KAYIP KAÇAK BEDELİNİN HUKUKİ BAKIMDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Elektrik Piyasası Kanunu ile elektrik sektörü yeniden yapılandırılmıştır. Bu dönüşümserbestleşmeyi, faaliyetlerin ayrıştırılmasını, her bir faaliyetin gerçek maliyetlere göreoluşturulmasını, bununla birlikte şeffaflığı sağlamıştır. Özellikle Kanunun 1. maddesin- de işaret edilen şeffaflık ilkesi çerçevesinde elektriğin üreticiden tüketiciye ulaşanakadarki zincirde hangi maliyetlerden oluştuğu ve her bir faaliyetin fatura içerisindekiağırlığı görünür hale gelmiştir. Böylelikle, yıllardır var olan, ama fatura içerisinde ne ka- dar olduğu bilinmeyen kayıp kaçak elektrik oranı, her bir dağıtım bölgesi bazında bilinirolmuştur. Bir geçiş dönemi uygulaması olan fiyat eşitleme mekanizması ile, bir dağıtımbölgesindeki kullanıcının diğer dağıtım bölgesinin maliyetine ne oranda katlandığı daartık saklanamayan bir gerçek halini almıştır. Bir taraftan rekabete ve gerçek maliyetleredayalı elektrik piyasası hedefi, diğer taraftan bu hedefle bağdaşmayan ve sürekli uzatılangeçiş dönemi uygulamaları, Kanunun amacına uygun düşmeyen çelişkili düzenlemeleride beraberinde getirmiştir. İşte bu ortamda tüketici hakem heyetleri, mahkemeler, Yar- gıtay kayıp kaçak bedeli hakkında özellikle meri ikincil düzenlemelerle çelişen kararlarvermiştir. Anılan kararların meri ikincil düzenlemeler karşısında durumunun ne olduğu- nun, kayıp kaçak bedeline ilişkin ikincil düzenlemeler yürürlükte iken, adli yargının bunaaykırı karar verip veremeyeceğinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

The Evaluation of the Theft and Losses Costs from Legal Point

Electricity sector is reorganized by the Electricity Market Law. This transformationenabled liberalization, dissociation of operations, setting of each operation accordingto their real cost while ensuring the transparence in the electricity market. Especiallywithin the scope of principle of transparency denoted by the first clause of the law,the composition of electricity costs from producer to consumers and weight of eachcomponent activity on the bill have become visible. Thus, the theft and losses ratesof electricity -which have been existing for years, but their weights on the bill neverbeen shown- have become known, based on the areas of distribution. Due to theprice equalization mechanism, which is a transitional period application, the extracosts that is suffered by consumers in one area of distribution due to the costs ofanother distribution area has been an reality that cannot be hidden. The target of anelectricity market that is based on competition and real costs on one hand, and pro- tracted transitional period applications which does not comply with this target on theother hand accompanied contradictory regulations inexpedient with the objectivesof the law. In this setting, arbitration committees of consumers, courts of justices, thesupreme court of appeal have ruled decisions contradicting with secondary positiveregulations on theft and losses costs. Thus, the status of the aforementioned deci- sions against positive secondary regulations and the jus of judicial courts to rule indefiance of these secondary regulations need to be clarified.

