KARAMANOĞULLARI’NIN TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Karamanoğullarının Anadolu’ya ne şekilde geldikleri ile alakalı birçok rivayet vardır. Ancak bu rivayetlerin içerisinde en muteber olanıKaramanlıların Ahmet Yesevi ile yaşamış oldukları bir takım sorunlardolayısıyla Türkistan’dan Anadolu’ya geldiklerine dairdir. Karamanaşiretinin reisi Nure Sufi’dir. Nure Sufi’ye Alaaddin Keykubadzamanında Ermenek bölgesi verilmiştir. Ermenek bölgesinin onaverilmesinin en önemli sebebi hem bölgedeki Ermeni isyanlarınıbastırması hem de burada bir uç beyliği kurmasının istenmesidir. NureSufi 1231 yılındaki Baba İlyas isyanında onun yanında yer almıştır.Karamanlılar Nure Sufi’den sonra Kerimüddin Karaman Bey’inönderliğinde Kilikya sınırlarındaki uçlarda Türkmen Dağları diye bilinendağlık kesimde Varsak, Durgut, Bulgar, Kosun, Göğes gibi diğerTürkmen aşiretleri ile işbirliği yaparak güçlendiler. Karaman Beyözellikle Moğol kumandanı Baycu’nun Anadolu’ya geldiği sıradayaşanan karmaşadan istifade ederek aşireti ile birlikte yol kesmeye veyağmacılığa başladı. Bu esnada Selçuklu tahtında bulunan IV.Rükneddin Kılıç Arslan, Karaman Bey’e sahip olduğu yerleri ikta olarakvermek suretiyle itaat altına almak istemiş, kardeşi Bonsuz’a da Emir-iCandarlık payesi vermiştir. Ancak Karamanlılar, Sultanın bututumundan sonra sakinleşecekleri yerde daha da saldırgan bir tutumizlemeye başlamışlardır. Karaman Bey’den sonra başa geçen MehmetBey döneminde ise Hem moğollara hem de Selçuklulara karşı birmücadele sürecinin başladığını görmekteyiz. özellikle Selçuklular ilegirişilen mücadelede Mehmet Bey’in Alaaddin Siyavuş’u hükümdarolarak seçtirmesi ve Konya’yı ele geçirmesi önemli bir yere sahiptir.Güneri Bey döneminde de Moğollar, Selçuklular ve Ermeniler ilemücadele devam etmiştir. Bu bildiride IV. Rükneddin Kılıç Arslan döneminden başlamak üzere Selçuklu devlet işleyişindeKaramanoğulları’nın etkisi izah edilecektir.

KARAMANOGLU INFLUENCE OF THE ANATOLIAN SELJUKS

There are many rumors about how Karamanoğulları came to Anatolia. However, the most valid of these rumors is that they came from Turkestan to Anatolia due to a number of problems that the Karaman people lived with Ahmet Yesevi. The head of the Karaman tribe is Nure Sufi. Ermenek region was given to Nure Sufi during the time of Alaaddin Keykubad. The most important reason that the Ermenek region was given to him was that he would suppress the Armenian rebellions in the region and be asked to establish an extremist principality here. Nure Sufi was with him in the 1231 Baba Ilyas rebellion. After Nure Sufi, Karaman people were empowered by Kerimüddin Karaman Bey in cooperation with other Turkmen tribes such as Varsak, Durgut, Bulgarian, Kosun and Göğes in the mountainous part known as Turkmen Mountains at the ends of Cilicia. Karaman Bey, especially when the Mongol Commander Baycucameto Anatolia by taking advantage of the complex and beganto stop theroad with the tribe began to plunder. In the meantime, the Seljuk throne of IV. Rükneddin Kılıç Arslan wanted too bey his brother Bonsus by giving the places where he had been the ruler of Karaman, and gave his brother an emir-i candarlık. However, the Karaman people began to follow an even more aggressive attitude in the place where the Sultan would calm down after this attitude. During the reign of Mehmet Bey, who came to power after Karaman Bey, we see that the struggle against both the Mongols and the Seljuks began. especially in the struggle with the Seljuks, Mehmet Bey has chosen Alaaddin Siyavuş as the ruler and has taken over Konya. During the period of Güneri Bey, the struggle against Mongols, Seljuks and Armenians continued. Weal so know that IV. Rükneddin Kılıç Arslan period, starting from the Seljuk state in the functioning of the Karaman Tribe will try to explain the places.

