Yeni Okuryazarlık Becerileri Bağlamında İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programının İncelenmesi

Teknoloji çağının içerisinde doğan çocuklar bilgisayar ve interneti en çok kullanan bireylerdir. Türkiye’de ilkokul düzeyinde internet kullanma oranı görünen kısmıyla fazladır; bununla birlikte interneti bilinçli kullanan öğrenci sayısı azdır. 6-10 yaş grubunda yer alan çocukların internet kullanım verileri beraberinde ders programlarının güncellenmesini gerekli kılmıştır. Bireylerin ortaya çıkan isteklerini karşılamak, sorunlarını çözmek ve bilinçli kullanıma vurgu yapmak için yeni okuryazarlık türleri ortaya çıkmıştır. Nitekim 2017 yılında ülkemizde yenilenen müfredatla birlikte Türkçe Dersi Öğretim Programı ilkokul (1-4) seviyesinin üçüncü sınıf düzeyinde okuma öğrenme alanında “Kısa ve basit dijital metinlerdeki mesajı kavrar.” (T.3.3.22); dördüncü sınıfta ise bu kazanıma ek olarak okuma öğrenme alanında “Bilgi kaynaklarını etkili bir şekilde kullanır” (T.4.3.35); “Medya metinlerini değerlendirir” (T.4.3.33); Bilgi kaynaklarının güvenirliğini sorgular.” (T.4.3.36) şeklinde kazanımlara yer verilmiştir. Kazanımlarda yer alan becerilerin Leu, Kinzer, Coiro ve Cammack (2004) tarafından ortaya çıkarılan “Yeni Okuryazarlık becerileri” ile örtüştüğü görülmektedir. Yeni okuryazarlık becerilerine sahip bir birey bilgiye ulaşabilmeli, bilgiyi araştırabilmeli, sentezlemeli, doğrulayabilmeli ve eleştirel değerlendirebilmelidir. Yeni okuryazarlık becerilerine birçok ülkenin ana dili öğretim programında da yer verildiği görülmüştür. Bu nedenle araştırmada Türkçe Dersi Öğretim Programı 2019 temel alınmıştır. Dil ve teknoloji arasında entegrasyonun sağlanması ile öğrenciler bilgi ve iletişim teknolojilerini bilinçli ve verimli kullanılarak, dil ve beceri öğrenimine karşı istekli hale geleceklerdir. Araştırmanın amacı yeni okuryazarlık becerileri bağlamında Türkçe Dersi Öğretim Programı ilkokul (1-4) seviyesinin değerlendirilmesidir. Bu çalışma, Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan yeni okuryazarlık becerilerinin mevcut durumunu ortaya koyduktan sonra bunun yeterli olup olmadığını tartışmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmanın alanını 2019-2020 eğitim öğretim yılında dördüncü sınıf seviyesinde kullanılan MEB ve Koza Yayınevine ait olan ve üçüncü sınıf seviyesinde okutulan MEB ve Sonuç Yayınları’na ait Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yaklaşımlarından doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Dokümanlardan elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, yeni okuryazarlık becerileri Türkçe Dersi Öğretim Programında, üçüncü sınıf düzeyinde temalarda %3 oranında, kazanımlarda %2 oranında, içerikte ise %2 oranında yer almaktadır. Dördüncü sınıf düzeyinde ise temalarda %7 oranında, kazanımlarda %5 oranında, içerikte ise %3 oranında yer almaktadır. Genel dağılıma bakıldığında ise programda yer alan kazanımların % 6’sı ve ders kitaplarında yer alan içeriklerin % 2’si yeni okuryazarlık becerilerini kapsamaktadır. Yeni okuryazarlık becerilerinin kazanım ve içerik sayısına bakıldığında, bilgiye ulaşma ve bilgiyi araştırma becerisine ait içeriklerin diğer becerilerin içeriklerinden fazla olduğu, sentezleme becerisine ait kazanımın olmadığı ve içeriğin ise yalnızca bir adet olduğu görülmektedir. Dijital çağa hazırlamak istediğimiz öğrenciler için programda bu becerilere yönelik içeriklerin arttırılması önerilebilir.

