Tarihsel Bağlam ve Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Ahıska Türklerini Anlamak: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Bu makalede, uzun yıllar boyunca sürgün hayatı yaşayan Ahıska Türklerinin tarihi vaka analizi yöntemiile incelenmektedir. Ahıska Türklerinin anayurdu günümüzde Gürcistan sınırları içerisinde kalmaktadır.Tarihsel süreç içerisinde bölge birçok devlet tarafından yönetilmiştir. 1528 yılında bu bölge OsmanlıDevleti’nin hâkimiyeti altına girmiştir. Bu dönemde bölge ticari ve askerî açıdan önemli bir konuma yükselmişve Ahuska Türkleri refah içerisinde yaşamıştır. Ancak, bölgenin Ruslar tarafından 1828’de işgal edilmesi ilebirlikte bu refah dönemi sona ermiştir. Ruslar Ahıska Türklerini bölgedeki Rus stratejik çıkarları için bir tehditolarak görmüştür. Bu nedenle Rus yönetimi Ahıska halkının mücadele gücünü zayıflatmak için politikalarizlemiştir. Rusların bu politikaları uygulamasındaki amacının daha iyi anlaşılması için özellikle OsmanlıDevleti ve Rusya dönemindeki politikalar karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmaya çalışılmıştır. 1944-1989 yılları arasında Ruslar tarafından toplamda üç kez sürgüne maruz bırakılan halkın bu süreçte yaşadığı insanhakları ihlallerinin uluslararası bir sorun haline getirilmesi süreci ve AB üyeliği çerçevesinde Gürcistan’ınAhıska Türkleri ile ilgili taahhüt ettiği yükümlülükleri ve sonuçları analiz edilmiştir. Sonuç olarak, AhıskaTürkleri hala “vatansız” statüsündedirler. 1989’dan sonra AB’nin ve Türkiye dahil birçok devletin arayagirmesine rağmen Ahıska Türkleri vatanlarına dönememişlerdir.

Understanding the Meskhetian Turks in Historical Context and International Law: Problems, and Suggestions for Solution

In this study, the history of the Meskhetian Turks, who have lived in exile for many years, is analyzed with the case study method. The homeland of the Meskhetian Turks today remains within the borders of Georgia. During the historical process, the region has been governed by many states. In 1528, this region came under the domination of the Ottoman Empire. During this period, the region rose to an important commercial and military position and the Meskhetian Turks lived in prosperity. However, this period of prosperity ended with the occupation of the region by the Russians in 1828. The Russians saw the Meskhetian Turks as a threat to Russian strategic interests in the region. For this reason, the Russian administration followed policies to weaken the power of the Meskhetian people to struggle. To better understand the purpose of the Russians in implementing these policies, especially the policies of the Ottoman Empire and Russia were tried to be handled comparatively. The process of making the human rights violations of the people, who were exiled three times in total by the Russians between 1944 and 1989, into an international problem and within the framework of EU membership, About Meskhetian Turks Its commitments and results have been analyzed. As a result, Meskhetian Turks are still in the status of "stateless." Although after 1989 the intervention of many governments, including the EU and Turkey Meskhetian Turks are still unable to return to their homeland.

