Kıymetli evrakın ziyaı nedeniyle iptalinde ve önleyici tedbir yargılamasında görevli mahkeme sorunu

Mahkemelerin görevi kanunla düzenlenmiş olup, görev kuralları, kamu düzenine ilişkindir ve taraflar ileri sürmese de temyiz dâhil, yargılamanın her aşamasında re’sen nazara alınacak dava şartı niteliğindedir. Kıymetli evrakın ziyaı nedeniyle iptalinde, 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununda özel bir düzenleme bulunmadığından, Yeni TTK’nın 4, 5 ve 757’nci maddeleri ile HMK’nın 2, 382 ve 383’üncü maddelerinden yararlanılarak, görevli mahkemenin tespit edilmesi gerekir. Fakat bu konuda, Yargıtay 11. HD’nin ve Yargıtay 17. HD’nin birbirinden farklı kararları olduğunu belirtmekte yarar vardır. İlk derece mahkemelerinden asliye hukuk ve sulh hukuk mahkemelerinin kıymetli evrakın ziyaı nedeniyle iptaline ilişkin vermiş oldukları ve kesinleşen görevsizlik kararları merci tayini için Yargıtay 17. HD’ye, ilk derece mahkemelerinden asliye hukuk ve sulh hukuk mahkemelerinin kıymetli evrakın ziyaı nedeniyle iptaline ilişkin vermiş oldukları görevsizlik kararlarının temyiz edilenleri ise, Yargıtay 11. HD’ye gitmektedir. Yargıtay 17. HD ile Yargıtay 11. HD’nin kıymetli evrakın ziyaı nedeniyle iptaline ilişkin açılan davalarda görevli mahkemenin belirlenmesine ilişkin vermiş oldukları farklı kararlar arasındaki çelişkinin giderilebilmesi için, bu sorun bir an önce Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna getirilmelidir.

Issue of jurisdiction with respect to annulment of lost negotiable instruments and preventive measure proceedings

The jurisdiction of courts are established by the law and the rules of jurisdiction pertain to the public order and constitute the prerequisite of a case which are to be considered proprio motu at every stage of the proceedings including the appellate proceedings even if the parties do not file an application. Now that the issue of annulment of lost negotiable instruments is not provided in the new Turkish Commercial Code (TCC) No: 6102, the competent court needs to be designated by using Articles 4, 5 and 757 of the new TCC and Articles 2, 382 and 383 of the Code of Civil Procedure. It should be noted, however, that the 11th and 17th Civil Chambers of the Court of Cassation have rendered differing judgments on this matter. The finalized decisions of non-jurisdiction by the civil courts of first instance and civil courts of peace in respect of the annulment of lost negotiable instruments are referred to the 17th Civil Chamber of the Court of Cassation and the appealed of non-jurisdiction by the civil courts of first instance and civil courts of peace in respect of the annulment of lost negotiable instruments are referred to the 11th Civil Chamber of the Court of Cassation for the designation of the competent body. The differing judgments of the 17th and 11th Civil Chambers of the Court of Cassation on the designation of the competent court in cases of annulment of lost negotiable instruments needs to be addressed by the General Board of Civil Chambers of the Court of Cassation.

