YOZGAT-AKDAĞMADEN REDİF TEŞKİLATI DEBBOY BİNASI

1826 tarihinde Yeniçeri Ocağının kaldırılmasından sonra kurulan "Asakir-i Mansure-i Muhammediyye" ile çok geniş sınırları olan Osmanlı İmparatorluğu topraklarını korumak olanaksızdı. Dolayısıyla bu durum Osmanlı yöneticilerini askeri alanda yeni arayışlar içerisine itmiştir. 1834 tarihinde "Meclis-i Şura"da alınan kararlar neticesinde Redif Teşkilatının kurulmasına karar verilmiştir. Buna göre; imparatorluğun eyalet ve sancak merkezleri olan kentlerde 1400'er kişilik birer Tabur kurulması uygun görüldü. Amaç, askerlik çağına gelmiş olanları kendi bölgelerinde az masrafla kısa sürede, aralıklarla eğiterek savaş anında işe yarayacak yeterli asker bulundurmanın yanı sıra iç güvenliği de bunlarla sağlamaktı. Yukarıda kısaca izah edilen Redif Teşkilatının kuruluşu ve işleyişi hakkında birçok araştırma olmasına karşın, bu teşkilata ait Anadolu'da inşa edilmiş olan birçok yapı hakkında maalesef derli toplu herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Hatta il ve ilçelere ait monografik çalışmalarda bile bu yapıların sadece isimleri verilmiş olup, yapılar hakkında bilgilere yer verilmemiştir. Bu durum Redif Teşkilatına ait binaların plan ve mimari özelliklerinin tam olarak belirlenmesini engellemektedir. Bu çalışmada Yozgat'ın Akdağmaden ilçesinde bulunan Redif taburunun kullanımı için yapılmış Debboy binası tarihi vesikalar ve benzer örneklerle karşılaştırılarak tanıtılacaktır

“DEBBOY” BUILDING OF “REDİF” ORGANIZATION IN AKDAĞMADEN IN YOZGAT

It was not possible to protect the wide lands of the Ottoman Empire with ‘Asakir-i Mansure-i Muhammediyye’ (the Victorious Soldiers of Muhammed), which was established after the disbandment of the Guild of Janissaries in 1826. Thus, this situation caused the Ottoman administrators to search new ways in the military sphere. As a result of the decisions taken at the Meclis-i Şura (the Privy Council) in 1834, the organization of reserve corps (Redif Teşkilatı) was to be established. Accordingly, the establishment of troops, each consisting of 1400 soldiers, in the centers of provinces and districts was approved The purpose, by training those suitable to be soldiers in a short time and at intervals locally with minimum expense, was to provide internal security with them along with having enough soldiers at times of war. Although there are many researches about the establishment and organization of the reserve troops, mentioned above briefly, unfortunately, there is not an orderly study on many of the buildings constructed for the use of this organization in Anatolia. Moreover, even in the monographic studies on cities and towns, these building are only mentioned by name and no further information is provided about them. This prevents the specification of the plans and architectural features of these buildings. In this study, by the use of archive documents and comparison with similar ones, the Debboy building constructed for the use of the reserve troops stationed in the town of Akdağmaden of Yozgat is introduced.

PDF

___

ACUN, Hakkı, Bozok Sancağı’nda (Yozgat) Türk Mimarisi, Ankara, 2005.
AKSU Cevat, Dâr-ı Şûrâyı Askeri (Kuruluşundan 1876 Yılına Kadar), (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih (Yakınçağ Tarihi) Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2004.
ARSLANTAŞ, Fatma, “20. Yüzyılın İlk Yarısında Kayseri’de Kamu yapıları”, (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Sanatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2009.
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Dâhiliye Mektub-i Kalemi, Dosya No:2593, Gömlek No:27.
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Dâhiliye Mektub-i Kalemi, Dosya No:940, Gömlek No:21.
BORAN, Ali, “Ilgın ve Köylerindeki Tarihi Eserler”, Geçmişten Günümüze Bütün Yönleri İle Ilgın, Ilgın, 2001, s. 26-57.
ÇADIRCI, Musa, “Anadolu’da Redif Askeri Teşkilatı’nın Kuruluşu”, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi Cilt: 8 Sayı: 14, Ankara 1963, s.63-75.
EYİCE, Semavi, “XVIII. Yüzyılda Türk Sanatı ve Türk Mimarisinde Avrupa Neo-Klasik Üslubu”, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Yıllığı, S. 9-10, İstanbul, 1981, s. 163-189.
GÜNTAN, Çağrı, II. Abdülhamit Döneminde İmparatorluk İmajının Kamu Yapıları Aracılığı İle Osmanlı Kentine Yansıtılması”, (Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2007.
ÖZCAN, Abdülkadir, “Redif”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 34, İstanbul, 2007, s. 523-526.
PAKALIN, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.I, İstanbul, 1983, s.409
Servet-i Fünün Gazetesi, 571. Sayı, (21 Mart 1318), (Kapak Sayfası)
Servet-i Fünün Gazetesi, 571. Sayı, (21 Mart 1318), s. 394.
TOPÇUBAŞI, Mine, 19. Yüzyılda Kastamonu Eyaleti’nde Kamu Yapıları ve Yeniden Kullanım Sorunları, (İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2009.
ÜNAL, Uğur, Sultan Abdülaziz Devri Osmanlı Kara Ordusu (1861-1876), (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara, 2006.
ÜNKAZAN, Servet, “Edirne ve Çevresinde Osmanlı Dönemi Askeri Mimari, (Trakya üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat tarihi Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Edirne, 2006.