Harezm ve kıpçak sahasına ait yazma eserlerde geçen deyimlerin kazakça’da incelenmesi meselesi

Bu makalede XX. asır Türk lehçeleri ve Kazakçadaki deyimlerin araştırılmasına değinilmektedir. Altın Ordu dönemine ait yazılı yadigarlar ortak Türk Dili kapsamında ele alınarak, söz konusu dönemdeki deyimler her bakımdan sistematik olarak etraflıca tahlil edilecektir. Öncelikle deyimler bütünlük, birlik ve söz dizimi bakımından sınıflara ayrılacaktır. Ayrıca, yazmaların dilindeki anlam ve morfolojik, yapı ve tipolojik, semantik bakımdan sınıflandırmanın farklı bir sistemi de önerilmiştir.Kelime gruplarının yapısal özelliğini, birleşik doğasını tanıtmak amacıyla yazmaların dilinden örnekler sunulmuştur.

Problems of study in kazakh language phraseological unites in horesm and kipchak written monuments language

This article deals with investigation of phraseological units in the Turkic and Kazakh languages. The written monuments of Altyn Orda era are investigated in total Middle Turkic sphere and phraseological units of Middle Turic languages are analyzed. These data of historical phraseological units have not been investigated yet. Phraseological units are classified and analyzed in different levels. Firstly, phraseologacal units are classified into phraseological fusions, phraseological unities and phraseological collocations. Also special system of classsication from lexical-morphological, structural-typological and semantic points of view phraseological units in the language of monuments is given in the article. Concrete facts are offered to find out the structural description and nature of phraseological units.

PDF

___

АMАNJОLОV S. А., Qаzаq Ädebiy Tiliniñ Jäne Diyаlektоlоgiyasınıñ Mäseleleri. –Аlmаtı: Ğılım, 1997. –452 b.
BАBАEV, K., İdiоmi v Turkmenskоm Yazıke: Аvtоref. dis. kаnd. filоl. nаuk. –Mоskvа, 1973. –26 s.
BАYRАMОV, G. А., Ustоyçivıe Slоvоsоçetаniya v Azerbаyjаnskоm Yazıke // İzvestiya А. N Аzerb. SSR. Seriya оbşçestvennıh nаuk. —1953. —N 5. – S. 6-10.
ÇERNОV, M. F., K Opredeleniyu Frаzeоlоgizmа: Nа mаteriyаle çuvаşskоgо yazıkа // Sоvetskаya tyurkоlоgiya. —1983, —N 4, –S. 62-73.
DАİBОVА, J. K., Frаzeоlоgiya Kumıkskоgо Yazıkа: Аvtоref. dis. kаnd. filоl. nаuk. –Mоskvа, 1973. –25 s.
DОLGАNОV, L. N., Putiy Rаzvitiya İdiоmаtiki v Sоvremennоm Turetskоm Yazıke: Аvtоref. dis. kаnd. filоl. nаuk. –M. , 1952. –25 s.
HАSАNОV, B., Qаzаq Tilinde Sözderdiñ Metоfоrаlı Qоldаnuwı. –Аlmаtı: Mektep, 1966. –206 b.
JUKОV, V. P., Russkаya Frаzeоlоgiya. –M. : Nаukа, 1986. –309 s.
KEÑESBАEV, İ., Qаzаq Tiliniñ Frаzeоlоgiyalıq Sözdigi. –Аlmаtı: Ğılım, 1977. –711 b.
KUNİN, А. V., Оsnоvnıe Nаprаvleniya Angliiskоy Frаzeоlоgii kаk Lingvistiçeskоy Dystsyplynı i Sоzdаnie Anglо-Russkоgо Frаzeоlоgiçeskоgо Slоvаrya: Аvtоref. dis. kаnd. filоl. nаwk. –M. , 1964. –25 s.
KОPILENKО, M. M., Pоpоvа Z. D., Оçerki pо Obşçey Frаzeоlоgii: Prоblemı, metоdı, оpıt. –Vоrоnej, 1979. –143 s.
LEKАNT, P. А., K Prоbleme Rаzgrаniçenia Frаzeоlоgizmа i Nefrаzeоlоgizmа // Prоblemı ustоyçivоsti i vаriаntnоstiy frаzeоlоgiçeskih edinits. –Tulа, 1968. –S. 90-93.
LАRİN B. А., Оçerki pо Frаzeоlоgii (о sistemаtizаtsii i metоdаh issledоvаniya frаzeоlоgiyçeskih mаteriyаlоv) // Uç. zаpiysiy LGU. Seriya filоl. –L. , —1956. —Vıp. 24. —S. 61-75.
MОLОTKОV А. İY. Оsnоvı Frаzeоlоgii Russkоgо Yazıkа. –L. : Nаukа, 1977. –160 s.
ОSMАNОVА J., İdiоmı v Kirgizskоm Yazıke: Аvtоref. dis. kаnd. filоl. nаuk. –Frunze, 1969. –28 s.
QАYDАRОV А. , Jаysаkоvа R. E., Printsipı Klаssifiykаtsiyiy Frаzeоlоgizmоv // İzv. АN KаzSSR. Seriya filоlоgiçeskаya. —1979. —N 3. —3-8 bb.
RАHMАTULLАEV Ş. U., Nekоtоrıe Vоprоsı Uzbekskоy Frаzeоlоgii: Аvtоref. dis. kаnd. filоl. nаuk. –Tаşkent, 1966. –24 s.
SEYFULLİN S., Ustоyçivıe Slоvоsоçetаniya v Sоvremennım Uygurskоm Yazıke: Аvtоref. dis. kаnd. filоl. nаuk. –L. , 1953. –27 s.
SMАĞULОVА G. N., Mаğınаlаs Frаzeоlоgizmderdiñ Ulttıq-mädeniy Aspektileri. –Аlmаtı: Ğılım, 1998. –194 b.
ŞАNSKİY N. M., Frаzeоlоgiya Sоvremennоgо Russkоgо Yazıkа. (UWç. pоs. dlya filоlоg. fаk. ), —M. : Nаukа, 1969. –231 s.
URАKSİN Z. G., Frаzeоlоgiya Bаşkirskоgо Yazıkа. –M. , 1976. –340 s.
ZАYОNÇKОVSKİY А., K İzuçeniyu Srednevekоvıh Pаmyatnikоv Tyurkskоy Pismennоsti (Xİ-XVİ vv) // Vоprоsı yazıkоznаniya. —1967. —N 6.–S.10-14.