6356 Sayılı sendikalar ve Toplu iş sözleşmesi Kanununda sendikaların kuruluş esasları

Ülkemizde sendikal hak ve özgürlükler ilk defa 1961 Anayasası ile anayasal düzeyde kabul edilmiştir. Anayasayı takiben 274 sayılı Kanun çıkarılmıştır. Ancak 1982 anayasası ve 2821 sayılı Kanun ile sendikalar haklar konusunda önemli sınırlamalar getirilmiştir. Gerek Anayasada gerekse 2821 sayılı Kanunda zaman zaman değişiklikler yapılmış ve sınırlamaların bir kısmı kaldırılmıştır. Ancak yapılan kısmi değişiklikler yeterli olamamıştır. Özellikle 2010 yılında Anayasada yapılan değişiklikler, Uluslararası Çalışma Örgütü denetim organlarının eleştirileri ve Avrupa Birliği mevzuatına uyum çabaları sendikal haklar konusunda yeni bir yasal düzenleme yapılması ihtiyacını ortaya koymuştur. İşte sendikal haklar, toplu iş sözleşmesi, grev ve lokavt haklarını düzenlemek üzere, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu çıkarılmış ve 2821 ve 2822 sayılı Kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. 6356 sayılı Kanunda sendikaların kuruluş esasları konusunda önemli düzenlemeler yapılmıştır. Bu çalışmada, 6356 sayılı Kanunun sendikaların kuruluş esasları (serbest kuruluş, işkolu tespiti ve uyuşmazlıkları, sendika çokluğu ilkesi), sendikaların üst örgütlenmeleri, sendika kuruculuk koşulları ve sendikaların kuruluş usulü konusunda getirdiği hükümleri üzerinde durulacaktır.

The principles of establishment of trade unions

The trade union rights and freedoms were adopted at the constitutional level for the first time with the entry into force of the Constitution of 1961 in Turkey. The Act no. 274 was enacted following the entry into force of the Constitution. However, with the 1982 Constitution and the Act no. 2821 significant restrictions imposed on the rights of trade unions. Since then, amendments have been introduced by the Parliament not only to the Constitution but also to the act no. 2821 so as to tone down the restrictions. However, the partial changes made to the said laws were far from being satisfactory. Due especially to the amendments to the constitution in 2010, supervisory bodies of the International Labor Organization’s criticisms, and the government’s efforts to accord the domestic legislation with that of the European Union, new legislation on the trade union rights have been called for. Accordingly, the Labor Unions and Collective Agreements Act, no.6356 was enacted while both the Act no. 2821 and 2822 were abolished. Important regulations on the principles of establishment of trade unions have been introduced in the Act no. 6356. In this study, the main provisions of the law on principles of establishment of trade unions (freely establishment, detection and disputes of sector, the principle of multiplicity of trade unions), top of the organization of trade unions, conditions for being founders of the trade union, and its establishment procedures introduced by the Act no. 6356 will be examined.

