AİHM VE ANAYASA MAHKEMESİ İÇTİHATLARI IŞIĞINDA ADİL YARGILANMA HAKKININ KAPSAMI AÇISINDAN VERGİ UYUŞMAZLIKLARI

Bireysel başvurunun uygulanmaya başlanmasıyla birlikte bireyler temel hak veözgürlüklerinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesinebaşvuru yapabilmektedirler. Başvuruya konu olabilecek haklar hem Anayasada hemde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (Sözleşme) ve buna ek Türkiyenin taraf olduğuprotokollerde koruma altına alınan haklardır. Anayasa Mahkemesi de hakların kap- sam ve içeriğini belirlerken ilgili hakkın hem Anayasa hem de Sözleşme tarafındandüzenlenmiş olması koşulunu aramaktadır. Ancak Mahkeme vergi uyuşmazlıklarınınadil yargılanma hakkı kapsamındaki konumu noktasında AİHMden farklı bir içtihatgeliştirmiştir. Bu kapsamda AİHM bazı vergi uyuşmazlıklarını adil yargılanma hakkınınkoruma alanı dışında bırakırken Anayasa Mahkemesi tüm vergi uyuşmazlıklarının hak- kın kapsamına dâhil olduğunu kabul etmiştir

The Position of Tax Disputes in Respect to the Scope of the Right to a Fair Trial in the Light of the Case Law of the ECtHR and the Constitutional Court

With the actual implementation of the individual application, every person mayapply to the Turkish Constitutional Court (TCC) alleging that the public power has vio- lated any of his/her fundamental rights. The fundamental rights which can be subjectto the individual application are those protected by both the Turkish Constitutionand the European Convention on Human Rights (ECHR) and supplementary protocols thereto, which Turkey is a party to. While determining the scope and content of therights, theTCC stipulates that the relevant right is regulated by the both Constiutionand the ECHR. However the TCC developed a different approach from the EuropeanCourt of Human Rights (ECtHR) on the issue of the position of tax disputes iin respectto the scope of the right to a fair trial. In this framework, while the ECtHR excludedsome tax disputes from the scope of the ECHR, the TCC adopted that all tax disputesare included by the right to a fair trial

___

  • Ağar, Serkan “Vergi Davalarının Hukuki Niteliği”, www.idare.gen.tr/agar-vergi- davalari.htm, 16 Kasım 2014. Akkaya, Mustafa “Özel Hukuk Sözleşmelerinde Yer Alan Vergisel Hükümlerin Geçerliliği ve Bağlayıcılığı Sorunu”, Yaklaşım Dergisi, Yıl:8, S.95, Kasım-2000. Candan, Turgut “Vergi Uyuşmazlıkları ve İdari Davalar”, Danıştay Dergisi, Yıl:14 Sayı:54-55, 1984. David, Harris vd., Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, çev: Mehveş Bin- göllü Kırıcı-Ulaş Karan, Şen Matbaa, Ankara 2013. Dutertre, Gilles Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarından Örnekler, http://www.yargitay.gov.tr/abproje/belge/kitaplar/aihm_kararlarindan_or- nekler.pdf (10 Aralık 2014). İnceoğlu, Sibel “Adil Yargılanma Hakkı”, ed. Sibel İnceoğlu, İnsan Hakları Avru- pa Sözleşmesi ve Anayasa, Şen Matbaa, Ankara 2012. Kaplan, Recep “Vergi Davalarında Hakimin Karar Verme Yetkisinin Sınırları”, Vergi Dünyası, Sayı:375, Kasım 2012 (91-104). Öztürk, K. Burak “İdari Yargılama Hukuku Yönünden Vergi Davası Kavramına İlişkin Kısa Bir Değerlendirme”, Mualla Öncel’e Armağan içinde, II. Cilt, 1111- 1124, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara Üniversitesi Yayınları No:243, Ankara 2009. Öncel, Mualla; Kumrulu, Ahmet; Çağan, Nami Vergi Hukuku, Gözden Geçiril- miş Değişiklikler İşlenmiş 22. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013. Yaltı, Billur Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 1. Bası, Eylül 2006, İstanbul. Yılmazoğlu, Yunus Emre “İdari Yargıda Makul Süre Güvencesi”, Danıştay Der- gisi, Yıl: 2013, Sayı: 134.