Türk Anayasalarında ve karşılaştırmalı hukukta konut hakkı

Konut hakkı, bireylerin en temel gereksinimlerinden biri olan barınma ihtiyacının devletlerce sağlanması gereğine işaret etmesi bakımından önemlidir. Uluslararası ve ulusal belgelerde bireyler için hak niteliğinde düzenlenen konut, sosyal devletin en önemli gereklerinden biri olan, bireylere insan onuruna yaraşır asgari yaşam standartlarını sağlamanın en önemli aracıdır. Bu yönüyle konut hakkı, sosyal devletin gerekliliklerinden bir diğeri olan sosyal ve ekonomik hakların sağlanması bağlamında değerlendirilmelidir. Sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye’de, bunun bir sonucu olarak Anayasalarda konut hakkı düzenlenmiştir. Ancak söz konusu hak, uluslararası alanda olduğu gibi, medeni ve siyasi haklardan hatta aynı kategoride yer aldığı diğer sosyal haklardan ayrışmaktadır. Bu farklılıklar söz konusu hakkın niteliğinde, düzenleniş biçiminde, güvence ve sınırında vücut bulmaktadır. Çalışma içerisinde de söz konusu bu farklılıklar hakkında bilgi verilmeye çalışılacaktır.

Right to housing in Turkish constitutions and comparative law

The right to housing is important to indicate the provision of housing necessity which is one of the most basic requirements of individuals by states. Housing is regulated as a right for individuals in international and national documents is the most important instrument for provide a minimum standard of living compatible with human dignity to individuals. In this respect, the housing right should be evaluated in context of the provision of social and economic rights. As a result, the right to housing was regulated in the Constitution of 1982 in Turkey is social law state. However, this right differs from civil and political rights, even other social rights in the same category as in international arena. These differences are situated in the nature of the right, form of the arrangement, guarantee and border. In the study, information about these differences will be given.

