“Ekmek ve Oyunlar” Romanı Örneğinde Siegfried Lenz’in Yazın Dünyası

debiyatın, insani açıdan bakıldığında geçmişle hesaplaşmak, bugünü değerlendirmek gibi evrensel sorumlulukları vardır. Hem yerel hem de evrensel açıdan edebiyata yaptığı katkılar göz önünde bulundurulduğunda, bu sorumlulukları en iyi biçimde yerine getiren yazarlardan birinin Siegfried Lenz olduğu öne sürülebilir. Eserlerinde hem geçmişle yüzleşen hem de savaş sonrası dönemin sorunlarını işleyen yazar, roman türünü ustalıkla kullanır. Ele aldığı konular bakımından çağdaşı olduğu yazarlar ile kesişirken, “Ekmek ve Oyunlar” romanı örneğinde görüldüğü gibi bu konuları işleyiş biçimi onun kalemini özgün kılar. Çalışmada “Ekmek ve Oyunlar” romanı örneğinde Lenz’in yazın tutumları üzerinde durularak onun nasıl bir yazın dünyasına sahip olduğu konusunda saptamalarda bulunulmuştur. II. Dünya Savaşı sonrası Alman edebiyatı, Lenz’in edebi eserlerinde öne çıkan özellikler ve edebiyat ve spor ilişkisi ele alınarak çalışmanın esasları belirlenmiştir. Bu esaslara göre, Lenz’in bu romanda, edebiyat ve spor ilişkilendirilmesine yapılan eleştirileri yok sayarak bu konuları sanatsal bir üslupla bir araya getirdiği belirlenmiştir. Toplumsal olanı ele alırken eleştirel olmayı amaçlayan yazar, romanın estetik bütünlüğüne dikkat etmiştir. Ayrıca bu estetik bütünlüğün ahlaki bir boyutla desteklenmesi toplumsal konuları işlerken çok yönlü davranmasının kanıtı olarak görülmüştür. Lenz, bütün bu yazınsal ahenkte aydın bir tutum takınmış, okura sorgulayıcı bir görev yüklemiştir. Geçmişle gelecek arasında köprü kurarak zamanın ruhunu romanda yansıtmıştır. Bu özgün yazın tutumları nedeni ile onun Almanya’da spor edebiyatının tanınmasında öncü olduğu söylenebilir.

Siegfried Lenz's World of Literary in the Novel of "Bread and Games"

: Literature has universal responsibilities, such as reckoning with the past in human terms, evaluating the present. Given his contributions to literature, both locally and universally, it can be argued that Siegfried Lenz is one of the authors who best fulfills these responsibilities. The author, who confronts the past in his works and handles the problems of the postwar period, expertly uses the possibilities of literature. The way he works on these subjects makes his pen unique, as seen in the example of the novel "Bread and Games", while intersecting with his contemporary writers in terms of the subjects he considers. In the study, lenz's writing attitudes were emphasized in the example of the novel "Bread and Games", and it was determined what kind of literary he had. . After World War II, German literature, features that stand out in Lenz's literary works and the literary and sports relationship were determined and the principles of the study were determined. According to these principles, Lenz was found to have brought these issues together with an artistic goodness, ignoring criticism of literary and sports association in this novel. Aiming to be critical when addressing the social thing, the author paid attention to the aesthetic integrity of the novel. In addition, the promotion of this aesthetic integrity to a moral dimension has been seen as proof of his multifaceted behavior when processing social issues. Lenz has taken an enlightened position in this whole summer harmony and has installed a questioning task for the reader. He reflected the spirit of time in the novel by establishing a bridge between the past and the future, Because of the attitudes of this original literary, it can be said that he was a pioneer in the recognition of sports literature in Germany.

