HALKA LATİN HARFLERİNİ ÖĞRETEN BİR MİZAH GAZETESİ: YENİ KÖROĞLU

Bir döneme ait anılar, o dönemde yaşayanlar tarafından paylaşılan ortak anılar olup o kuşağa ait belleğin şekillenmesini sağlamıştır. Bu belleğin yazı aracılığıyla kaydedilip haber ve bilgi şeklinde yayılmasında, geçmişin bugüne aktarılmasında medya/basın önemli rol oynamıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra da yeni bir oluşum sürecine giren Türkiye’de pek çok unsurla birlikte yazı, ulusal ve kültürel kimliğin oluşturulmasında etkili olmuştur. Bu çalışmada da Türk kültür tarihinde önemli bir süreç olan yazı devriminin oluşum sürecinin, inkılapların halka tanıtılmasında ve halkın yenilikleri özümsemesinde önemli bir rol oynayan Yeni Köroğlu adlı mizah gazetesine nasıl yansıdığı sorusunun yanıtı aranmıştır. Yeni Köroğlu adlı mizah gazetesi, eski harfli Türkçe ile yayımlanmaya başlayıp Lâtin harflerinin ilanından itibaren eski ve yeni harflerin bir arada kullanılmasıyla yayımlanmaya devam etmiştir. Gazete, yeni harflerin ve rakamların öğretilmesinde eğitici bir yol izlemiş olup halkın yenilikleri öğrenmesini kolaylaştırmak için çeşitli müsabakalar düzenlemiştir. Düzenlenen bu müsabakalardan sonra gazetede yayımlanan okuyucu mektupları gazetenin halka sağladığı yararı göstermesi bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

LATİN HARFLERİ, MİZAH GAZETELERİ, YENİ KÖROĞLU

PDF

___

AKŞİN Sina, KOÇAK Cemil, ÖZDEMİR Hikmet, BORATAV Korkut, HİLAV Selahattin, KATOĞLU Murat, ÖDEKAN Ayla (2002). Türkiye Tarihi 4. Çağdaş Türkiye 1908-1980. İstanbul:Cem Yayınevi.
ASSMANN. Jan (2018). Kültürel Bellek Eski Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. 3.Basım. (Çev.: Ayşe Tekin) İstanbul:Ayrıntı Yay.
AYHAN, Bünyamin (2009). Atatürk ve Basın. Konya:Palet Yayınları.
BORATAV, Pertev Naili (2014). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. Ankara:Bilgesu Yayınları.
ENER SU, Aydan (2017). 1900-1928 Yılları Arası Mizah Gazete ve Dergilerinin İncelenmesi. Ankara:Hacettepe Üniversitesi Basılmamış Doktora Tezi.
ERTAN, Temuçin Faik (Ed.) (2001). Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. Ankara:Siyasal Kitabevi.
İNAN, Afet (1991).“Ellinci Yılında Türk Harf Devrimi”. Harf Devrimi’nin 50. Yılı Sempozyumu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s.79-83.
KARAL, Enver Ziya (2011). Osmanlı Tarihi IX. Cilt–İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-1918).Ankara: TTK Yayınları.
POLAT, Nâzım Hikmet (2005). Rübâb Mecmuası ve II. Meşrutiyet Dönemi Türk Kültür ve Edebiyat Hayatı. Ankara:Akçağ Yayınları.
ŞİMŞİR, Bilal N. (1992). Türk Yazı Devrimi. Ankara: TTK Yayınları.
TUNCER, Hüseyin (1990). Türk Yurdu (1911-1931) Üzerine Bir İnceleme. Ankara:Kültür Bakanlığı Yayınları.
Yeni Köroğlu Gazetesi (28 Nisan 1928-27 Mart 1929)