SULTAN II. SELİM’İN BANİLİK FAALİYETLERİ

Osmanlı tarihinde "II. Selim/ Selim-i Sani /Sarı Selim'' gibi ad ve lakaplarla bilinen Sultan II. Selim , daha çok silik kişiliği ve dönemin güçlü devlet adamları ile saray kadınlarının gölgesinde kalmasıyla tanınmıştır. Kanuni Sultan Süleyman ile başkadını Hürrem Sultan'ın ikinci şehzadesi olarak 1524 yılında doğan II. Selim, çocukluk ve ilk gençlik yıllarının geçtiği Topkapı Sarayı'nda iyi bir eğitim almıştır. Ergenlik çağından itibaren sancak beyi sıfatıyla Konya, Manisa ve Kütahya gibi çeşitli sancaklarda görevlendirilen Şehzade Selim, babası I. Süleyman'ın ölümü üzerine Osmanlı tahtının tek varisi olarak Devletin başına geçmiştir. Sekiz yıllık saltanatının ardından İstanbul'da ölmüş ve İstanbul Ayasofya Kilise Camiin bahçesi içindeki türbesine gömülmüştür. Dönemin siyasi tarihi ile kişiliği ve hamiliği incelendiğinde tarihçiler tarafından pasif, sefere çıkmayan, devlet sorumluluğunu sadrazam ve Divan'a bırakan yönleriyle eleştirilmiştir. Bu çalışmada özellikle II. Selim'in sanat patronluğu daha doğrusu banilik yönü tartışılacaktır. Sultan II. Selim, mimari ve sanatın diğer kollarına yakın ilgi duymuş bu bağlamda çok sayıda anıtsal yapılara da imzasını atmıştır. Kısa süren saltanatı döneminde Sultan, başkent İstanbul'dan daha çok Konya, Sultaniye/ Karapınar, Edirne, Kıbrıs/Lefkoşa, Suriye/Şam vb. Osmanlının Taşra yerleşimlerine külliye ya da tek yapılar inşa ettirmiş ya da onartmıştır. Günümüze iyi durumda ulaşaneserlerini başta Mimar Sinan olmak üzere Hassa Mimarlık Teşkilatı'nca gerçekleştirilmiştir. En dikkat çeken ve tanınan eseri ise hiç kuşkusuz Edirne Selimiye Camii'dir. Bu cami UNESCO tarafından dünya kültür miras listesine alınmıştır

CONSTRUCTION ACTIVITIES OF SULTAN SELİM II

Sultan Selim II known with the names and titles of “Selim II/Selim-i Sani/ Sari Selim’’in Ottoman Period got known gained recognition more with his gray personality and being in the shadow of the powerful state men of the period and palace woman. Selim II who was born in 1524 as the second lineage of Suleiman the Magnificent and his main woman.Hürrem Sultan got a good education in Topkapi Palace where he spent childhood and beginning of his youth period. Lineage Selim who was assigned in such miscellaneous sanjaks (flag) as Konya, Manisa and Kütahya with the title of flag officer as of his adolescence, began to reign over the State as the sole successor of his throne upon the death of his father.Suleiman I.After his eight year reign. He died in İstanbul and buried in the tomb of İstanbul Ayasofya Church Mosque. When the political history and his personality was examined. He was criticized by the historians with his passive side, and not taking a cruise and giving his state responsibility to grand vizier and Council. In his study, art dominance/ construction side of Selim II will be discussed. Sultan Selim II was interested in the architecture and other branches of art closely, and within this concept. He was very successful in constructing many monumental structures. In his short reign period. Sultan got Islamic-Ottoman Social complexes or sole structures constructed in Konya, Sultaniye/ Karapınar, Edirne, Cyprus/ Nicosia, Syria/ Damascus etc., which are the rural settlement areas of the Ottomans. His works which have reached to today with a good condition were carried out by mainly Mimar Sinan. Hassa Architecture Organization. The most spectacular and known work was undoubtedly Edirne Selimiye Mosque. This mosque was put into the list of World cultural heritage list by UNESCO

