TEK EBEVEYNLİ AİLE BAĞLAMINDA YAŞAYAN ANNELERİN SOSYAL VE PSİKOLOJİK PROBLEMLERİ: KÜÇÜKÇEKMECE ÖRNEĞİ

Bu makale, tek ebeveynli aile bağlamında yaşayan kadınların sosyal ve psikolojik sorunlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada kullanılan veriler, “Cankardeş Aile Projesi” kapsamında, annelerle yapılan yüz yüze anket yöntemiyle derlenmiştir. Araştırmaya çocuklar da dâhil olmakla birlikte, bu makale sadece anneler ve onların sorunlarına odaklanmıştır. Toplam 233 anne üzerinde uygulanan ankette demografik veriler dâhil olmak üzere annelerin sosyal yaşam biçimlerini ve psikolojik sorunlarını ölçmeye yönelik sorular ve ölçekler kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, beklentilerin aksine kadınların çoğunun sosyal dışlanma yaşamadıkları ve çevrelerinden manevi destek aldıklarını göstermektedir. Dışlanma yaşayan kadınların oranı yüzde 20 ile sınırlıdır. Psikolojik problemler açısından değerlendirildiğinde ise kadınların yüzde 4,8 ila yüzde 17 arasında değişen oranlarda patolojik düzeyde psikolojik problemler yaşadıkları görülmektedir. Psikolojik problemleri yordayıcı etkenleri belirlemek için yapılan regresyon analiz sonuçları değerlendirildiğinde, “çocuklarının geleceği ile ilgili endişe duyma” (öfke-düşmanlık hariç) ve “eşi olmadığı için komşularının ve sosyal çevresinin olumsuz bir tutum sergiledikleri düşüncesi” değişkenlerinin (somatizasyon ve obsesif kompulsif belirtiler hariç) psikolojik bozukluk belirtilerini arttıran risk faktörleri oldukları görülmüştür. Öte taraftan, “hane gelir düzeyi” değişkenin yani gelir düzeyinin artmasının kişilerarası duyarlılık belirtilerini, “eş kayıp süresi” değişkenin ise depresyon, öfke-düşmanlık ve rahatsızlık ciddiyeti indeksini azalttığı tespit edilmiştir.

SOCIAL AND PSYCHOLOGICAL PROBLEMS OF MOTHERS LIVING IN THE CONTEXT OF SINGLE PARENT FAMILY: KÜÇÜKÇEKMECE CASE

This paper aims to reveal the social and psychological problems of women living in the context of a single-family. The data used in this study were compiled by face-to-face survey method using mothers within the scope of “Cankardeş Family Project”. Although the study included children, this article focused exclusively on mothers and their problems. The questionnaire, which was conducted on a total of 233 mothers, used questions and scales to measure mothers' social lifestyles and mental problems, including demographic data. The findings show that, contrary to expectations, most women do not experience social exclusion and receive moral support from their environment. The proportion of women who are excluded is limited to 20 percent. When evaluated in terms of psychological problems, it was found that women experienced psychological problems ranging from 4,8 to 17 percent. When the results of the regression analysis for predicting psychological problems are evaluated, mom’s worry about the future of their children (except for anger-hostility) and the idea that their neighbors and social environment exhibit a negative attitude because they are not their spouses (except somatization and obsessive-compulsive symptoms) psychological disorder. It is observed that they are risk factors that increase their symptoms. On the other hand, it has been determined that the increase of the household income level variable, increases interpersonal sensitivity symptoms, and the spouse loss duration in variable, decreases the index of depression, anger-hostility and global severity index.

PDF

___

Alikaşifoğlu, M. (2008). Ergenlerde Davranışsal Sorunlar. Ergenlerde Davranışsal Sorunlar: Adolesan Sağlığı II (s. 55-59). İstanbul: İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi No:63.
Amerikan Psikiyatri Birliği. (2001). Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması Elkitabı (Yeniden Gözden Geçirilmiş 4. Baskı (DSM-IV TR) b.). (E. Köroğlu, Çev.) Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
Amerikan Psikiyatri Birliği, A. (2013). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı ((DSM-5) 5.
Baskı b.). (E. Köroğlu, Çev.) Ankara: Hekimler Yayın Birliği. Canatan, K., & Yıldırım, E. (2018). Aile Sosyolojisi (7. Baskı b.). İstanbul: Açılım Kitap.
Cevat, ö., Vatandaş, C., Aydın, M., Tekin, M., Can, B., Arabacı, C., & Çıtlak, O. (2016, Mayıs).
Türkiye'de Aile (Ailenin Yapısal Özellikleri, İşlevleri ve Değişimi). Toplumsal Yapı ve Aile. İstanbul, Türkiye: SEKAM.
Coşan, B. (2018). Dünyada ve Türkiye'de Sosyo-Ekonomik Bir Problem Olarak Tek Ebeveynli Aile Olgusunun Çok Boyutlu Değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(41).
Halis, M. (2011, 8 21). Tek ebeveynler artıyor. www.sabah.com.tr: https://www.sabah.com.tr/pazar/2011/08/21/tek-ebeveynler-artiyor adresinden alındı
Lehmann, P., & Wirtz, C. (2004). Household formation in the EU-Lone Parents. Luxembourg: Eurostat.
Makr, M. (2016). Aile Bütünlüğünü Olumsuz Etkileyen Unsurlar ile Boşanma Olaylarının Araştırılması ve Aile Kurumunun Güçlendirilmesi için Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacı ile Kurulan Komisyon. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi. “http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/sirasayi_sd.sorgu_baslangic” adresinden alındı
Marilyn, J., & Lawrence, H. (2014). "Single-Parent Families". A. Chapman içinde, The Social History of the American Family: An Encyclopedia. Thousand Oaks: SAGE Publications, Inc. Nederlands Jeugd Instituut, N. (2014). Eenoudergezinnen, Sh. 1. Utrecht: Nederlands Jeugd Instituut.
Öztop, H., Bıçakçı, M., Soylu, N., Oğurtan, S., Nadir, U., Taşoluk, E., . . . Tok, S. (2018). Tek Ebeveynli Aileler. Ankara: T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Sayın, Ö. (1990). Aile Sosyolojisi-Ailenin Toplumdaki Yeri. İzmir: Ege Üniversitesi.
Süleymanov, A. (2009). Çağdaş Türk Toplumlarında Aile ve Evlilik İlişkileri. Aile ve Toplum, 15(17).
Şahin, N., & Durak, A. (1994). Kisa Semptom Envanteri (Brief Symptom Invetory-BSI): Turk Gencleri Icin Uyarlanmasi. Türk Psikoloji Dergisi, 44-56.
Şahin, N., Batigün, Durak, A., & Uğurtaş, S. (2002). Kisa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler İçin Kullaniminin Geçerlik, Güvenilirlik ve Faktör Yapisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 125-135.
Şimşek, Z., Erol, N., Öztop, D., & Özer Özcan, Ö. (2008). Kurum Bakımındaki Çocuk ve Ergenlerde Davranış ve Duygusal Sorunların Epidemiyolojisi; Ulusal Örneklemde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Türk Psikiyatri Dergisi.
Walsh, F. (2012). Normal Family Processes Growing Diversity and Complexity. New York London: The Fuilford Press.
Yazıcı, E. (2012). Korunmaya Muhtaç Çocuklar ve Çocuk Evleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18).

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