Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Yöneticilerinin Dönüşümcü ve Etkileşimli Liderlik Algılarının Değerlendirilmesi
Bu çalışma Türkiye’de sağlık hizmetleri meslek yüksekokullarında görev yapanyöneticilerin, çoklu liderlik stiline yönelik algı düzeyleri ilegenel liderlik algı düzeylerini belirlemek ve bunların belirlenen bazı değişkenlere göre farklılık arz edip etmediğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın evreni, Türkiye’de sağlık hizmetleri meslek yüksekokullarında yönetim kademesinde bulunanakademisyenlerden meydana gelmektedir.Araştırmanın örneklemi ise çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul edensağlık meslek yükselokullarında yönetim kademesinde görev alan 87 akademisyenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Ankette, genel liderlik algı ölçeği, çok faktörlü liderlik ölçeği ve altı adet demografik soru kullanılmıştır. Verilerin analizinde Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır. Kruskal-Wallis testine göre anlamlı farklılık tespit edilen değişkenlerin ikili karşılaştırmaları için yapılan Mann-Whitney U testlerinde önem seviyesinin belirlenmesinde Bonferroni düzeltmesi dikkate alınmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu yöneticilerinin %60.9’u kendisini lider olarak gördüğünü ifade ederken %34.5’i kendisini kısmen bir lider olarak tanımladığını ifade etmektedir.Genel itibariyle yöneticilerin tüm olumlu çoklu liderlik alt boyut puanlarının yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırmda yaş, cinsiyet, çalışma yılı, idari görev, medeni durum ve akademik unvan değişkenlerine göre çoklu liderlikalt boyutlarındaanlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.Araştırma sonucunda genel olaraksağlık hizmetleri meslek yüksekokullarının yönetim kademesinde görev alan yönetici akademisyenlerin değişim ve gelişime açık, pozitif yaklaşım içerisinde oldukları belirlemiştir.
Evaluation of Transformational and Transactional Leadership Perceptions of Health Services Vocational School Managers
This study was carried out to determine multiple leadership style perception level and general leadership perception level of academics in management positions in Health Services VocationalSchools in Turkey and whether this perceptions vary according to some determined variables.The universe of the study is composed of academics in management positions in Health Services Vocational Schools in Turkey. The sample of the study consists of 87 academicians who take charge in the management level in Health Services Vocational Schools that accept to participate in the study voluntarily.In the research, questionnaire was used as a data collection tool. General leadership perception scale, multipleleadership scale and six demographic questions were used in the questionnaire. Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests were used in the analysis of the data. Bonferroni correction was taken into consideration in determining the level of significance in the Mann-Whitney U tests performed for binary comparisons of variables with significant differences compared to the Kruskal-Wallis test. According to the findings obtained in the research, 60.9% of healthcare vocational school administrators stated that theysee themselves as leaders, while 34.5% state that they define themselves as a partial leader.Overall, all positive multiple leadership sub-dimension scores of managers were found to be high. In the research, significant differences were determined in the multiple leadership sub-dimensions according to age, gender, year of employment, administrative position, marital status and academic title.As a result of the research, it has been determined that the administrative academicians, who generally worksin the management level of vocational schools of health services, are open to change and development and have a positive approach.
___
- Acar, A.Z. (2013). Farklı örgüt kültürü tipleri ve liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: lojistik işletmelerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 5-31.
- Akbolat, M., Işık, O. & Yımaz, A. (2013). Dönüşümcü liderlik davranışlarının motivasyon ve duygusal bağlılığa etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(11), 35-50.
- Arı, G.S. (2003). Yöneticiye duyulan güven örgütsel bağlılığı artırır mı?. Gazi Üniversitesi Ticaret Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 17-36.
- Arslantaş, C. & Pekdemir, I. (2007). Dönüşümcü liderlik, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik görgül bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 261-286.
- Atılgan, F. (2013). Büro yönetimi ve yönetici asistanlığı programında okuyan öğrencilerin liderlik tarzlarına ilişkin eğilimlerinin analizi muğla üniversitesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 268-279.
- Aydın, A., Sarıer, Y. & Uysal, Ş. (2013). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin, öğretmenlerin örgütsel bağlılığına ve iş doyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 795-811.
- Barbuto, J.E. (2005). Motivation and transactional, charismatic, and transformational leadership: a test of antecedents. Journal of Leadership and Organizational Studies, 11(4), 26-40.
