Vüs’at O. Bener’in Dost-Yaşamasız adlı kitabındaki öykülerin kurgusal coğrafyası

Sadece edebi değil; tarihî, sosyolojik, politik veya coğrafî özellikleriyle incelendiğinde edebi eserlerin pek çok farklı cephesi ortaya konulabilir. Özellikle kurgusal türlerde yazarın biyografisi ile anlatının kurgusal dünyası arasındaki paralellikleri ve kurgusal coğrafya ile gerçek coğrafya arasındaki izdüşümleri ortaya koymak, edebiyat incelemelerine önemli katkılar sağlayacaktır. Bu çalışmada 1952 ve 1957’de yayınlanmış Dost ve Yaşamasız adlı öykü kitaplarında yer alan toplam 32 öyküden hareketle Vüs’at O. Bener’in öykücülüğünde mekânın kurgu içerisinde yeri ve bu ögenin olay örgüsü, kişiler, zaman ve anlatıcı gibi anlatı bileşenleri ile olan ilişkileri ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Kurgusal coğrafya ile yazarın biyografik coğrafyası arasındaki paralelliklerin ortaya konulmasında disiplinler arası yöntemlerden de yararlanılan çalışmada, öykülerde kullanılan otobiyografik ögelerin sadece yazarın öz yaşamından birtakım kesitler ve hatıralarla sınırlı kalmadığı; yaşanılan coğrafyaların da kurgusal dünyaya mekânsal zemin oluşturduğu sonucuna varılmıştır.

Fictional geography of Vüs’at O. Bener’s storybook named Dost-Yaşamasız

When literary works are analyzed not only as literary characteristics but also as sociological, political and linguistic geography, it can be betrayed its many different aspects. Especially, in fictional kinds; betraying the parallelism between author’s biography and narration’s fictional world and the projections between fictional linguistic geography and real geography will contribute to literature analysis considerably. In this work, it was tried to betray the place of the location in the fiction and its relations with the narration components as the story line, people, time and the narrator hence 32 stories in his Dost and YaĢamasız books published in 1952 and 1957. It was come to the conclusion that in this work which was benefited from the methods among disciplines in the betraying of the parallelism among fictional, biographic and physical geographies, the autobiographical items which the author used in his stories are not only limited with some sequences and memories from his private life but also his geographies which he lived, composed a spatial basic for the fictional world.

PDF

___

AKSOY, Nazan (1996). “Coleridge’nin Şiir Kuramı”, Şiir ve Şiir Kuramı Üstüne Söylemler. İstanbul: Düzlem Yayınları. ss. 48-49.
AKTAŞ, Şerif (1991). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
ANTAKYALI, Banu (2002). Vüs’at O. Bener’in Öykücüğü. Adana: Çukurova Üniversitesi Sos. Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi.
PIATTİ, Barbara; HURNI, Lorenz. “Literary Geography – Or How Cartographers Open up a New Dımensıon For Lıterary Studies”, Proceedings of International Cartographic Conferences (24th ICC Santiago2009):http://icaci.org/documents/icc_proceedings/icc2009/html/nonref/24_1.pdf (ET:13.06.2010)
BENER, Erhan (2001). “Vüs’at O. Bener İçin...”. Dil Dergisi. 110: 7-17.
BENER, Vüs’at Orhan (2003). Dost-Yaşamasız. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
BRAUDEL, Fernand (1996). Uygarlıkların Grameri (çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İstanbul: İmge Yayınevi.
BROSSEAU, Marc (1994). “Geograph’s Literature”. Progress in Human Geography. 13,3: 333- 353
CHOLLEY, André (1943). Guide De L’étudiant En Géographie. Paris: PUF.
FERRÉ, André (1946). La Géographie Littéraire. Paris: Sagittaıre.
GABLER, Robert, E. vd. (2009). Physical Geography, Belmont: Boks/Cole Learning
HARGRAVE, Lawrence Wayne (2003). Landscape and Literature: Louis L’Amour’s Four Corners. Oxford, Ohio: A Thesis Faculty of Miami University Master of Arts Department of Geography.
HSU, Hsuan L. (2010). Geography and the Production of Space in Nineteenth-Century American Literature, Cambridge: Cambridge University Pres.
KEFELİ, Emel (2006). Edebiyat Coğrafyasında Akdeniz, İstanbul: 3F Yayınları.
KEFELİ, Emel (2009). “Coğrafya Merkezli Okuma”, Turkish Studies (1)4: 423-433
LANEGRAN, David; Toth, Susan Allen (1976)."Geography through Literature". Places. 3: 5-12.
LEJEUNE, Philippe. , “The Autobiographical Contract”. French Literary Theory Today: A Reader. Ed. Tzvetan Todorov. Çev. R. Carter. Cambridge: Cambridge University Press, 1991. 192- 222.
MALLORY, William E.; Simpson-Housley, Paul (1987). “Bölgesel Edebiyat Çalışmalarının Gerekçesi”, Geography and Literature: A Meeting of the Disciplines (Coğrafya ve Edebiyat: Disiplinlerin Buluşması), Edited: William E. Mallory, Paul Simpson-Housley, Syracuse, NY: Syracuse University Pres.
MORAN, Berna (1981). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yayınevi.
MORAN, Berna (1994). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2, İstanbul: İletişim Yay.
NİSBETT, Richard E. (2005). Düşüncenin Coğrafyası, (çev. G. Çağalı Güven), İstanbul: Varlık Yayınları.
OBSTFELD, Raymond (2002). Fiction First Aid: Instant Remedies for Novels, Stories and Scripts. Cincinnati, OH: Writer's Digest Books.
SAĞDIÇ, Hüseyin E. (06.12.2009). “Güvenli Kent ve Çocuk Sorunları I”: http://www.sonbaski.com/temmuz2006egemen.html (ET:13.04.2010)
ŞAHİN, Ümran (2006). Vüs’at O. Bener’in Hayatı, Eserleri ve Hikayeciliği. Ankara: Gazi Üniversitesi Sos. Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, (Dan. Mehmet Önal).
TOKAR, Sıdık (2006). Vüs’at Orhan Bener’in Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sos. Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, (Dan. Alaattin Karaca).
TUTUMLU, Reyhan (2007). Vüs’at O. Bener’in Yapıtlarına Anlatıbilimsel Bir Yaklaşım, Ankara: Bilkent Üniversitesi Doktora Tezi.
TÜMERTEKİN, Erol (2004). Beşerî Coğrafya İnsan, Kültür, Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi.
UTURGARİ, Svetlana (2007). Bunalım Edebiyatı ve Modernizmin Sorunları, Yeni Ortam, Sayı 1
ZAMBAK, Ferda (2007). Türk Romanında Mekân, Muğla: Muğla Üniversitesi Sos. Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, (Dan. Vedat Kurukafa).