PDF

___

Akyiğit, Ercan; İş Hukuku, 7. Baskı Ankara, 20083
Akyiğit, Ercan; Yeni Sistemde Sendika Üyeliği ve Güvencesi, Çalışma ve Toplum, 2013/2 (Yeni Sistem)
Alpagut, Gülsevil; Çalışma Yaşamına İlişkin Anayasal Değişikliklere Genel Bir Bakış, Çimento İşveren, Temmuz 2010
Alpagut, Gülsevil; 6356 Sayılı Kanunun Avrupa Konseyi, AB ve ILO Normlarına Uyumu Açısından Değerlendirilmesi, İş Hukukunda Güncel Sorunlar (3), Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Seminer-22 Aralık 2012, İstanbul 2013 (Ilo Normları)
Arıcı, Kadir; Demokratiklik ve Hukuka Uygunluk Açısından Sendika Şube Genel Kurulları, Kamu-İş, C. 9, S. 1/2007
Canbolat, Talat; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun Getirdiği Yenilikler, Toprak İşveren, S. 96, Aralık 2012
Canbolat, Talat; Toplu İş İlişkileri Kanunu Tasarısı, “Çalışma Mevzuatı” Semineri, 26-30 Eylül 2012 Antalya (Kanunu Tasarısı)
Centel, Tankut; İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonlarının Türk Çalışma Yaşamındaki Yeri, Prof. Dr. Nusret Ekin’e armağan, Ankara 2000
Çelik, Nuri; İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 25. Bası, İstanbul 2012
Çelik, Nuri; Sendikalar Açısından Elli Yıllık Gelişme, Türk İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukunun Elli Yılı, İstanbul 1988 (Elli Yıllık Gelişme)
Demir, Fevzi; 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununu Değiştiren Yasa Tasarısı Taslağı Hakkında Düşünceler, Çalışma ve Toplum, 2005/2 (5) (Yasa Tasarısı Taslağı)
Demir, Fevzi; Sendikal Örgütlenmenin Önündeki Hukuksal Engeller, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi 30. Yıl Armağanı, Ankara 2006
Dereli, Toker; 6356 Sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu: Genel Bir Değerlendirme, Çalışma ve Toplum, 2013/1 (36) (Yeni Sendikalar Kanunu)
Dereli, Toker; Toplu İş Hukuku Mevzuatına Yönelik Değişikliklerin Değerlendirilmesi, Sendikacılık Akademisi Ders Notları 1, Ankara 2012
Dereli, Toker; Uluslararası Çalışma Örgütü Perspektifiyle Türkiye’de Sendika Özgürlükleri ve Yeni Yasa Taslaklarının Değerlendirilmesi, Sendikacılık Akademisi Ders Notları 1, Ankara 2012 (Sendika Özgürlükleri)
Erdayı, Utku; Türk Mevzuatının Sendika Özgürlüğüne İlişkin 87 Sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi’ne Uyum Sorunu, SDÜİİBFD, C.13, S.3, 2009
Eyrenci, Öner/ Bakırcı, Kadriye; Sendika Özgürlüğü’nün Uluslararası Dayanakları ve Türk Hukukunun Uyumu, Türkiye’de Sendikal Örgütlenme Uluslararası Dayanakları Uygulaması ve Sorunları, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1999
Gerek, Nüvit/Gökçek Karaca, Nuray/Baybora, Dilek/Kocabaş, Fatma; İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Eskişehir 2013
Gülmez, Mesut; “Örgütlenme Özgürsüzlüğü” Cephesinde Yeni Bir Şey yok! Olacağı da Yok!, Çalışma ve Toplum, 2013/2 (37)
Güven, Ercan / Aydın, Ufuk; İş Hukuku, Eskişehir 1999
Kumlu, Mustafa; 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun Türk Endüstri İlişkileri Sistemine Olası Etkileri, Mercek, Nisan 2013
Kutal, Metin; Türk Sendikacılığını Çevreleyen Olumsuz Koşullar, Özellikler ve Yeni Bir Yapılanma İhtiyacı, Çalışma ve Toplum, 2005/2 (5) (Olumsuz Koşullar)