PDF

___

ALTOP Atilla, Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’ndaki Genel İşlem Koşulları Düzenlemesi, Prof. Dr. Ergon Çetingil ve Prof. Dr. Rayegan Kender’e Armağan, İstanbul 2007, s. 1,, s. 1, (Makaleye internet aracılığı ile ulaşılmıştır. İnternet Erişimi: http://demirdemirhukuk.com/AA-Makale2.pdf, Erişim Tarihi: 12.03.2014).
ARIKAN, Mustafa, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Genel İşlem Koşulları, Prof. Dr. Cevdet YAVUZ’a Armağan, MÜHFHAD, 2011, Özel Sayı, s. 71-74.
ASLAN, İ. Yılmaz, Tüketici Hukuku Dersleri, 1. Baskı, Bursa 2006.
ASLAN/ KATIRCIOĞLU/ ALTINAY/ ARDIYOK/ ILICAK/ GÜLTEKİN/ ÖNAL/ AKÇAOĞLU, Enerji Hukuku, Bursa 2007.
ATAMER, Yeşim, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, 2. Baskı, İstanbul, 2001. (Kısaltması: Atamer, Sözleşme).
ATAMER, Yeşim, Genel İşlem Şartlarının Denetiminde Yeni Açılımlar, Prof. Dr. Necip KOCAYUSUFPAŞAOĞLU İçin Armağan, Ankara, 2004, s. 291-331.
AYRANCI, Hasan, Enerji Sözleşmeleri, Ankara 2010.
BAHTİYAR, Mehmet, Genel İşlem Koşullarına Karşı Tüketicilerin Korunması, Yargıtay Dergisi, Ocak- Nisan, 1996. , C. 22, S.1-2, s. 76-98.
ÇINAR, Ömer, Tüketici Hukukunda Haksız Şartlar, İstanbul, 2009.
EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, İstanbul, 2015.
HATEMİ, Hüseyin/ GÖKYAYLA, Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 1. Baskı, İstanbul, 2011.
HATEMİ, Hüseyin/ SEROZAN, Rona/ ARPACI, Abdülkadir, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul, 1992.
HAVUTÇU, Ayşe, Açık İçerik Denetim Yoluyla Tüketicinin Genel İşlem Şartlarına Karşı Korunması, 1. Baskı, İzmir, 2003. (Kısaltması: Havutçu, Denetim).
HAVUTÇU, Ayşe, Türk Borçlar Kanunu Tasarısının Değerlendirilmesi Sempozyumu, Düzenleyenler: Legal Yayıncılık – Marmara Üniversitesi, Legal HD, C. 3, S. 34, 2005(MÜ Sempozyumu) 3616-3625.
KILIÇOĞLU, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara, 2014.
KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip/ HATEMİ, Hüseyin/ SEROZAN, Rona/ ARPACI, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, İstanbul 2008.
OĞUZMAN, Kemal/ ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, 1. Cilt, İstanbul, 2011.
OĞUZMAN, Kemal/BARLAS, Nami, Medeni Hukuk (Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar), 14. Baskı, İstanbul 2007.
ÖZ, Turgut, Tüketici Hukuku Bakımından Genel İşlem Şartları, 5 Mayıs 2012 tarihinde http://iku.edu.tr/TR/iku_gunce/HukukC1S1_2/HukukGunceC1S1_128. pdf adresinden erişildi s. 128-151.
ÖZEL, Çağlar, Genel İşlem Koşulları Meselesi Ve Borçlar Kanunu Tasarısının Genel İşlem Şartlarına Yönelik Olarak Getirdikleri, Sosyo-Ekonomi, Ocak-Haziran 2006-1, s. 153-167.
ÖZEL, Çağlar, Haksız Genel İşlem Koşullarına Karşı Tüketicinin Korunması Sorununa Bir Bakış Ve Almanya Örneği, Batı-Der, Aralık, 1999, C. 20, S. 2, s. 53-65. (Kısaltması: Özel, Şartlar).
REİSOĞLU, Safa, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, İstanbul 2011.
TEKİNALP, Ünal, Türk Bankacılık Uygulamasında Genel İşlem Şartları, Ernst E. Hirsch’e Armağan, Ankara, 1986, s. 119-160.
TEKİNAY, Selahattin Sulhi/AKMAN, Sermet/BURCUOĞLU, Haluk/ALTOP, Atilla, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, İstanbul 1993.
YAVUZ, Mustafa, Elektrik Tedarik Sözleşmeleri İstanbul, 2012.
YELMEN, Adem, Türk Borçlar Kanunu’na Göre Genel İşlem Şartları, Ankara, 2014.
ZEVKLİLER, Aydın/AYDOĞDU, Tüketicinin Korunması Hukuku, 3. Baskı, Ankara, 2004.