___

  • Akıntürk, Turgut: Borçlar Hukuku, Ankara 1991.
  • Bahtiyar, Mehmet: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 11, Beta Yayınevi, İstanbul 2013.
  • Battal, Ahmet: Kıymetli Evrak Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara 2005.
  • Bilgili, Fatih/Demirkapı, Ertan: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 2, Dora Yayınevi, Bursa 2011.
  • Bozer, Ali: Bankacılar İçin Kıymetli Evrak Hukuku Bilgisi, Ankara 1976.
  • Bozer, Ali/Göle, Celal: Bankacılar İçin Kıymetli Evrak Hukuku Bilgisi, B. 11, Ankara 2000. (Kıs A.g.e.)
  • Bozer, Ali/Göle, Celal: Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 2004. (Kıs. Kıymetli Evrak Hukuku)
  • Bozer, Ali/Göle, Celal: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 3, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2013. (Kıs. Kıymetli Evrak)
  • Coşkun, Mahmut: Kıymetli Evrak Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
  • Çelikoğlu, Cengiz Topel:“6100 Sayılı HMK’ya Göre İlk Derece Yargılamasında Ana Hatlarıyla Tahkikat Safhası” (Makale), Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 4, S. 13, Nisan – 2013, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Ankara 2013.
  • Deryal, Yahya: Ticaret Hukuku, B. 7, Trabzon 2004.
  • Doğanay, İsmail: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C. 2, B. 3, Feryal Matbaası, Ankara 1990.
  • Domaniç, Hayri: Kıymetli Evrak Hukuku ve Uygulaması Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C. IV, İstanbul 1990. (Kıs. A.g.e.)
  • Domaniç, Hayri: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 2, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1975. (Kıs. Kıymetli Evrak Hukuku)
  • Erdem, Nafiz: Türk Borçlar Kanunu Şerhi ve Davaları, B. 2, Adana 1991.
  • Eriş, Gönen: Açıklamalı – İçtihatlı – Uygulamalı Çek Hukuku, B. 5, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004.
  • Ertekin, Erol/Karataş, İzzet: Uygulamada Ticarî Senetler, B. 2, Yetkin Yayınları, Ankara 1996.
  • Gültekin, Özkan: Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali, B. 7, Seçkin Yayınevi, Ankara 2013. (Kıs. A.g.e.)
  • Gültekin, Özkan: “Kıymetli Evrakın Ziyaı Nedeniyle İptalinde İptal Kararı Hamilinin (Davacının) Borçlularına Rücu Sorunu” (Makale), Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Y. 2, S. 10, Haziran – 2007, Seçkin Yayınevi, Ankara 2007. (Kıs. A.g.m.)
  • Gültekin, Özkan: “Türk Ticaret Kanununda Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptaline İlişkin Hükümlerin Düzenlenmesi” (Makale), Kastamonu Barosu Dergisi, Ekim – 2009, Kastamonu 2009. (Kıs. Hükümlerin Düzenlenmesi.)
  • Gürbüz, A. Hulusi: Ticarî Senetlerin İptali Davaları ve Ticarî Senetlere Özgü Sorunlar, B. 2, İstanbul 1986.
  • Hirsch, Ernest E.: Ticaret Hukuku Dersleri, Hak Kitabevi, İstanbul 1948. 404
  • Hirsch, Ernest E./Arslanlı, Halil: Ticaret Hukuku Dersleri Kıymetli Evrak, C. 3, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1939.
  • İmregün, Oğuz: “Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali” (Makale), “Reha Poroy’a Armağan”, İstanbul 1995.
  • İnan, Nurkut: Çek Rizikolarından Doğan Sorumluluk, Olgaç Matbaası, Ankara 1981.
  • Kaçak, Nazif: Tüm Yönleriyle Bono – Poliçe – Çek, Ankara 2006. (Kıs. Tüm Yönleriyle Bono)
  • Kaçak, Nazif: Açıklamalı – İçtihatlı Tüm Yönleriyle Bono – Poliçe – Çek, B. 3, Seçkin Yayınevi, Ankara 2007. (Kıs. Açıklamalı Bono)
  • Kalpsüz, Turgut: Kıymetli Evrak Ders Notları, Ankara 1975.
  • Karayalçın, Yaşar: Ticaret Hukuku, B. 4, Ankara 1970.
  • Kayar, İsmail: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 6, Detay Yayıncılık, Ankara 2013.
  • Kınacıoğlu, Naci: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 5, Ankara 1999.
  • Kuru, Baki: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, B. 11, Yetkin Yayınları, Ankara 1999.
  • Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder: Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, B. 22, Ankara 2011.
  • Öğütçü, A. Tahir/Altın, Mehmet:: Ticarî Senetler ve Özel Takip Yolları, Ankara 1979.
  • Özbay, İbrahim: 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Neler Getirdi?, Seçkin Yayınevi, Ankara 2012.
  • Özkan, Hasan: Sulh Hukuk Davaları ve Tatbikatı, Ankara 1999.
  • Öztan, Fırat: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 2, Turhan Kitabevi, Ankara 1997. (Kıs. A.g.e.)
  • Öztan, Fırat: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 17, Turhan Kitabevi, Ankara 2012. (Kıs. Kıymetli Evrak)
  • Öztürk (Dirikkan), nife: Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali, Ankara 1990.
  • Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümlerine Göre Medeni Usul Hukuku, B. 12, Ankara 2011.
  • Poroy, Reha: Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, B. 11, İstanbul 1989.
  • Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal: Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (6273 Sayılı Kanunla Değişik 5941 Sayılı Çek Kanununun Yorumu İle), B. 21, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013. (Kıs. A.g.e.)
  • Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal: Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, B. 16, İstanbul 2005. (Kıs. Kıymetli Evrak Hukuku)
  • Pulaşlı, Hasan: Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları, B. 3, Adalet Yayınevi, Ankara 2013. (Kıs. Kıymetli Evrak)
  • Pulaşlı, Hasan: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 7, Adana 2005. (Kıs. Kıymetli Evrak Hukuku)
  • Reisoğlu, Safa: Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), B. 9, İstanbul 1993.
  • Sirmen, A. Lale: Eşya Hukuku Dersleri, Ankara 1995.
  • Tekil, Fahiman: Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul 1980.
  • Tekinay, S. Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 7, İstanbul 1993.
  • Tuna, Ergun: Ticaret Hukuku Kıymetli Evrak, C. 3, Nihat Sayar Yayın ve Yardım Vakfı, İstanbul 1986.
  • Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kendigelen, Abuzer/Kaya, Arslan: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 2, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2005. (Kıs. A.g.e.)
  • Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kendigelen, Abuzer/Kaya, Arslan: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 7, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013. (Kıs. Kıymetli Evrak)
  • Yazıcı, Samet/Sümer, Burak: “6100 Sayılı HMK ile Yargılama Usulleri Bakımından Getirilen Yenilikler” (Makale), Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Y. 6, S. 63, Kasım – 2011, Seçkin Yayınevi, Ankara 2011.
  • Yılmaz, Ejder: Hukuk Sözlüğü, B. 3, Ankara 1986.
  • Yılmaz, Zekeriya:“Hukuk Muhakemeleri Kanunuyla Görev ve Yetki Konusunda Getirilen Önemli Değişiklikler ve Yenilikler” (Makale), Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Y. 6, S. 63, Kasım – 2011, Seçkin Yayınevi, Ankara 2011.