Investigation of the Primary School Turkish Language Teaching Curriculum in the Context of NewLiteracy Skills

Children born in the age of technology are the individuals who use computers and the internet most. In Turkey, more than the visible part of the rate at primary level, it is using the internet; but the number of students who use it consciously is small. The internet usage data of children in the 6-10 age group made it necessary to update the curriculum. New types of literacy have emerged to meet the emerging demands of individuals, to solve their problems and to emphasize conscious use. As a matter of fact, with the curriculum renewed in our country in 2017, in the Turkish Language Teaching Curriculum in the third grade of primary school, “Understands the message in short and simple digital texts. In the fourth grade, “Uses information resources effectively”; The acquisitions were given as "Evaluates media texts".It is seen that the skills included in the acquisitions coincide with the "New Literacy skills" revealed by Leu, Kinzer, Coiro and Cammack (2004). An individual with new literacy skills should be able to access, research, critically evaluate, synthesize and verify information. It has been observed that new literacy skills are included in the mother tongue curricula of many countries. For this reason, the Turkish Language Teaching Curriculum was taken as a basis in the research. With the integration between language and technology, students will be willing to learn language and skills by using information and communication technologies consciously and efficiently. The aim of the study is to evaluate the primary school Turkish course curriculum in the context of new literacy skills. This study aims to discuss whether this is sufficient or not after presenting the current situation of new literacy skills in Turkish Language Teaching Curriculum. The population and sample of this study consists of the Turkish textbooks of the "the fourth grade of State Books and Koza publisher" and "the third grade of the state books and Sonuç publisher" accepted by the Education Board of the Ministry of National Education in the academic year of 2019-2020. Descriptive analysis method was used to analyze the data obtained from the documents. According to the findings, new literacy skills are included in the third grade themes in the Turkish lesson curriculum by 3%, 2% in acquisition and 2% in content. At the fourth grade, it takes place at a rate of 7% in themes and 5% in acquisition and 3% in content. Looking at the general distribution, 6% of the acquisition in the program and 2% of the contents in the textbooks include new literacy skills. When the number of acquisitions and contents of new literacy skills are examined, it is seen that the contents of the ability to reach and search information are more than the contents of other skills, there is no acquisition of synthesis skills and the content is just one. For students we want to prepare for the digital age, it may be suggested to increase the content of these skills in the program.