___

  • Aytaç, G. (1994). Çağdaş Alman edebiyatı (4.baskı). Gündoğan Yayınları.
  • Aytaç, G. (1995). Edebiyat yazıları III. Gündoğan Yayınları.
  • Aytaç, G. (2005). Edebiyat yazıları I (2. Baskı). Gündoğan Yayınları.
  • Balıkçıoğlu, Z. (1995). Auschwitz’den sonra şiir yazmak barbarca mıdır?. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, IX, 43-55.
  • Bülles, M& Kaminski, M. (2005). Helden des Sports in Literatur und Film. http://www.mythosmagazin.de/mythosforschung/mb-mk_sporthelden.pdf, gesehen am 16.05.2020.
  • Dopamin nedir? Ne işe yarar? Eksikliği ne tür sorunlar yaratır? (t.y.). https://www.medikalakademi.com.tr/dopamin-nedir-ne-ise-yarar-eksikligi-ne-tuersorunlara-neden-olur/, erişim tarihi:16.05.2020.
  • Eggers, E. (2003). Warum ignoriert die deutsche Literatur den Sport? Anmerkungen zu einem seltsamen Dilemma. Sportzeiten. Sport in Geschichte, Kultur und Gesellschaft, 3 (1), 7-16. http://www.literaturundsport.de/diskussion/eggers.pdf, gesehen am 04.05.2020.
  • Ekinci, O. (2017). Edebiyat sosyolojisi bağlamında II. Dünya Savaşı sonrası Alman edebiyatı üzerine bir inceleme. Folklor/Edebiyat, 23 (91), 87-104.
  • Gamper, M. (2008, 16. März). Die Aschenbahn als falsche Lebensschule. Neue Zürcher Zeitung. https://www.nzz.ch/die_aschenbahn_als_falsche_lebensschule-1.690139, gesehen am 16.05.2020.
  • Gökberk, M. (2011). Değişen dünya değişen dil (7. baskı). Yapı Kredi Yayınları Jacob, S. (2000). Sport im 20. Jahrhundert. (2., leicht verbesserte Auflage). Tectum Verlag.
  • Jaspers, K. (2008). Nietzsche (Çev. Murat Batmankaya). Alkım.
  • Kalyoncu, Ö. A. (2010). Plastik düşler. Kapital Medya Hizmetleri.
  • Karahalil, F. (2013). Siegfried Lenz ve Franz Kafka’nın eserlerindeki baba motifinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi.
  • Kayğın, Ş. (2016, Aralık). Siegfried Lenz’in (Trümmerliteratur) yıkıntı edebiyatı örneği olarak “Almanca Dersi” romanı. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 57, 17-26.
  • Kısa, A. Y. (2017). Siegfried Lenz’in öykü ve romanlarında hayatın anlamlandırılmasına yönelik sorgulamalar. Yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi.
  • Kuhlmann, D. (2012). Sportzuschauer in der Literatur. In: B. Strauβ (Hrsg.), Sportzuschauer (S. 57- 71). Hogrefe Verlag.
  • Kurt, G. (2019). “Kısa Hikâyeler” II. Dünya Savaşı sonunda Almanya’da yıkıntılardan doğan yeni bir edebi tür. G. Kurt ve S. Altun (ed.), Filoloji alanında araştırma makaleleri içinde (s. 127- 146). Gece Akademi.
  • Leis, M. (1998). Sport in der Literatur. Inaugural-Dissertation. Universität-Gesamthochschule Siegen.
  • Lenz, S. (2008). Ekmek ve oyunlar (A. Sarısayın, Çev.). Can.
  • Lukacs, G. (2003). Roman kuramı (C. Soydemir, Çev.). Metis.
  • Mattern, P. (2009). Text, Wettkampf, Spiel. In: T. Anz & H. Kaulen (Hrsg.), Literatur als Spiel: evolutionsbiologische, ästhetische und pädagogische Konzepte (S. 527-541). Walter de Gruyter.
  • Öğüt Marangoz, A. (2014). Siegfried Lenz’in kısa öyküleri örneğinde iletişim sorunsalı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi.
  • Öztürk, A.O. (2018). Sevgi edebiyatı. Hiperlink Yayınları.
  • Prefrontal Korteks: Beynin 1 Numaralı CEO’su (9 Nisan 2016). https://sinirbilim.org/prefrontalkorteks/, erişim tarihi: 13.08.2020.
  • Reich-Ranicki, M. (1963). Deutsche Literatur in West und Ost. R. Piper& Co. Verlag
  • Sicks, K. M. (2008). Stadionromanzen. Der Sportroman der Weimarer Republik. Königshausen&Neumann.
  • Söllinger, T. (2017). Sport in der Literatur als Spiegel seiner Zeit. Die Darstellung des Sports in den Sportromanen. Der Läufer von Marathon von Werner Scheff und Brot und Spiele von Siegfried Lenz. Diplomarbeit, Universität Wien.
  • Spiegel, H. & Reich-Ranicki, M. (2006, 29. Juni). Sport und Literatur sind verwandt, Interview. Frankfurther Allgemeine Zeitung, https://www.faz.net/aktuell/sport/fussball-wm2006/deutschland-und-die-wm/interview-mit-marcel-reich-ranicki-sport-und-literatur-sindverwandt-1332348.html, gesehen am 14.05.2020.
  • Wagener, H. (2000). Siegfried Lenz. In: M. Konzett (Ed.), Encyclopedia of German Literature (pp. 639-641). Fitzroy Dearborn Publishers.
  • Zengin, B. (2018). Siegfried Lenz’in “Oyun Bozan” (Der Spielverderber) başlıklı kısa öyküsünde toplumsal eleştiri aracı olarak bellek. A. O. Öztürk, D. Ç. Ünal, Ü. Kaya (Ed.), Hiciv-YığınGöçmen Edebiyatı Uzmanı içinde (s.145-157). Hiperyayın.
  • Zengin, D. (2011). Alman edebiyatı. 19. yüzyıldan günümüze kadar. Pelikan.