PDF

___

Abdurasulov, M. Y. (2015). Basın özgürlüğü kavramı: Özbekistan'da SSCB ve İslam Kerimov dönemi basın rejimlerinin karşılaştırılması. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://doi.org/10.18505/cuifd.12930
Akpınar, E. (2016). Donetsk’ten Erzincan’a: Ahıska sürgünlerinin son göçü. TUCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 2(1), 1-19.
Aktürk, Ş. (2012). NATO neden genişledi? Uluslararası ilişkiler kuramları ışığında NATO’nun genişlemesi ve ABD-Rusya iç siyaseti. Uluslararası İlişkiler, 7(2), 73-97. https://doi.org/10.33458/uidergisi.621337
Avcı, O. (2012). Understanding the culture of Ahiska Turks in wheaton, ıllinois: A case study. Qualitative Report, 17 (1), 62-87.
Aydıngün, A. (2002). Ahiska (Meskhetian) Turks: Source of conflict in the caucasus? The International Journal of Human Rights, 6(2), 49-64. https://doi.org/10.1080/714003762
Aydıngün, A. & Aydıngün İ. (2014). Ahıska Türkleri ulus ötesi bir topluluk-ulus ötesi aileler. SFN Televizyon Tanıtım Tasarım.
Begaj, J. (2016). AB’ye katılımı hazırlayan ortaklık anlaşmalarının tarihi: Siyasi süreç kapsamında şekillenmesi ve AB üyeliği üzerindeki etkisi. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 15(1), 29- 72. https://doi.org/10.1501/avraras_0000000227
Bilgili F. & Demirkapı E., (2014). Hukukun temel kavramları. Dora Yayınları. 10. Basım.
Buntürk, S. (2017). Rus Türk mücadelesinde Ahıska Türkleri. Berikan Yayınevi.
Coşkun, U. (2009). Ahiska/Meskhetian Turks in tucson: An examination of ethnic ıdentity. [Unpublished Master Thesis]. The University Of Arizona, Department of Anthropology.
Çetinkaya, K. & Kodan, S. (2012). Ahiska Turks in Philadelphia: Keeping cultural ıdentity and religion in a multicultural environment. International Journal of Social and Human Sciences, 6(1), 398-403.
Demiray E. (2012). Anavatanlarında sekiz ülkeye dağıtılmış bir halk: Ahıska Türkleri. Turkish Studies, 1(1), 877-885.
Devrisheva K. (2019). Ahıska Türklerinin bitmeyen göçü. SUTAD, 4(1), 332-352.
Elif, A. (2017). Ahıska Türklerinin yabancılık statüsü ve Türkiye'de sahip oldukları hak ve hürriyetler. İletişim Yayınları.
Hasanoğlu, İ. (2014). 25. Yıldönümü münasebetiyle: Ahıska Türklerinin Fergana faciası. Bizim Ahıska Dergisi, 1(1), 1-16.
Hasanoğlu, İ. (2016). Ahıska Türkleri: Bitmeyen bir göç hikayesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 3(1), 1-19. https://doi.org/10.13062/tdid.2016118822
Haydar, E. (2019). Avrupa Birliği’nin Ahıska Türklerinin anavatanlarına dönüşü sorunlarına bakışı. Erzincan Bildiriler Cilt 2. 129-151.
Howard, R. (2010). Russia's new front line. Survival, 52(2), 141-156.
İzzetgil, E. (2019) Ahıska sorunu: Sürgün, yurda dönüş mücadelesi ve son gelişmeler. Uluslararası Strateji ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi USGAM Raporu, 1(7), 3-17.
Karaman, Z. T., & Mursül, D. (2018). Meskhetian (Ahiska) Turks in Turkey and their perception of spatial belonging. Open Journal of Social Sciences, 6(12), 88-103. https://doi.org/10.4236/jss.2018.612009
Kennedy-Pipe, C. (2001). Stalin's cold war: Soviet strategies in Europe, 1943 to 1956. Manchester University Press.
Keskin S., Hazar E. G. (2017). Sovyet ve Sovyet sonrası dönemde Ahıska Türklerinin karşılaştıkları insan hakları ihlalleri ve ayrımcılıklar. Uluslararası Suçlar ve Tarih, 13-46. https://doi.org/10.33692/avrasyad.543651
Kırzıoğlu, M. F. (1989). Ne “misket” ne “mesket”: Ahıska Türkleridir. Azerbaycan Türk Kültür Dergisi, 1(268), 17-21.
Kurt H., Açıkgöz A. M. (2017). ABD’de yaşayan Ahıska Türkleri. MUTAD Araştırma Makaleleri Serisi,107-127.
Kütükçü, M. A. (2005). Uluslararası hukuk çerçevesinde Ahıska Türklerinin anavatanlarına dönüş sorunu. Uluslararası Suçlar ve Tarih, 1(18), 13-46.
Kütükçü, M. A. (2010). Ahıska Türklerinin anavatanlarına dönüş sorunu, 8. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, 12-37.
Muhtaroğlu., V. (1993). Bir Türk boyunun yürekler yakan göç destanı. Türk Yurdu Dergisi, 1(1), 54- 72.
Oh, C. J. (2006). Ahıska Turks and Koreans in post-Soviet Kazakstan and Uzbekistan: the making of diaspora ıdentity and culture [Unpublished Doctoral Thesis]. Bilkent University.
Özlem, K. (2013). Kerimov yönetiminde Özbekistan’ın iç ve dış politikasının analizi (1991-2012). Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 4(7), 29-51.
Pazarcı H. (2001). Uluslararası hukuk dersleri. Gözden Geçirilmiş 9. Baskı, Turhan Kitapevi.
Sargın, H. (2005). Ahıska Türkleri ile ilgili politikaların stratejik boyutu. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Seferov R. & Ayhan A. (2008). Sovyet döneminden günümüze Ahıska Türklerinin yaşadıkları coğrafyaya göçlerle birlikte genel bir bakış. Türkiye Araştırmaları Dergisi, 1(24), 393-411.
Sezgin, M. & Ağacan K. (2003). Dünden bugüne Ahıska Türkleri sorunu. Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi, Ankara Çalışmaları, 1(2) 23-51.
Spencer, R. F. (1995). The North Alaskan Eskimo: A study in ecology and society. US Government Printing Office (171), 1-47.
Suluyev, T. (2005). Gürcistan, “Ahıska Türkleri ve Avrupa konseyi. Bizim Ahıska Dergisi, 3(1), 17- 41.
Şahin, M. F. (2014). Türk dış politikasında Ahıska Türkleri. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Taşkın, M. (2006). Bağımsızlığından sonra Gürcistan-Türkiye ilişkileri. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. DEÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü. https://doi.org/10.1501/tite_0000000001
Temizkan, A., & Shakirov, E. (2018). Rusya’nın Kafkasya siyaseti üzerindeki Stalin gölgesi. Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 3(2), 139-162. https://doi.org/10.30517/cihannuma.373248
Tomlinson, K. G. (2002). Coping as kin:Responses to suffering amongst displaced meshketian Turks in post-Soviet krasnodar, Russian Federation. London University Press.
Üren, M. (2015). Kimlik, çıkar ve jeopolitik ekseninde Ahıska Türkleri sorunu. [Yayınlanmamış Doktora Tezi] Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Veyseloğlu, P. A. (2003). Vatan ve gurbet: Ahıska Türkleri üzerine bir inceleme. Metis Yayıncılık.
Yapıcı, M. İ. (2017). Kafkasya'nın sorunlu bölgesi: Güney Osetya. Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları, 1(3), 71-104.
Yunusov, A. (2014). İki kere sürülen halk: Ahıskalılar, Türkler Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yayınları.
Zeyrek, Y. (2001). Ahıska bölgesi ve Ahıska Türkleri. Pozitif Yayınları.

Turkish Studies - Historical Analysis-Cover

ISSN: 2667-5552
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