PDF

___

Aydın, E. (2013). İrlanda Cumhuriyeti ilkokul İngilizce müfredatı. Dünyada ana dili öğretimi - program incelemeleri- (editör: Havva Yaman), Pegem Yayıncılık.
Bal, M. (2018). Türkçe dersinin 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 49-64. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12922
Batur, Z. & Alevli, O. (2015). Okuma becerileri dersinin PISA okuduğunu anlama yeterlilikleri açısından incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2(1), 22-30.
Bilal, D. (2000). Children’s use of the Yahooligans! Web search engine: I. Cognitive, physical, and affective behaviors on fact-based search tasks. Journal of the American Society for Information Science, 51, 646-665.
Bilal, D. (2001). Children’s use of the Yahooligans! Web search engine: II. Cognitive and physical behaviors on research tasks. Journal of the American Society for Information Science, 52, 118-136.
Boyacı, D. B. & Özer, M. G. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle Türkçe dersi öğretim programları. AJESI - Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 708-738. https://doi.org/10.18039/ajesi.578170
Castek, J. M. (2008). How do 4th and 5th grade students acquire the new literacies of online reading comprehension? Exploring the contexts that facilitate learning [Unpublished doctoral dissertation]. University of Connecticut.
Coiro, J. & Dobler, E. (2007). Exploring the online reading comprehension strategies used by sixth-grade skilled readers to search for and locate information on the Internet. Reading Research Quarterly, 42, 214-257.
Coiro, J. (2007). Exploring changes to reading comprehension on the Internet: Paradoxes and possibilities for diverse adolescent readers [Unpublished doctoral dissertation]. University of Connecticut.
Coiro, J., Knobel, M., Lankshear, C. & Leu, D. J. (Eds.) (2008). Handbook of research on new literacies. Erlbaum.
Cope, B. & Kalantzis, M. (Eds.) (1999). Multiliteracies: Literacy learning and the design of social futures. Routledge.
Demirtaş, T. (2013). Finlandiya Ana dili ve Edebiyat Öğretim programı. Dünyada ana dili öğretimi -program incelemeleri- (editör: Havva Yaman), Pegem Yayıncılık.
Doyumğaç, İ., A. Tanhan & M. S. Kiymaz. (2021). Understanding the most important facilitators and barriers for online education during COVID-19 through online photovoice methodology. International Journal of Higher Education, 10(1), 166-190. https://doi. org/10.5430/ijhe.v10n1p166
Duran, E. & Özen, N. E. (2018). Türkçe derslerinde dijital okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi 2018, 3 (2), 31-46.
Dwyer, B. (2010). Scaffolding Internet reading: A study of a disadvantaged school community in Ireland [Unpublished doctoral dissertation]. University of Nottingham.
Eagleton, M. & Dobler, E. (2007). Reading the Web: Strategies for Internet inquiry. Guilford. Fidel, R., Davies, R. K., Douglass, M. H., Holder, J. K., Hopkins, C. J., Kushner, E. J. & Toney, C.
D. (1999). A visit to the information mall: Web searching behavior of high school students. Journal of the American Society for Information Science, 50(1), 24-37.
Guinee, K. & Eagleton, M. B. (2006). Spinning straw into gold: transforming ınformation into knowledge during web-based research. English Journal, 95, 46 - 56.
Henry, L. A. (2006). Searching for an answer: The critical role of new literacies while reading on the Internet. The Reading Teacher, 59(7), 614-627.
Hirsch, S. G. (1999). Children’s relevance criteria and information seeking on electronic resources. Journal of the American Societyfor Information Science, 50, 1265-1283.
Hoffman, J., Wu, H. K., Krajcik, J. S. & Soloway, E. (2003). The nature of middle school learners’ science content understandings with the use of online resources. Journal of Research in Science Teaching, 40(3), 343-367.
Kafai, Y. & Bates, M. J. (1997). Internet web-searching instruction in the elementary classroom: Building a foundation for information literacy. School Media Quarterly, 25(2), 103-111.
Kuiper, E. & Volman, M. (2008). The web as a source of information for students in K-12 education. J. Coiro, M. Knobel, C. Lankshear, & D. Leu (Eds.), Handbook of research on new literacies. Lawrence Erlbaum Associates.
Lankshear, C. & Knobel, M. (2011). New literacies. McGraw Hill.
Leu, D. J., Kinzer, C. K., Coiro, J. & Cammack, D. (2004). Toward a theory of new literacies. Emerging from the Internet and other information and communication technologies. R. B. Ruddell & N. Unrau (Eds.), Theoretical models and processes of reading (Vol. 5, pp. 1568- 1611). International Reading Association.
Leu, D. J., Zawilinski, L., Castek, J., Banerjee, M., Housand, B., Liu, Y. & O’Neil, M. (2007). What is new about the new literacies of online reading comprehension? L. Rush, J. Eakle, & A. Berger (Eds.), Secondary school literacy: What research reveals for classroom practices (pp. 37-68).
Leu, D., J. (2000). Exploring literacy on the Internet: Our children’s future: changing the focus of literacy and literacy instruction. The Reading Teacher, 53(5), 424-429.
Madden, M.,Lenhart, A., Duggan, M., Cortesi, S. & Gasser, U. (2013). Teens and technology 2013. Pew Internet & American Life Project.
MEB (2019a). İlkokul Türkçe Ders Kitabı 3. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (2019b). İlkokul Türkçe Ders Kitabı 3. Sonuç Yayınları.
MEB (2019c). İlkokul Türkçe Ders Kitabı 4. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (2019d). İlkokul Türkçe Ders Kitabı 4. Koza Yayınları.
MEB. (2017). Türkçe dersi öğretim programı, http://mufredat.meb.gov.tr, Erişim tarihi: 28.07.2017.
MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr, Erişim tarihi: 28.07.2018.
Miles, M. B. & Huberman, A. M (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
Özarslan, Y. (2013). Genişletilmiş gerçeklik ile zenginleştirilmiş öğrenme materyallerinin öğrenen başarısı ve memnuniyeti üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Pew Internet & American Life Project. (2007). Teens and social media, http://www.pewinternet.org/Static-Pages/Data-Tools/Explore-Survey Questions/RoperCenter.aspx?item=%7BA1593678-F6A7-4522-8CCD 7E8D9F64CB10, Erişim tarihi: 02.03.2015.
Sarıtaş, E., ve Barutçu, S. (2020). Öğretimde dijital dönüşüm ve öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluğu: Pandemi döneminde Pamukkale Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 11(1), 5-22. https://doi.org/10.34231/iuyd.706397
Sırakaya, M. (2016). Artırılmış gerçekliğin uygulamalı eğitimde kullanımı: Anakart montajı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17 (3), 301-316.
Süğümlü, Ü. (2013a). Avustralya ingilizce öğretim programı. Dünyada ana dili öğretimi -program incelemeleri- (editör: Havva Yaman), Pegem Yayıncılık.
Süğümlü, Ü. (2013b). Kanada Ontario eyaleti dil öğretim programı. Dünyada ana dili öğretimi - program incelemeleri- (editör: Havva Yaman), Pegem Yayıncılık.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2013). Çocuk istatistikleri-bilişim teknolojileri kullanımı, https:// biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=207velocale=tr, Erişim tarihi: 20.04.2020.
Wallace, R., Kupperman, J. & Soloway, E. (2000). Science on the Web: Students On-line in a sixth grade classroom. Journal of Learning Sciences, 91(1), 75-104.
Yamaç, A. (2018). Yeni okuryazarlığa genel bir bakış: karar alıcılar, araştırmacılar ve öğretmenler için bazı öneriler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(3), 383-410.
Yaman, H. (2013). Kaliforniya Eyaleti Ana Dili Öğretim programı. Dünyada ana dili öğretimiprogram incelemeleri- (editör: Havva Yaman), Pegem Yayıncılık.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Seçkin Yayıncılık.