KORAMAZ VADİSİ COLUMBARIUM MEZARLARI

Kayseri, Anadolu’nun merkez noktası sayılacak bir konumda,Erciyes Dağı eteklerinde kurulu önemli bir şehirdir. Kayseri, Kültepe’dengünümüze kadar her dönemde önemli ticaret yollarının kavşak noktasıolmuştur. Kayseri, Roma Dönemi’nde de cazibesini korumuş ve önemlibir merkez haline gelmiştir. Roma’dan günümüze kadar ulaşan anıtmezarlar, sur kalıntıları ve tapınak kalıntıları Roma’nın Kayseri’degerçekleştirdiği imar hareketinin önemini göstermektedir. Kremasyon,Roma’da kabul görmüş önemli bir defin geleneğidir. Bu gelenek birdönem columbarium mezar adı ile bilinen toplu mezarlar kullanılarakyaygınlaşmıştır. Columbarium mezarlar, belirli bir halk sınıfına hizmetveren toplu defin alanlarıdır. Koramaz Vadisi, Kayseri şehir merkezininyaklaşık yirmi kilometre kuzey doğusunda yer alan, içerisinde çok sayıdakaya mezar, kaya kilise ve yaşam devam eden köyler barındıran on ikikilometre uzunluğa sahip bir deprem kırığı oluşumudur. Bu çalışmakapsamında Koramaz Vadisi’nde bulunan yirmi bir adet columbariummezar ve üç adet de güvercinlik incelenmiştir. Çalışmanın ilk kısmındaKayseri’nin genel tarihi anlatılmakta ardından Koramaz Vadisi’ndenbahsedilmektedir. Daha sonra Roma Dönemi cenaze defin yöntemleriincelenmekte, özellikle kremasyon defin ve columbarium mezarları elealınmaktadır. Güvercinlikler ile columbarium mezarlar sıkçakarıştırılmaktadır, columbarium mezarların neredeyse tamamınınsonradan güvercinliğe dönüştürülmüş olmaları bunda önemli biretkendir. Dolayısı ile sonuç kısmında çalışmaya konu olan KoramazVadisi columbarium mezarları detaylı olarak incelenmekte, güvercinliklerile farkları ortaya açıkça konulmaktadır.

COLUMBARIM TOMBS OF KORAMAZ VALLEY

Kayseri is an important city located at the foot of Mount Erciyes, which is considered to be the center point of Anatolia. Kayseri has been the crossroads of important trade routes in all periods from Kültepe to the present day. Kayseri, has retained its charm during the Roman period and has become an important center. The monumental tombs, city walls and temple ruins dating from Rome to the present day show the importance of the Roman architectural movement in Kayseri. Cremation is an important burial tradition accepted in Rome. This tradition was popularized by mass tombs known as columbarium tombs. Columbarium tombs are mass burial sites that serve a particular public group. Koramaz Valley is a twelve kilometers long earthquake fracture which is located about twenty kilometers to the north east of Kayseri city center and contains many rock tombs, cave churches and villages in which life continues. Twenty-one columbarium tombs and three dovecotes in Koramaz Valley were investigated. In the first part of the study, general history of Kayseri is explained and then Koramaz Valley is mentioned. Later, Roman funeral burial methods are examined, especially cremation burials and columbarium tombs are discussed. Dovecotes and columbarium tombs are often confused, with the fact that almost all of the columbarium tombs were later converted into dovecotes. Consequently, the columbarium tombs of the Koramaz Valley, which are the subject of the study, are examined in detail and the differences between the columbarium tombs and the dovecotes are clearly revealed.

___

  • Akkurnaz, F. (2016). Eski Yunan Kapları ve İşlevleri, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi.
  • Borbonus, D. (2014). Columbarium Tombs and Collective Identity in Augustan Rome. Cambridge University Press.
  • Büyükmıhçı, G. (2006). “19. Yüzyıl Anadolu’sundan Günümüze Yansıyan Özgün Bir Tarımsal Ticaret Yapısı: Güvercinlikler”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi. Sayı: 2006/2. 97- 119.
  • Civelek, A. (2007). “Roma Cenaze Törenleri ve Gömme Gelenekleri”. Arkeoloji ve Sanat Dergisi, Sayı: 124. 71-80.
  • Cömert, H. (2008). Koramaz Vadisi. Ağırnas Belediyesi Yayını. Demirel, E. (2014). Kayseri Yürüyüş Rotaları ve Turizm Keşif Rehberi. Kayseri Valiliği Yayını.
  • Erkiletlioğlu, H. (1993). Kayseri Tarihi. Kayseri Valiliği İl Kültür Müdürlüğü.
  • Erkiletlioğlu, H. (2018). “Kayseri’de Sürgün Bir Roma İmparatoru”. Kayseri Şehir Dergisi. 04/2018. 27-31.
  • Gilli, E. (2017). “From Columbaria to Dovecotes: Two Thousand Years of Use of Cave Dwellings in Ağırnas (Kayseri, Turkey)”. Proceedings Of International Congress Of Speleology In Artificial Cavities - Cappadocia. Hypogea 2017. 446-453
  • Hild, F. (1977). Das Byzantinische Strassensystem In Kappadokien. Verlag Der Österreichischen Akademi Der Wissenschaften.
  • Honigmann, E. (1935). Die Ostgrenze Des Byzantinischen Reiches. De L’Institut Oriental. Hülagü, M. (2001). “Osmanlı Devleti’nde Güherçile Üretimi Ve Kayseri Güherçile Fabrikası”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı: 11, 73-93.
  • Karakaya, N. (2013). Kayseri Ansiklopedisi. Cilt III. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Karakaya, N. (2014). “Kayseri'nin Gesi Beldesi, Küçük Bürüngüz (Subaşı) Köyü ile Ağırnas Vadisi’ndeki Bizans Dönemine Ait Sivil-Zirai Kaya Yapıları”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Sayı: 9/10. 335- 358.
  • Kulakoğlu, F. (2010). Anadolu’nun Önsözü Kültepe Kaniş-Karumu. Kayseri Büyükşehir Belediyesi.
  • Moravcsik ve Jenkins. (1967). Constantine Porphyrogenitus De Administrando Imperio. Center for Byzantine Studies Harvard University.
  • Osmanlı Devlet Arşivi, devletarsivleri.gov.tr, Hicri 14.10.1018 (Görülme Tarihi: 15/08/2019).
  • Owen, T. (1806). Geoponica, Agricultural Pursuits. Playhouse-Yard, Blackfriars.
  • Özbek, Y. ve Arslan, C.(2008). Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri. Cilt I. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yayını.
  • Strabon. (2012). Geographika, Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Straub, R. Yamaç, A. ve Yazlık, B. (2019). “Die Untergrund-Christen - Isbidin Kaya Kilisesi, eine stark gefahrdete Hohlenkirche in Kappadokien”. Mitteilungen des Verbandes der Deutschen Höhlenund Karstforscher e.V. 65(1+2):25-29.
  • Yiğitpaşa, D., “Urartu Ölü Gömme Gelenekleri ve Ölümle İlgili Ritüeller”, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, XXV, 2010, 177-202.
  • Yiğitpaşa, D., “Van/Altıntepe Urartu Nekropolü Sunu Kapları”, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, XXVI, 2011, 111-153.
  • Zgusta, L. (1984). Kleinasiatische Ortsnamen. Carl Winter – Universitatsverlag.
  • Kayseri Yer Altı Yapıları Envanteri, İkinci Ara Rapor (2015). Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yayını.