Modern Kentin Çağrısı: “Terziler Geldiler” Şiirine Hermeneutik Bir Yaklaşım

Edebî şubeler içinde soylu bir konumda bulunan şiir, hem Türk edebiyatında hem de dünya edebiyatında gözde olan bir türdür. Hemen her konuda yazılan şiir, sevinci, hüznü, yalnızlığı, bunalımı, iç hesaplaşma gibi çeşitli duyguları ve ruhsal durumları kendine özgü bir şekilde işlemesiyle de epeyce farklılık arz etmektedir. Köklü bir şiir geçmişine sahip olan Türk edebiyatının modern dönem sonrası edebî verimine bakıldığında, şiirin muteber konumunu sürdürdüğü, zaman ve zeminden kaynaklı değişimler yaşadığı, fakat dönemsel koşullara da kendini uyarladığı görülmüştür. Türk edebiyatında önemli bir kavşak noktası olan İkinci Yeni, bu değişim ve dönüşümün belirgin bir şekilde yaşandığı bir şiir hareketi olarak ortaya çıkar. Turgut Uyar, İkinci Yeni Şiirinin en özgün ve aykırı şairlerinden biridir. Şehirleşme olgusunun insan tabiatında yarattığı tahribat, yalnızlaşma ve bunalım olgusunun şiir düzleminde kazandığı metaforu zengin imgelem dünyasıyla dile getirir. Modern çağın değerler düzeninin şekillenmesinde siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel etmenlerin önemli bir rolü vardır. İkinci Yeni Şiirinin içinde doğduğu ortamı düşündüğümüzde söz konusu etmenlerin olumlu ve olumsuz yönlerinin olduğu görülür. İnsanın kendine ve yaşadığı dünyaya karşı anlamsız, karamsar tavrı İkinci Yeni şairlerinin hemen hepsinde görülen bir durumdur. İnsanın kendi özüne yabancı yeni bir ruh hali ile anlamsızlık ve kaçış psikolojisine girmesi, sözü edilen olumsuzluğun bir yüzü iken, öte yandan şiir açısından bakıldığında bu durum şiir evreninin ve anlam dünyasının olanaklarını genişletmiş, onu yeni bir mecraya taşımıştır. Yaşadığı mekânın ruhunu içsel sıkıntıları ile bütünleştirememiş bireyin çaresizliği ve kaçışı Uyar’ın “Terziler Geldiler” şiirinin önemli izleklerinden biridir. Turgut Uyar, modernleşme olgusunun sancılarını yeni bir anlam ve tarz arayışı içinde verirken şiir dünyasında yeni bir kanon yaratabilmiş ender şairlerdendir.

Call of the Modern City: A Hermeneutic Approach to the Poetry “Terziler Geldiler”

Poetry, which has a noble position among literary branches, is a genre that is popular both in Turkish and world literature. The poem written on almost every subject differs considerably in its unique way of processing various emotions and mental states such as joy, sadness, loneliness, depression, internal reckoning. Looking at the post-modern literary productivity of Turkish literature, which has a long history of poetry, it is seen that poetry maintains its valid position, has experienced changes due to time and ground, but also adapted itself to periodic conditions. Second New, which is an important crossroads in Turkish literature, emerges as a poetry movement in which this change and transformation is experienced clearly. Turgut Uyar is one of the mostoriginal and contra dictorypoets of the Second New Poetry. He expresses the metaphor gained by the phenomenon of urbanization on the plane of poetry by the phenomenon of destruction, loneliness and depression created by human nature. Political, social, economıc and cultural factor splay an important role in shaping the order of values of the modern age.When we think about the environment in which the Second New Poem was born, it is seen that the sefactors have positive and negative aspects. The meaningless, pessimistic attitude of man towards himself and the world in which he lives is seen in almos tall of the Second New poets.While entering into the psychology of meanin glessness and escape with a new state of mind alien to itself, while being a face of the negativity mentioned, on the other hand, this situation expanded the possibilities of the universe of poetry and the world of meaning and carried it to a new medium. The desperation and escape of the individual who could not integrate the spirit of the place with the inner problems is one of the important the mes of Uyar's “Terziler Geldiler” poem. Turgut Uyar is one of the rare poets who created a new canon in the world of poetry while searching for the meaning and style of the pangs of modernization.

