, Mutluluk Hayalleri: Sosyal Sanat ve Fransız Solu (1830-1850), (Çev. Esin Soğancılar), İletişim Yay., İstanbul.
MORAN, Berna (2004), Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2, İletişim Yay., İstanbul.
SANCAKLI, Saffet (2010), “Ahilik Ahlâkının Oluşumunda Hadislerin Etkisi”, İ.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, S.1, s.1-28.
Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Açıklamalı Meâli, (1987), Haz. Ali Özek vd. Kral Fahd Kur’ân-ı Kerîm Baskı Kurumu, Cidde.
PARLATIR, İsmail- ÇETİN, Nurullah (1999), Genç Kalemler Dergisi, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
TATLILIOĞLU, Kasım (2012), “Bir Kavram Olarak Ahilik: Sosyal Psikolojik Bir Yaklaşım”, II. Uluslararası Ahilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ahi Evran Üniversitesi Ahilik Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi, C. I, s. 50-63.
TUNALI, İsmail (2011), Estetik Beğeni, Remzi Kit., İstanbul.
TANPINAR, Ahmet Hamdi (1999), Mahur Beste, Dergâh Yay., İstanbul.
TURANİ, Adnan (2003), Çağdaş Sanat Felsefesi, Remzi Kit., İstanbul.
ÜNYAY AÇIKGÖZ, Fatma (2018), “Osmanlı Devleti’nde Pîşkeş (XVII. Yüzyıl)”, Turkish Studies, Volume 13/24, s. 287-300.
ÜNYAY AÇIKGÖZ, Fatma (27-28 Eylül 2018), “Osmanlı Saray Şenliklerinde Esnafların Padişahlara Sunduğu Armağanlar”, IV. Uluslararası Ahilik Sempozyumu’nda Sunulan Bildiri, Kırşehir.