TARİHİ ÇEVREDE KENT MOBİLYALARININ TASARIMINA BİR YAKLAŞIM: SAFRANBOLU ÖRNEĞİ

Kent, içindeki doğal ve yapay çevrenin bir araya gelmesiyle oluşan bir bütündür. Yapay çevreyi oluşturan en önemli öğelerden birisi kent mobilyalarıdır. Kent mobilyaları, bir kentin planlanması, kentsel yaşam mekanlarının oluşturulması ve kent kimliğinin öne çıkarılmasında en önemli öğeleridir. Kent mobilyaları, kentsel mekanları yaşanılabilir alanlara dönüştüren, konfor ve estetik katan elemanlar olarak kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra kent mobilyaları insanların kent içerisindeki günlük yaşam ihtiyaçlarına cevap vererek kentsel yaşam kalitesini de yükseltmektedir. Kent mobilyaları kentin tarihi yapısı, sosyal, kültürel, ekonomik ve demografik değerleri incelenerek tasarlandığında kent kimliğini ön plana çıkartmaktadır. Kent mobilyaları, kentlerde plansız ve düzensiz yerleştirildiğinde görsel kirliliğe sebep olduğu gibi çevreyle birlikteliği sağlandığında ise uyum ve konfor açısından olumlu etki yaratmaktadır. Ayrıca, kent mobilyaları doğru tasarlanmadığında, kent kimliğine yeterince katkı sağlayamamakta ve kentin imajını geliştirememektedir. Bu sebeple, Dünya Miras Kenti olan Safranbolu’daki bu eksikliğin giderilmesi için tarihi değerlere saygı çerçevesinde, kent içinde tasarımsal dil bütünlüğü oluşturacak ve kentin kimliğini kuvvetlendirecek özgün tasarımlar oluşturulmasına ihtiyaç duyulmuştur. Daha önce bu konuyla ilgili benzer bir çalışma yapılmamakla birlikte, bu alanda önemli bir açık olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma kapsamında, müze kent Safranbolu’nun mevcut durumu analiz edilerek tarihi çevredeki eksik kentsel mobilyalar saptanmış ve kentin kimliğini ön plana çıkaracak özgün tasarım önerileri getirilmiştir.

A DESIGN APPROACH OF URBAN FURNITURE IN A HISTORICAL PLACE: SAFRANBOLU

The city is the whole of the natural and artificial environment. Oneof the most important elements of the artificial environment is the urbanfurniture. Urban furniture is the most important element in planning acity, creating urban living spaces and highlighting urban identity. Urbanfurniture is considered as elements that transform urban spaces intolivable spaces and add comfort and aesthetics. In addition, urbanfurniture increases the quality of urban life by responding to the daily lifeneeds of people in the city. When urban furniture is designed byexamining the historical structure, social, cultural, economic anddemographic values of the city, it emphasizes the identity of the city.Urban furniture, when placed in the city unplanned and irregular createsvisual pollution, as well as providing a positive effect in terms of harmonyand comfort when combined with the environment. In addition, whenurban furniture is not designed correctly, it cannot contribute sufficientlyto the identity of the city and develop the image of the city. For thisreason, in order to eliminate this deficiency in Safranbolu, which is aWorld Heritage City, it was necessary to create original designs thatwould create the integrity of design language and strengthen the identityof the city. Although there is no similar study on this issue, it has beendetermined that there is a significant deficit in this area. Within the scopeof this study, the present situation of the museum city Safranbolu was analyzed and the missing urban furniture was found in the historicalenvironment and original design proposals were introduced to highlightthe identity of the city.