PDF

___

Agacanov, G.; Oğuzlar, Çev. Ekber N. Necef/Ahmet Annaberdiyev, Selenge Yayınları, İstanbul 2003.

Ahmet Eflâkî, Menakıbü’l-Ârifin (Ariflerin Menkıbeleri), C.I, Çev. Tahsin Yazıcı, Maarif Basımevi, Ankara 1953.

AnanonimSelçukname (Anadolu Selçukluları Devleti Tarihi), Nşr. F.N. Uzluk, Ankara 1952

Ataniyazov, S. Slovar; TurkmenskihxEtnonim, Aşhabad 1998.

Boyacıoğlu, Ramazan; “Karamanoğulları’nın Kökenleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.3, Sivas 1999, s.51-56

Cahen, Claude; Osmanlılardan Önce Anadolu, Çev. Erol Üyepazarcı, Tarih Vakfı Yurdu Yayınları, İstanbul 2014,

Durduyev, Marat; “Çin Türkmenleri”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 1997, C.XIX, S.30, s.19-364

Erdem, İlhan; Türkiye Selçukluları-İlhanlı İlişkileri (1258-1308), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı Doktora Tezi, Ankara 1995.

Ferit, M.; Selçuk Veziri Sahip Ata ile Oğullarının Hayat ve Eserleri, Konya Halkevi Neşriyatı, İstanbul 1934.

Halil Ethem Bey, “Karamanoğulları Hakkında Vesâik-i Mahkûke”,TOEM, XI, İstanbul 1327 (1911), s.697-712.

İbn Bibi, El-Evamirü’l-Ala’iyeFi’lUmuri’lAlaiye (Selçukname), C.II, Çev. Mürsel Öztürk, Ankara 1996.

İbniBatuta, Seyahatname-i İbniBatuta, Çev. Mehmet Şerif, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1333-1335.

Kaymaz, Nejat; Pervane Muineddin Süleyman, Kaynak Yayınları, Ankara 1970.

KerimüddinMahmud-i Aksarayî, Müsâmeretü’l-Ahbâr, Çev. Mürsel Öztürk, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2000

Marco Polo, Dünyanın Hikaye Edilişi (Harikalar Kitabı I), Çev. Işık Ergüden, İthaki Yayınları, İstanbul 2003.

Sümer, Faruk; “Anadolu’da Moğollar”, Selçuklu Araştırmaları Dergisi, C.I, Ankara 1969, s.1-147.

Sümer, Faruk; “Karamanoğlu Mehmed Bey”, TDİA, C.28, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2003, s.445-448.

Sümer, Faruk; Oğuzlar (Türkmenler), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 1999.

Şikarî, Karamanoğulları Tarihi, Nşr. Mesud Koman, Yeni Kitab Basımevi, Konya 1946.

Tekindağ, M.K. Şehabeddin; “Karamanlılar”, İA, C.VI, İstanbul 1953, s.316-330.

Tekindağ, M.K. Şehabeddin; Karaman Beyliği 13-15. Asırda Cenubi Anadolu Tarihine Aid Tetkik, İ.Ü.E.F. Tarih Kürsüsü (Doktora Tezi), İstanbul 1947.

Tekindağ, M.K. Şehabeddin; Şemsüddin Mehmet Bey Devrinde Karamanlılar, TD, 1964, C.14, S.19, s.81-98.

Turan, Osman; Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti Turan, Osman; Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 1971.

Uğur, M. Ferit-M. Mesud Koman; Selçuklu Büyüklerinden Celalüddin Karatay ile Kardeşlerinin Hayat ve Eserleri, Konya Halkevi Neşriyatı, Konya 1940, s.1-87,

Ünal, Tahsin; Karamanoğulları Tarihi, Berikan Yayınevi, Ankara 1957.

Ünsi, Selçuk Şehnamesi, Ülkü Basımevi, Konya 1942.

Turkish Studies - Historical Analysis-Cover

ISSN: 2667-5552
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