Şefik Bakay’ın Hayatı ve TBMM Faliyetleri

Türkiye Cumhuriyeti geçirdiği ağır ve yıkıcı savaşların, işgallerin ardından 1923 yılında kurulmuştur.Vatanın bağımsızlığı sağlanıp çeşitli reformlarla hızlı bir iyileşme sürecine girişildikten sonra zamankaybetmeden demokratik hayatın tümüyle ülkeye yerleşmesi için çok partili hayat denemeleri başlamıştır.Fakat bu denemeler 1950 yılına kadar başarılı bir şekilde sonuçlanmamıştır. II. Dünya Savaş’ından sonradeğişen dünya siyasetinde yerini almak isteyen Türkiye bu sefer kararlı bir şekilde çok parti rejimine geçmeçalışmalarına başlamıştır. Ülkede esen bu değişim havasından etkilenen pek çok devlet ve iş insanı siyaseteatılma kararı almıştır. Şefik Bakay da bu kişiler arasındadır. Şefik Bakay, Cumhuriyetin ilk yıllarındaMustafa Kemal Atatürk’ün tarım ağırlıklı politikalarında hep ön sıralarda bulunmuştur. Yirmi beş yıllıkmemuriyet hayatından sonra ülkede yaşanan gelişmelerin ardından ve çevresinin desteğiyle DemokratParti’den Kırklareli milletvekili seçilmiştir. Bakay, TBMM’ye girdiği 1950 yılından 1960 darbesine kadargeçen on yıllık Demokrat Parti milletvekilliğinde gerek iktidar gerekse muhalefet tarafından saygı duyulan veçalışmalarıyla takdir kazanan bir kişi olmuştur. Yalnızca seçim bölgesi değil tüm ülkeyi ilgilendiren sorunlarıTBMM’ye taşıyarak çözüm aranmasını sağlamıştır. Yenilikçi fikirleriyle ülkeyi daima ileriye taşıyacakadımlar atılması için çalışmıştır. Nitekim Yassıada mahkemelerinde hakkında oybirliğiyle beraat kararıverilen birkaç kişiden birisi olmuştur. Bu çalışmada Türk tarımının ve siyasetinin önemli bir ismi olan ŞefikBakay’ın hayatı ve TBMM faaliyetleri ele alınarak literatürde hakkındaki eksiklik giderilmek istenmiştir.Araştırmada kullanılan temel kaynakları ise Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri, dönemin gazeteleri ve yazılımateryallerdir.

Sefik Bakay's Life and Activities of the Turkish Grand National Assembly

Republic of Turkey spends severe and destructive wars, was established in 1923 after the invasion. A rapid recovery process was initiated by ensuring the independence of the homeland and various reforms. Later, the multi-party life trials began to settle the democratic life in the country without losing time. However, these trials were not successful until 1950. After World War II who want to take their place in a changing world politics to pass this time, Turkey has started to work stably multi-party regime. Many states and business people, who were affected by this climate of change in the country, decided to enter politics. Şefik Bakay is among these people. Şefik Bakay has always been at the forefront of Mustafa Kemal Atatürk's agriculture-oriented policies in the first years of the Republic. He was elected as a Kırklareli deputy from the Democratic Party, after the developments in the country after twenty-five years of civil service life and with the support of his environment. Bakay was respected by both the government and the opposition as a Democrat Party deputy for ten years until the 1960 coup, and was appreciated for his work. He brought the problems that concern not only the constituency but the whole country to the parliament and sought solutions. It has ensured that steps are always taken to move the country forward with its innovative ideas. As a matter of fact, he was one of the few people from the Yassıada Courts who were unanimously acquitted. In this study, the life of Sefik Bakay, an important name in Turkish agriculture and politics, and the activities of the parliament were discussed and the deficiency in the literature was tried to be filled. The main sources used in the research are the Prime Ministry State Archives, the newspapers of the period and written materials.

