Aydınlatma ve Renk Tasarımının Anlam Yaratımına Etkisi: Şahsiyet Dizisi Üzerine BirDeğerlendirme

Sinema ve televizyona yönelik üretilen eserlerde ışık kullanımının amacı en temelde konuyu, çevreyi, karakter eylemlerini ve nesnelerin algılanışlarını kolaylaştırma gibi görünse de en büyük işlevi eserindramatik vurgusu ve psikolojik atmosferinin estetize edilmesinde ortaya çıkar. Sinema filmlerinde en az ışıkkadar önemli olan ve duygu ile anlam üretimine birlikte katkı sağlayan bir diğer öğe ise renktir. Renk yineışığın algılanmasıyla ilgili bir öğe olarak görüntünün genel biçiminin tasarlanmasında ve çağrıştırdığıanlamlar aracılığıyla istenilen duygunun yaratılmasında dramatik bir işlev görür. Işık ve renk gerek biçimselaçıdan gerekse sanatçının zihninde tasarladığı anlam ve duyguların izleyiciye, aktarılması bakımından görselürünlerin üretilmesi noktasında önemli bir öğe olarak aktif bir şekilde kullanılır. Günümüzde geleneksel Türktelevizyon yayıncılığının yanı sıra internetin altyapısını oluşturduğu yeni dijital seyir platformları üzerindepek çok yerli dizi ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada yönetmenliğini Onur Saylak’ın yaptığı 2018Puhu TV yapımı Şahsiyet dizisi aydınlatma ve renk tasarımının anlam yaratımına etkisi açısından incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan Henrich Wölfflin’in “biçimsel analiz”yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda dizide Barok dönem resim sanatında kullanılan ışık kullanımı ilebenzeyen bir aydınlatma tasarımı gerçekleştirildiği görülmüştür. Renk ise Fovizm döneminde ortaya çıkanrenk biçemi ile ortak yapıda görselleştirilmiştir. Dizide yer alan sahnelere bakıldığında belirli duygu vepsikolojik durumları niteleyen dramatik aydınlatma öğeleri kullanılmış ve ayrıca mavi, kırmızı, sarı ve yeşilgibi renkler karakter bazlı olarak ön plana çıkarılmıştır. Söz konusu psikolojik durumları niteleyen renklerindizinin anlatısı içerisinde yine aynı devamlılıkta sahnelere yansıtıldığı görülmüştür.

The Effect of Lighting and Color Design on Meaning Creation: An Evaluation on Şahsiyet Series

The aim of employing light in the products prepared for cinema and television in basic is tofacilitate the perception of the issue, the framework, environment and the actions of the characters and theobjects as well as to aestheticize the dramatic emphasis and psychological atmosphere of the product. In thecinema films, another element which is as important as light and which provides contribution to theproduction of emotion and meaning is color. Related to the perception of light, color has a dramatic functionin creating the desired emotion through the general shape of the image and the meaning it reminds. Light andcolor are actively employed throughout the visual production in terms of form and transferring the meaningand emotions to the audience which the artist designs in his mind. In addition to the current traditionalTurkish television broadcasting, numerous domestic serials have emerged on the new digital watchingplatforms which are supported by the internet. In this study, the serial of “Şahsiyet” (Personality” directed byOnur Saylak and issued by Puhu TV in 2018 was analyzed in terms of the relationships between the lightingand color design and the establishment of meaning. As for the method of the research, the method of“stylistic analysis” by Henrich Wölfflin which is one of the methods of qualitative research was employed.At the end of the research, it was found out that the lighting design employed in the serial was similar to theuse of light in the drawing art of Baroque era. Color was visualized in the common structure with the colorform seen in Fauvism era. When looking at the scenes in the series, dramatic lighting elements thatcharacterize certain emotions and psychological situations were used, and colors such as blue, red, yellowand green were emphasized based on characters. It was found that the colors which characterize theaforementioned psychological occasions were reflected onto the scenes within the narration of the serial.

___

  • Arnheim, R. (2002) Sanat olarak sinema. Çev. R. Ünal. Öteki Yayınevi.
  • Aytaş, M. (2020). Işık ve renk. Görsel Estetik. Ed. Nazım Ankaralıgil. Atatürk Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
  • Aytaş, M. (2020) Görsel tarih yazımı. Literatürk Yayınları
  • Cereci, S. (2001) Televizyonda program yapımı. Metropol Yayınları.
  • Cağan, M. (1997). Rengi rengine - renklerin etkisi. Sistem Yayıncılık.
  • Gökçe, G. (1997) Televizyon program yapımcılığı ve yönetmenliği. Der Yayınları.
  • Kanburoğlu, Ö. (2012). Fotoğrafın büyüsü: Işık. Say Yayınları.
  • Kars, N. (2003) Televizyon programı yapalım herkes izlesin. Derin yayınları.
  • Kılıç, L. (2000) Görüntü estetiği. İnkılap Kitabevi.
  • Koca, S. (2018) Sinemada biçem. Literatük Yayınları
  • Millerson, G. (2007). Sinema ve televizyonda aydınlatma tekniği, Çev. S. Taylaner. Es Yayınları.
  • Onaran, A. Ş. (1999) Sinemaya giriş. T.C. Maltepe Üniversitesi Yayınları.
  • Erkan, O. ve Aytaş, M. (2020). Sinematografik bir öğe olarak türk polisiye filmlerinde aydınlatma tasarımı: “Av Mevsimi” filmi örneğinde bir değerlendirme. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(31), 4531-4558. https://doi.org/10.26466/opus.678777
  • Sözen, M. (2003). Fotoğrafçılığa giriş. Detay Yayınları.
  • Özön, N. (1985). Sinema uygulayımı-sanatnı tarihi. Hil Yayınları.
  • Parsa, S. (1989). Estetik açıdan filmin temel ögeleri. Neşa Yayıncılık.
  • Sharma, R. (2007). Renklerle terapi. Nokta Kitap.
  • Stout, K. A. N. (2002). Emotional responses to color and nonverbal language: A survey of emotional responses to color swatches and human poses [Doctoral dissertation], Texas Tech University.
  • Ulutaş S. (2019). Sinemada estetik kategoriler: Çirkinin estetiği, Doruk Yayınları.
  • Uster, M. Y. (1996). Renkler geri geliyor. Zongur Matbaası.
  • Wölfflin, H. (1985). Sanat tarihinin temel kavramları. Çev. H. Örs. Remzi Kitabevi.
  • Zettl H. (2016). Sight sound motion. Cengage Learning