Kutal, Metin; Toplu İş Hukukunda Yeni Bir Düzenleme (31.1.2012 Tarihli Kanun Tasarısı), Sicil, Mart 2012, S. 25 (Kanun Tasarısı)
Kutal, Metin; Toplu İş Hukuku Açısından T. C. Anayasası’nda Yapılan Son Değişiklikler (2010), Prof Dr. Sarper Süzek’e Armağan II, İstanbul 2011 (Son Değişiklikler)
Narmanlıoğlu Ünal; 19.03.2012 Tarihli Toplu İş İlişkileri Kanunu Tasarısının Getirdikleri, Sicil, S. 27, Eylül 2012 (Kanun Tasarısı)
Narmanlıoğlu, Ünal; İş Hukuku II, Toplu İş İlişkileri, İzmir 2001 Özveri, Murat; Toplu Sözleşme Yetkisinin Belirlenmesindeki Açmazlar ve 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasağı, Çalışma ve Toplum, S. 2, 2004 (Toplu Sözleşme)
Özveri, Murat; Toplu İş İlişkileri Yasa Tasarısı ve Sendikal Haklar, İstanbul 2012
Reisoğlu, Seza; Sendikalar İle İlgili Başlıca Yeni Yasal Düzenlemeler, Çalışma Hayatı İle İlgili Yeni Yasal Düzenlemeler Semineri, Bolu-Abant 19-23 Şubat 1984
Sapancalı, Faruk; Avrupa Birliği’ne Üye Ülkelerde Sendikal Örgütlenme, Sorunlar ve Yeni Stratejiler, Çimento İşveren, S. 5, C. 21, Eylül 2007
Sayın, Ali Kemal; Toplu İş İlişkileri Kanunu Tasarısı’nın Getirdikleri, Sicil, Haziran 2012, S. 26
Sur, Melda; İş Hukuku Toplu İlişkiler, Ankara 2006
Sümer, Haluk Hadi; İş Hukuku, 15. Baskı, Konya 2010
Şahlanan, Fevzi; 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu İle 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununda Değişiklik Öngören Kanun Ön Tasarılarının Değerlendirilmesi, Legal İHD, 2004/4 (Ön Tasarılar)
Şahlanan, Fevzi; Sendikalar Hukuku, İstanbul 1995
Şahlanan, Fevzi; Sendikalar Hukukunda 6356 Sayılı Kanunla Yapılan Düzenlemeler, İş Hukukunda Yapılan Son Değişiklikler Semineri, Kamu-İş, 20-21 Şubat 2013, Ankara 2013 (6356 Sayılı Kanun)
Şahlanan, Fevzi; Türk Hukukunda İşçi ve İşverenlerin Örgütlenme Hakkı, Sınırları, Sorunları, Türkiye’de Sendikal Örgütlenme, Uluslararası Dayanakları Uygulaması ve Sorunları, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1999 (Örgütlenme Hakkı)
Şahlanan, Fevzi; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun Sendikalara İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi, İş Hukukunda Güncel Sorunlar (3), Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Seminer-22 Aralık 2012, İstanbul 2013 (Toplu İş Sözleşmesi)
Şahlanan, Fevzi; Sendikaların İşleyişinin Demokratik İlkelere Uygunluğu (Doktora Tezi), İstanbul 1980 (Demokratik İlkeler)
Tuncay, A. Can; Toplu İş Sözleşmesi Hukukunda 6356 Sayılı Kanunla Yapılan Düzenlemeler, İş Hukukunda Yapılan Son Değişiklikler Semineri, Kamu-İş, 20-21 Şubat 2013, Ankara 2013
Tuncay, Can; 87 sayılı ILO Sözleşmesi ve Türkiye’nin Uyumu, ILO Normları ve Türk İş Hukuku, Kamu–İş, Ankara 1997 (87 sayılı Sözleşme)
Uçum, Mehmet/Okcan, Necdet; 2821 Sayılı Sendikalar Kanununda Değişiklik İçeren Ön Tasarının Hükümleri ve Genel Değerlendirmesi, Legal İHD, 2004/1
Ulucan, Devrim; Anayasa’da Yapılan Değişikliklerin Toplu İş Hukuku Değişiklik Tasarısı Taslaklarına Yansıması, İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 15. Yıl Toplantıları, 3/4 Haziran 2011, İstanbul 2012
Yorgun, Sayım; Küreselleşme Sürecinde Türk Sendikacılığında Yeni Yönelişler ve Alternatif Öneriler, Çalışma ve Toplum, 2005/3 (6)