- Barlı, Ö. (2010). Davranış bilimleri ve örgütlerde davranış. Genişletilmiş ve Geliştirilmiş 4. Baskı, Aktif Yayıncılık.
- Bass, B.M. & Steidlmeier, P. (1999). Ethics, character and authentic transformational leadership behavior. Leadership Quarterly, 10(2), 181-217.
- Bass, B.M. (1997). Personal selling and transactional/transformational leadership. Journal of Personal Selling and Sales Management, 17(3), 19-28.
- Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1993). Transformational leadership: Aresponse to critiques. In M. M. Chemers, R. Ayman (Eds.), Leadershiptheory and research: Perspectives and directions SanDiego, CA: Academic Press, 49–80.
- Buluç, B. (2009). İlköğretim okullarında bürokratik okul yapısı ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 34(152), 71-86.
- Cansoy, R. & Polatcam, M. (2019). The relationship between school principals' leadership and teachers' organisational commitment: a systematic review. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(1), 1-31. http://dx.doi: 10.14686/buefad.441189
- Cemaloğlu, N. & Okçu, V. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin yıldırma (mobbing) yaşama düzeyleri arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 227-228.
- Çakınberk, A. & Demirel, E.T. (2010). Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 103-119.
- Demir, C., Yılmaz, M. K. & Çevirgen, A. (2010). Liderlik yaklaşımları ve liderlik tarzlarına ilişkin bir araştırma. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1), 130-142.
- Durak, İ. (2012). Korku kültürü ve örgütsel sessizlik. Ekin Yayıncılık.
- Hemedoğlu, E. & Evliyaoğlu, F. (2012). Çalışanların dönüşümcü liderlik algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkilerinin incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 59-77.
- Karahan, A. (2008). Hastanelerde liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 145-162.
- Kartal, M. & Bardakçı, S. (2019). Tutum ölçekleri. Akademisyen Yayınevi.
- Keklik, B. (2012). Sağlık hizmetlerinde benimsenen liderlik tiplerinin belirlenmesi: özel bir hastane örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 14(1), 73-93.
- Kırel, Ç. (2001). Liderlik davranış biçimleri konusuna yeni bir yaklaşım: Karizmatik liderlikten dönüşümsel liderliğe. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 43-60.
- Kırkpınar, S. & İşcan, Ö.F. (2018). Liderlik tarzlarının iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(1), 65-85.
- Koçel, T. (2007). İşletme yöneticiliği. Arıkan Yayınları.
- Koontz, H., O‟Donnell, C. & Weichrich, H. (1999). Essential of management. MacGraw Hill Inc.
- Kul, M. & Güçlü, M. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 10-23.
- Liu, Y. (2015). The review of empowerment leadership. Open Journal of Business and Management, 3, 476-482. http://dx.doi: 10.4236/ojbm.2015.34049
- Örgev, C. & Sütlü, E.S. (2018). Sağlık çalışanlarının hizmetkar liderlik algılarının örgüt iklimi ve örgütsel bağlılık üzerine etkileri: Bir kamu hastanesi örneği. Sağlık Akademisyenler Dergisi, 5(1), 47-53. http://dx.doi:10.5455/sad.13-1512992092
- Örücü, E. & Teker, S.K. (2014). Hastanelerde liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi: Sağlık sektöründe bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24, 73-90. http://dx.doi:10.11611/yead.234393
- Polat, Ş.B. (2012). Yükseköğretim kurumlarında kurum içi iletişim anlayışı ve paydaş memnuniyeti ilişkisi: akademik personel perspektifinde bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Scandura, T.R. & Williams, E.A. (2004). Mentoring and transformational leadership: The role of supervisory career mentoring. Journal of Vocational Behavior, 65(3), 448-468.
- Serinkan, C. (2002). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzları ve tepe yöneticileri için önemi. Maltepe üniversitesi İ.İ.B.F Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Analiz Dergisi, 1(2), 73-89.
- Stewart, J. (2006). Transformational Leadership, An evolving concept examined through the works of burns, bass, avolio and leithwood. Canadian Journal of Educational Administration and Policy, 54, 1-29.
- Şirin, E. F. & Yetim, A.A. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stiline ilişkin yönetici algıları, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 69-84.
- Üstün, F. (2014). Spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarındaki yöneticilerin liderlik stili algıları ve örgütsel sessizlik yaşama düzeyi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Yavuz, E. (2009). İş görenlerin dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık ile ilgili tutumlarına yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(2), 54-55.