___

  • Akad, Mehmed & Abdullah Dinçkol; 1982 Anayasası ve Anayasa Mahkemesi Kararları, İstanbul: Der Yayınları, 2007.
  • Algan, Bülent; Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması, Ankara: Seçkin Yayınları, 2007.
  • Aliefendioğlu, Yılmaz ; “2001 Anayasa Değişikliklerinin Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Getirdiği Yeni Boyut”, Anayasa Yargısı, 2002, Cilt 19, ss. 141-176.
  • Atar, Yavuz; Türk Anayasa Hukuku, Güncellenmiş 6. Baskı, Konya: Mimoza Yayınevi, 2011.
  • Balcı, Şebnem Gökçeoğlu; “Yoksulluk ve Sosyal Dışlanmanın Hukuksal Nedenleri ve Çözüm Arayışları”, Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları, Yasemin Özdek (ed.), Ankara: TODAİE, 2002, ss. 477-489.
  • Bulut, Nihat; Sanayi Devriminden Küreselleşmeye Sosyal Haklar, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2009. 36
  • Çavuşoğlu, Naz; “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ni “Yaşayan Belge” Yapan Yorum Teknikleri”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt:14, Ankara: TODAİE, 1992, ss. 467-475.
  • ÇİÇEK, Erol; “Kar mı İnsan Hakkı mı ‘Bir İnsan Hakkı Olarak Su Hakkının Dava Edilebilirliği’”, TBB Dergisi, Sayı 80, 2009, ss. 182-228.
  • Donnelly, Jack; Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları, Mustafa Erdoğan & Levent Korkut (çev.), Ankara: Yetkin Yayınları,1995.
  • Erdoğan, Mustafa; Anayasa Hukuku, Gözden Geçirilmiş 6.Baskı, Orion Kitabevi, 2011.
  • Galtung, Johan; Bir Başka Açıdan İnsan Hakları, Müge Sözen (çev.), İstanbul: Metis Yay.,1999.
  • Gemalmaz, Mehmet Semih; Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, İstanbul:Legal Yayınları, 2007.
  • Giritli, İsmail; “2001 Anayasa Değişikliklerinin Temel Hak ve Özgürlüklere Yansıması”, Anayasa Yargısı, 2002, Cilt 19, ss. 88-103.
  • Gözler, Kemal; Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 10.Baskı, Bursa: Ekin Yayıncılık, 2010.
  • Gözler, Kemal; Kanun Hükmünde Kararnamelerin Hukuki Rejimi, Bursa: Ekin Yayıncılık, 2000.
  • Gül, Songül Sallan; Sosyal Devlet Bitti Yaşasın Piyasa, Ankara: Ebabil Yayınları, 2006.
  • Kaboğlu, İbrahim; “Yerleşme ve Konut Hakkı: Temel Özgürlük Sosyal Hak Birleşmesi”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 17, Sayı 1, 1996, ss. 149-169.
  • Kaboğlu, İbrahim; Özgürlükler Hukuku, İstanbul:İmge Yayınları, 2002.
  • Kaboğlu, İbrahim; “Anayasal Sosyal Haklar: Alanı ve Sınırları”, Anayasal Sosyal Haklar (Avrupa Sosyal Şartı, Karşılaştırmalı Hukuk ve Türkiye), İbrahim Kaboğlu (ed.), İstanbul: Legal Yayınları, 2012, ss. 15-34.
  • Kapani, Münci; Kamu Hürriyetleri, Ankara: Yetkin Yayınları, Yedinci Baskı-Tıpkı Basım, 1993.
  • Memiş, Emin; “İnsan Hakları Avrupa Standardı ve İç Hukuk Etkileşimi Analizleri”, Anayasa Yargısı, 17, 2000, ss. 130-172.
  • Mumcu, Ahmet & Elif Küzeci; İnsan Hakları ve Kamu Özgürlükleri, Ankara: Turhan Yayınları, 2011.
  • Oder, Bertil Emrah; “Devletin Olumlu Edimini Gerektiren Sosyal Hakların Anayasal Düzeyde Korunması ve Yargısal Tutumlar”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı 1, 2008, ss. 199-231.
  • Örücü, Esin; “Sosyal Refah Devletinde Bir Sosyal Kamu Hizmeti Konut”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1972.
  • Özbudun, Ergun; Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları, 2009.
  • Pazarcı, Hüseyin; Uluslararası Hukuk Dersleri, Ankara: Turhan Kitabevi, 2001.
  • Sağlam, Fazıl; “Kanun Hükmünde Kararname Çıkarma Yetkisinin Sınırları: Uygulamanın Yaygınlaşmasından Doğabilecek Sorunlar”, Anayasa Yargısı, Cilt I, 1984, ss. 261-271.
  • Sales, Eric; “‘Yargı Önünde Talep Edilebilir Konut Hakkı’nın İki Yönü”, Anayasal Sosyal Haklar (Avrupa Sosyal Şartı, Karşılaştırmalı Hukuk ve Türkiye), İbrahim Kaboğlu (ed.), İstanbul: Legal Yayınları, 2012, ss. 93-117.
  • Serter, Nur; Devlet Görevlerindeki Gelişmelerin Sonucu Olarak Sosyal Devlet, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi, 1994.
  • Soysal, Mümtaz; 100 Soruda Anayasanın Anlamı, Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1990.
  • Şahin, Adil; “Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunda Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Niteliği Bağlamında Sağlık Hakkının Kapsamı Üzerine Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 59, Sayı 4, 2010, ss. 711-766.
  • TALAS, Cahit; “Sosyal Haklar ve Türk Anayasalarında Sosyal Hakları Evrimi”, İnsan Hakları Yıllığı, C: 3-4, 1981-1982, ss. 38-75.
  • Tanör, Bülent; Anayasa Hukukunda Sosyal Haklar, İstanbul: May Yayınları, 1978.
  • Tanör, Bülent; Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1998.
  • Tanör, Bülent & Necmi Yüzbaşıoğlu; 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 10. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık, 2011.
  • Türk Anayasa Hukuku Mevzuatı, Erdal Abdulhakimoğulları (ed.), Ankara: Adalet Yayınevi, 2011.
  • Uyar, Lema; Birleşmiş Milletler’de İnsan Hakları Yorumları, 1. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Uygun, Oktay; “İnsan Hakları Kuramı”, İnsan Hakları, Korkut Tankuter (ed.), İstanbul:Yapı Kredi Yayınları, 2000, ss. 13-44.
  • Uygun, Oktay; “Küreselleşme ve Değişen Egemenlik Anlayışının Sosyal Haklara Etkisi”, Anayasa Yargısı 20, Ankara, 2003, ss 250-284.