___

  • Akkurt, H. B., Özkaban, F. A. ve Dokgöz, G.D. (2016). Tarihi Dokuda Çağdaş Yapı Tasarımı: Sınırlar, Olasılıklar, IV. Çevre-Tasarım Kongresi, Kayseri, 241-250.
  • Aksel. B. (2003). Kent İle Bütünleşmiş İşaretler: Japonya, Sapparo Kent Örneği, II. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyumu, İstanbul, 207-213.
  • Akyol, E. (2006). Kent Mobilyaları Tasarım ve Kullanım Süreci. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 24.
  • Altınöz, A. G. B. (2010). Tarihi Dokuda “Yeni” nin İnşası, Ege Mimarlık, 75: 18-26.
  • Asatekin, M. (2001). Kentin Kurumsal Kimliği ve Kentin Donatımında Eşgüdüm, I. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyumu, İstanbul, 57-66.
  • Bostancı, S. (2008). Kent siluetlerinin entropi yaklaşımı ile değerlendirilmesi. Doktora Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Can, A. (2011. Tarihi çevrede yeni yapılaşma koşulları ve Kadıköy-Rasimpaşa mahallesi örneği.
  • Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Coşgun, N. ve Aydın, O. (2003). Mekân Kimlik İlişkisi Bağlamında Kent Mobilyaları: İstanbul Caddesi Örneği, 2. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyum & Fuarı, İstanbul, 112-119.
  • Doğan, C. (2013). Zaman ve Mekân İçinde Kent Mobilyası Tasarımı, İstanbul: T.C. Haliç Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, 186-209.
  • Doğrusöz, N. S. (1994). Tarihi ve Özgün Çevrelerde Yeni Yapı Sorunu ve “İnfill” Olgusuna Farklı Yaklaşımlar. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Gül, B. (1991). Kent Mobilyalarının İnsan Yaşamındaki Yeri, Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 29, 41-42.
  • Gürsu, H. (1998). Toplumsal Kullanım ve Ürün Bazında Kent Mobilyaları, İnşaat Dergisi, 2, 31-32.
  • Karatosun, M. B. (2010). Geleneksel Dokularda Yeni Yapı Tasarımı: Alaçatı Örneğinin İncelenmesi, Ege Mimarlık Dergisi, 32-35.
  • URL 1: http://blog.visualarq.com/2015/09/03/floating-architecture/ (2017).
  • URL 2: https://en.wikipedia.org/wiki/Old_City (2016).
  • URL 3: http://tynehamvillage.org/the-post-office/ (2016).
  • URL 4: http://www.fragtist.com/mobil/londradaki-kirmizi-telefon-kulubeleri-yeseriyor/ (2016).
  • URL5:http://www.slate.com/blogs/the_eye/2013/09/17/london_underground_logo_a_brief_ history_of_the_iconic_design.html (2016).
  • URL 6: https://www.colourbox.com/image/london-classic-street-lamps-against-palace-of-westminsterand-big-ben-image-8053146 (2016).
  • URL 7: http://www.greatbuildings.com/buildings/Paris_ Metro_Entrances.html (2016).
  • URL 8: http://www.flickriver.com/photos/teamguimard/popular-interesting/ (2016).
  • URL 9: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Metro_ tuileries1.jpg (2016).
  • URL 10: http://www.paristep.com/en/articles/architecture/ guimard.html (2016).
  • URL 11: https://annmacmullan.files.wordpress.com/2012/04/guimards-metro-entrance.png (2016).
  • URL 12: http://www.artinpublicspace.lv/en/the-parisian-bench-barbara-gaile/ (2017).
  • URL13:https://smediacacheak0.pinimg.com/736x/cb/d7/9a/cbd79a0891757756f51aff72179d1bdc.jpg (2017).
  • URL 14: http://gezintiler.blogspot.com.tr/2012_04_01_archive.html (2017).
  • URL 15: http://pearsonlloyd.com/public-realm (2017).
  • Penn, W. (2007). Sense Of Place: Design Guidelines For New Construction In Historic Districts Philadelphia: William Penn Foundation, 4-9.
  • Perçin. (2018). H. Bölüm 14: Kentsel Donatı Elemanları, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Peyzaj Konstrüksiyonu 2, Ders Notları.
  • Saban, D. (2004). The Effective Management of The Historic Urban Context: An Assessment of Local Conservation Practice, University College London, 32.
  • Soucy, C. (1970). Contribution a une Sociologie des Centres Urbains:La Crise des Centres, M.E.L. Paris. Orientation de la Recherce, 76.
  • Uslu, E., Ertürk, İ. E. ve Bölükbaşı Ertürk, A. E. (2018). Tarihi Çevrede Ziyaretçi Yönetim Levhalarına Bir Yaklaşım: Safranbolu Örneği. 21. yy. Türk Sanatı: Meseleler ve Çözüm Önerileri Milletlerarası Sempozyum-Sergi-Konser-Çalıştay, Kastamonu, 138-146.