___

  • BCA, 30.18.1.2/ 82.4.17/14.1.1938
  • BCA, 30.18.1.2/114.65.2/01.10.1947
  • BCA, 30.10.0.0./78.517.1/ 06.05.1954
  • BCA, 52.152.2/ 10.9.0.0/ 10.11.1960
  • BCA, 277.848.1/ 10.9.0.0/ 22.01.1961
  • BCA, 52.152.2/ 10.9.0.0/ 20.04.1961
  • BCA, 52.152.2/ 10.9.0.0/ 09.08.1961
  • BCA, 52.152.2/ 10.9.0.0/ 960-1
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 3, Birleşim 23, 329-330
  • TBMM TD, Dönem9, Cilt 3, Birleşim 23, 329
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 3, Birleşim 23, 329-330
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 3, Birleşim 24, 329-346
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 5, Birleşim 53, 27.02.1951, 1062
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 5, Birleşim 53, 27.02.1951, 1064
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 5, Birleşim 53, 27.02.1951, 1066
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 13, Birleşim 50, 28.02.1952, 1168
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 13, Birleşim 50, 28.02.1952, 1175
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 17, Birleşim 8, 285
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 20, Birleşim 53, 25.02.1953, 1010
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 20, Birleşim 54, 1089
  • TBMM TD, Dönem 9, Cilt 29, Birleşim 29, 276
  • TBMM TD, Dönem 10, Cilt 7. Birleşim 70, 2.5.1955, 6.
  • TBMM TD, Dönem 10, Cilt 11. Birleşim 60, 2.5.1956, 232.
  • TBMM TD, Dönem 10, Cilt 19. Birleşim 65, 08.05.1957, 83.
  • TBMM TD, Dönem 11, Cilt 11. Birleşim 19, 370.
  • TBMM Arşivi, Şefik Bakay’ın 1752 Numaralı Şahsi Doyası Tercüme-i Hal Kağıdı
  • TBMM Arşivi, Yassıada Yüksek Adalet Divanı Tutanakları, Anayasayı İhlal Davası 1960/1, 1476.
  • TBMM Arşivi, Yassıada Yüksek Adalet Divanı Tutanakları, Anayasayı İhlal Davası 1960/1, 1477
  • TBMM Arşivi, Yassıada Yüksek Adalet Divanı Kararları, 38
  • Kurunun Yanında Yaş, Akis, 3 Nisan 1961, s.26.
  • Ziraat Vekili Dün Ankara’ya Gitti, Cumhuriyet, 20 Ocak 1939, s.3.
  • İktisadi Yürüyüş Mecmuası Bugün Çıktı, Cumhuriyet, 10 Kasım 1942, s.7.
  • Trafik Kanunu Millet Meclisinde, Cumhuriyet, 25 Kasım 1952, s.3.
  • Avrupa Konseyi Asamblesine İştirak Edecek Türk Heyeti, Cumhuriyet, 13 Ocak 1954, s.3.
  • Bütçe Encümeni Dün Gece Maarif Bütçesini Görüşmekte İdi, Cumhuriyet, 17 Ocak 1955, s.1.
  • Meclis Bütçesi Görüşülürken Yapılan Tenkidler, Cumhuriyet, 8 Şubat 1956, s.5.
  • Orman Kanunu İle İlgili Görüşmeler, Cumhuriyet, 13 Nisan 1957, s.3.
  • Basın Suçlarının Affı Teklifinden Doğan Hadise, Cumhuriyet, 18 Aralık 1958, s.1.
  • Milli Gazete, 8 Mart 1934, s.3.
  • Tohum Tevzi Şekli, Milliyet, 17 Haziran 1950, s.5.
  • Meclisin Dünkü İçtimai, Milliyet, 26 Aralık 1950, s.5.
  • Eğriboz Meselesi ve Kabine, Milliyet, 09 Mart 1951, s.5.
  • Adalet Bakanlığı, Milliyet 22 Aralık 1951, s.7.
  • Kibrit Tekelden Çıkıyor, Milliyet, 26 Ocak 1952, s.7.
  • Memurların Emekliye Sevki Hakkında Kanun Tasarısı, Milliyet, 12 Mayıs 1953, s1.
  • Adalet Bütçesi Kabul Edildi, Milliyet, 5 Ocak 1955, s.7.
  • İktisadi Vaziyet Tenkit Ediliyor, Milliyet, 20 Ocak 1955, s.7.
  • Meclis Bütçe Müzakeresi 15 Şubatta Başlıyor, Milliyet, 8 Şubat 1955, s.1.
  • Memurlara Beş Maaş İkramiye Kabul Edildi, Milliyet, 29 Aralık 1955, s.7.
  • Harici Siyasetimiz Tenkitlere Uğradı, Milliyet, 22 Ocak 1956, s.7.
  • Yaşlı dostlar, Milliyet, 13 Şubat 1983, s.2.
  • Time dergisi, 12 Aralık 1955
  • Demokrat Parti’nin Zaferi, Zafer, 16 Ekim 1955, s.6.
  • Zafer, 17 Mayıs 1950
  • Akşin, S. (2004). Yakın çağ Türkiye tarihi. Milliyet Kitaplığı.
  • Albayrak, M. (2004). Türk siyasi tarihinde Demokrat Parti (1946-1960). Phoenix Yayınevi.
  • Aydın, N. Z. (2020). 1946 ile 1950 Genel seçimleri arasında Kırklareli’de siyasi durum. Turkish Studies, 15(3), 813-829. https://dx.doi.org/10.47846/TurkishStudies.43272
  • Karpat, K. (1967). Türk demokrasi tarihi. İstanbul Matbaası
  • Koç, Y. (2000). Tigem’in özelleştirilmesi ve Atatürk, Aydınlık Dergisi, (682).
  • Muhacir, A. & Kasalak, K. (2020). Türk Silahlı Kuvvetlerinde iktidar mücadelesi ve siyasete etkisi (27 Mayıs 1960-20 Kasım1961). Turkish Studies, 15(3), 973-984. https://dx.doi.org/10.47846/TurkishStudies.44502
  • Oktay, A. (1958). Biyografiler ansiklopedisi, Bereket Matbaası, 142.
  • Öztürk, K. (1999). Türk parlamento tarihi 1950-1954, c.VII. TBMM Vakfı Yayınları
  • Sarol, M .(2013), Bilinmeyen Menderes, İnkılap Kitapevi,79.
  • Yıldırım, S. & Zeynel, B (2010), TBMM albümü (1920-2010). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları, 732.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Milletvekili genel seçimleri (1923-2011). Türkiye İstatistik Kurumu, 14.