PDF

___

ASLANAPA O., Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul 1986.
BALTACI C., XV-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri. Teşkilat Tarih, İstanbul 1976.
BARKAN Ö.L., “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler’’, Vakıflar Dergisi, C. II (1942), s. 279-386.
ÇULPAN C., Türk Taş Köprüleri (Ortaçağdan Osmanlı Devri Sonuna Kadar), Ankara 1975.
DOĞANAY A., Osmanlı Tezyinatı Klasik Devir Osmanlı Hanedan Türbeleri 1522-1604, İstanbul 2011.
EMECEN F., “Selim II’’, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.36 (2009), s. 414-418.
EYİCE S., “Ayasofya’’, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 4 (1991), s. 206-217.
FAROQHİ S., Osmanlıda Kentler ve Kentliler2, (tür. N. Kalaycıoğlu), İstanbul 1994.
GOODWİN G., Sinan: Ottoman Architecture andItsValuesToday. London 1993.
INBER C., Osmanlı İmparatorluğu 1300-1650, İstanbul 2006.
KARAKAYA E., “Lefkoşa’’, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.35 (2002), s. 383-392.
KONYALI İ. H., Abideleri ve Kitabeleri İle Konya Tarihi, Konya 1964.
KRAMERS J.H., “Selim II’’, Enclopedia of Islam, C. 4, s. 217-219.
KUBAN D., “Süleymaniye Külliyesi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C. 7 (1994), s. 96- 104.
KUBAN D., Osmanlı Mimarisi, İstanbul 2007.
KUBAN D., Sinan’ın Sanatı ve Selimiye, İstanbul 1997.
KURAN A., Mimar Sinan, İstanbul 1986.
KURTBİL Z.H., “Selim II Türbesi’’, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 36 (2009), s. 418-420.
KÜÇÜKDAĞ Y., “Sultan Selim Camii ve Külliyesi’’, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 37 (2009), s. 516-517.
KÜÇÜKDAĞ Y., Karapınar Sultan Selim Külliyesi, Konya 1997.
MÜDERRİSOĞLU F., “Osmanlı Saray Çevresinin Suriye’deki Vakıf Eserlerinden Bazı Örnekler’’, Vakıflar Dergisi, C. XXIX (2005), s. 163-190.
MÜDERRİSOĞLU F., XVI. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda İnşa Edilen Menzil Külliyeleri (Hacettepe Üniversitesi Doktora Tezi) Ankara 1993.
NECİPOĞLU G., l5. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı. Mimari. Tören ve İktidar (tür. R. Sezer), İstanbul 2007.
NECİPOĞLU G., Sinan Çağı. Osmanlı İmparatorluğu’nda Mimari. Kültür (Çev. G.Ç. Güven), İstanbul 2013.
ÖNKAL H., Osmanlı Hanedan Türbeleri, Ankara 1992.
SAKAOĞLU N., “Selim II’’, Yaşamları ve Yapıtları ile Osmanlılar Ansiklopedisi, C. II (1999), s. 513-517.
Selaniki Mustafa Efendi, Tarih-i Selaniki(haz. M. İpşiroğlu), C. I,Ankara 1999.
SÖNMEZ Z., Mimar Sinan İle İlgili Tarihi Yazmalar-Belgeler, İstanbul 1988.
SÖZEN M. v.d. Türk Mimarisinin Gelişimi ve Mimar Sinan, İstanbul 1975.
TANMAN B., “Yahya Efendi Türbesi’’, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C. 7 (1994), s.409-412.
TANYELİ U., “Selim II. Türbesi’’, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C .7, S. 504 ?
TURAN Ş., “Selim II. Sarı Selim”, İslam Ansiklopedisi, C. 10 (1967), s. 434-441.
ULUÇAY Ç., Padişah Kadınları ve Kızları, Ankara 1985.
ÜLKÜ C., Suların Getirdiği Padişah II. Selim, Ankara 2011.
WİENER M.W., İstanbul’un Tarihsel Topografyası (çev. Ü.Sayın), İstanbul 2007.
YEDİYILDIZ B., “Sinan’ın Yaptığı Eserlerin Sosyal ve Kültürel Açıdan Tahlili’’ VI. Vakıf Haftası, 5-8 Aralık 1988, Ankara 1989, s. 103-126.
YÜKSEL, A., Osmanlı Mimarisinde Kanuni Sultan Süleyman Devri (926-974/1520-1566). C. VI, İstanbul 2004.
ZEYREK, A., “Süleymaniye Külliyesi Türbeleri ve Haziresi’’, Vakıf Restorasyon Yıllığı, s. 3 (2011), s. 123-132.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mühimme Defteri, 975-976 H./ L567-1569 M., S. 7/I, Ankara 1998. ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘’.
‘’ ‘’, S. 7/II, Ankara 1999.
‘’ ‘’ S. 7/III, Ankara 1999.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mühimme Defteri, 978-979H/ 1570-l572 .S. 12/I, Ankara 1996.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mühimme Defteri, 966-968 H/ L558-1560 S. 3, Ankara 1993.