___

  • Aktaş, Ş. (2014). Edebiyatta Üslûp ve Problemleri. Kurgan Edebiyat.
  • Aristoteles (2019). Poetika (Çev.: Ari Çokona - Ömer Aygün). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Armağan, Y. (2007). Türk Şiirinde Modernizm (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Bilkent Üniversitesi/Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Armağan, Y. (2019). İmgenin İcadı. İletişim Yayınları.
  • Arslanbenzer, H. (2012). Neo - Epik Şiir. Okurkitaplığı.
  • Aydoğan, F. (2009). Tüketim Kültürünün Gölgesinde Kentler. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdariBilimler Dergisi, 27(2), 203-215. https://dergipark.org.tr/tr/pub/muiibd/issue/488/4163
  • Bakır, S. (2017). Modern Türk Şiirinde Anlatımcı Teknik. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 17 (17), 40 - 64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ytea/issue/30161/325498
  • Balık, M. (2016). Kent ve İnsan Odağında Onat Kutlar’ın Şiirleri. Milli Eğitim Dergisi, 45(212), 161- 174. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36138/405994
  • Bezirci, A. (1987). İkinci Yeni Olayı. Gözlem.
  • Budan, C. Y. (2012). İkinci Yeni Şiirinde Din İmgesi. Türk Dili, II (728), 39 - 49.
  • Caner, F. (2006). Turgut Uyar’ın Huzursuzluğu (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Bilkent Üniversitesi/Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Cengiz, M. (2005). Şiir İmge Biçim Biçem (Şiirin Teorik Sorunları). Digraf Yayıncılık.
  • Cengiz, M. (2009). İmge Nedir. Digraf Yayıncılık.
  • Dilthey, W. (2017). Hermeneutik ve Tin Bilimleri (Çev.: Doğan Özlem). Notos Kitap.
  • Doğan, M. C. (2018). Modern Türk Şiiri. Yapı Kredi Yayınları.
  • Durmuş, M. (2011). İmge - Sembol Kavramlarını Yorumlama Projesi ve Melih Cevdet Anday Şiirinde İmge. Turkish Studies, Volume 6/3 Summer, p. 745-762.
  • Eroğlu, E. (1993). Modern Türk Şiirinin Doğası. Yapı Kredi Yayınları.
  • Hancıoğlu, H. (2014). Sedat Umran’ın Şiirlerinde Terzilikle İlgili İmgeler. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XLIX, 141. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17077/178694
  • İlhan, N. (2012). Gülten Akın Şiirinde Kent, Göç ve Gecekondu Algısı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(4), 85-106. https://doi.org/10.7884/teke.90
  • Kahraman, H. B. (2000). Türk Şiiri Modernizm Şiir. Büke Yayınları.
  • Kale, N. (1995). Postmodernizm - Hermeneutik ve Eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 281-292. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000295
  • Kara, E. (2019). Rönesans Sanatında At İmgesi ve Temsili. Journal of Awareness, 4(1), 1-18. https://doi.org/10.26809/joa.4.001
  • Kaya, B. (2017). Divan Şiirinde At ve Şiirlerde İşlenişi. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(3), 86-99. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubav/issue/31124/337917
  • Koçak, O. (2011). Bahisleri Yükseltmek. Metis Yayınları.
  • Özbahçe, O. (2008). Modern Şiirimizin Kökleri. Ebabil Yayınları.
  • Özel, İ. (2017). Şiir Okuma Kılavuzu. Tiyo Yay.
  • Sarıkaya, O. (2014). İkinci Yeni’nin Boy Aynası. Hece Yayınları.
  • Soysal, S. (2016). İkinci Yeni Şiirinde Din ve Medeniyet Algısı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Şengül, S. (2016). Modern Türk Edebiyatında Epik Şiir (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Şengül, S. (2018). Modern Epik Şiiri Günümüze Taşıyan Batılı Şahsiyetler. Asia Minor Studies (International Journal Of Social Sciences), AGP Özel Sayısı, 6 (Ekim 2018), 246 -257. https://doi.org/10.17067/asm.420761
  • Touraine, A. (2002). Modernliğin Eleştirisi (Çev.: Hülya Tufan). Yapı Kredi Yayınları.
  • Tüzer, İ. (2011). İkinci Yeni Şiirinde Bir Yaşam Alanı Olarak Kent Algısı. Türklük Bilimi Araştırmaları,29(Bahar2011),403-420. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubar/issue/16970/177313
  • Uyar, T. (2007). Büyük Saat - Bütün Şiirleri. Yapı Kredi Yayınları.