220117

Gültekin Sâmanoğlu’nun şiirinin kaynakları

Hisar grubunun önemli simalarından biri olan Gültekin Sâmanoğlu, 1927-2003 yılları arasında yaşamış, düz yazılarından ziyade şiirleri ve şairliğiyle tanınan bir isim olmuştur. Çınaraltı dergisinde çıkan “O Kadın” şiiri ile dikkatleri çeken şairin, şiir ve yazıları Hisar başta olmak üzere, Türk Edebiyatı, Çağrı, Türk Dili, Millî Kültür gibi tanınmış ulusal dergilerde yayımlanmıştır. Bu çalışmada, Türk edebiyatında hatırı sayılır bir yeri olan “Hisar Topluluğu”na mensup şairlerden Gültekin Sâmanoğlu’nun şiirine kaynaklık eden unsurlar üzerinde durulmuştur. Öncelikle şairin ailesi, çocukluk, gençlik ve okul günleri ile sosyal hayatının şiirlerine tesiri anlatılmıştır. Ardından etkilendiği hocalar, okuduğu veya örnek aldığı şairler belirtilerek bu şahsiyetlerin şiirleriyle bağlantısına işaret edilmiştir. Ayrıca, şairin hastalığından kaynaklanan ve psikolojisini etkileyen durumlara şiirlerine yansıyan yönüyle değinilmiştir. Son olarak da, Türk tarihi, Anadolu coğrafyası, din, halk şiiri ve kültürü, batı şiiri gibi genel kültür ve edebî kaynaklarının Sâmanoğlu’nun şiirlerindeki yeri ve rolü üzerinde durulmuştur.

The resources of Gültekin Sâmanoğlu’s poem

Gültekin Sâmanoğlu, affiliated with the Hisar echole, lived between 1927 and 2003, was a Turkish writer who is mostly known with his poems. He drew attention with his poem titled “That Woman (O Kadın)”, published in Çınaraltı journal, and later his work published in several established national journals, such as Hisar, Türk Edebiyatı, Çağrı, Türk Dili, Millî Kültür. The topic of the current study is the grounds of Gültekin Samanoğlu’s work that is an important part of the Hisar echole that has a dominant place in Turkish literature. First, the influences of poet’s family life, childhood, youth, student life and social life on his poems are searched. Later, possible mentors from his educational background that had an influence on his work, poets that he read often or followed his/her footsteps are discussed and the connection with his work is established through concrete examples. In addition, the disease caused by the poet and his poems reflected aspects of the psychology of situations that affect mentioned. Finally, Turkish history, the Anatolian geography, religion, folk poetry and culture, such as the western poetry the place and role of the general culture and literary sources in his poems focused on Samanoglu’s.

PDF

___

AKKUŞAK Osman, “Gerçek Şiirin Gerçek Sanatçıları”, Zaman gzt., 2 Şubat 1989.
BÜLBÜL Rıdvan, “Gültekin Samancı‟yı da Kaybettik”, Yeni Meram gzt., 14 Nisan 2003.
ÇELİK Füsun “ġiirin Penceresindeki Bürokrat”, Nokta, S: 26 (1995), s. 56-58.
EKİZ Münir, “Sanatkârlarımız Konuşuyor: Gültekin Sâmanoğlu”, Meş’ale, S: 22–23 (1978), s.12– 13.
ELIOT Thomas Stearns, Edebiyat Üzerine Düşünceler, Çev.: Sevim Kantarcıoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1983, ss. 19-28.
EMİR Sabahat, “Gültekin Samancı”, Babıali Magazin, S: 167, s. 26.
EMİROĞLU Öztürk, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Hisar Topluluğu ve Edebî Faaliyetleri, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 2000.
ERGÜZEL Mehdi ve KOCAKAPLAN İsa, “Gültekin Sâmanoğlu ile Şiiri Üzerine Bir Sohbet”, Türk Edebiyatı, S: 154 (1986), s. 42-46.
ERSÖZ Ahmet, “Gültekin Sâmanoğlu İle Zaman Sohbetleri”, Zaman gzt., 18 Mart 1990.
İNAL Yaşar Faruk, “Gültekin Samancı”, Gerçek gzt., 19 Ocak 1988.
İNAL Yaşar Faruk, “Aile Mutluluğu‟nun Aşkın ve Dostluğun Şairi Gültekin Sâmanoğlu”, Ozan Ağacı, S: 32 (2002), s. 12.
KABAKLI Ahmet, “Gültekin Sâmanoğlu”, Türk Edebiyatı, C. 4, Türk Edebiyatı Vakfı Yay., İstanbul, 2002, s. 310-318.
KAPLAN Mehmet, “Alacakaranlık”, Hisar, S: 77/152 (1970), s. 10-11.
KAPLAN Mehmet, Şiir Tahlilleri 2, Dergâh Yay., 5. bsk., İstanbul 1992.
KEMAL Mehmet, “Gölgede Vurmak”, Cumhuriyet, S: 21083 (1983), s. 8.
KUTLU Pakize, “Sanatçılarla Konuşmalar”, Son Havadis gzt., 19 Şubat. 1972.
MAKAL T. Kutsi, “Gültekin Sâmanoğlu Alacakaranlık‟ta”, Son Havadis gzt., 10 Temmuz 1970.
MEMİŞ Ümmühan “Bütün Yönleriyle Şair Gültekin Sâmanoğlu”, Tarla, S:9 (1992), s. 5-7.
OKAY Orhan, Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, Dergâh Yay., İstanbul, 2005.
OZANSOY Gavsi, “Beş Kuşak Konuşuyor: Gültekin Sâmanoğlu”, Haber gzt., 26 Şubat 1967.
ÖNAL Mehmet, Yeni Türk Edebiyatı I, 3. bsk., Akçağ Yay., Ankara, 2008.
PALA Abdurrahman,“Gültekin Samancı ya da Sâmanoğlu”, Vatan gzt., 20 Şubat 2003.
SÂMANOĞLU Gültekin, “Bu Sonbahar Başka Geldi”, Hisar, S: 2, Nisan 1950, s. 13.
SÂMANOĞLU Gültekin, “Yoldaki Gurbet”, Hisar, S: 24 (1952), s. 15.
SÂMANOĞLU Gültekin, “Gurbet Akşamları”, Hisar, S: 26 (1952), s. 10.
SÂMANOĞLU Gültekin, “Yalnızlığın Gölgesinde Bu Akşam”, Hisar, S: 47 (1954), s. 11.
SÂMANOĞLU Gültekin, Alacakaranlık, Hisar Yay., Ankara 1970.
SÂMANOĞLU Gültekin, “Ölümünün Üçüncü Yıldönümünde Ozansoy‟u Anarken”, Hisar, S: 247, (1978), s. 5-6.
SÂMANOĞLU Gültekin, Uzun Vuran Gölge, Baha Matbaası, İstanbul 1983.
SÂMANOĞLU Gültekin, Kemâlettin Kâmi Kamu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1986.
ŞİMŞEK Yaşar (2007). Gültekin Sâmanoğlu (Hayat-Sanat ve Eserleri), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens., Tokat.
ÜNLÜ Özcan, “Gültekin Samancı”, Yesevî, Mayıs 2003, s. 33.
YALÇIN Alemdar , “Hisar Şairlerin Otuz Yılı”, Hisar, S: 200/275 (1980), s. 14-19.
YARDIM Mehmet Nuri, “Babam Şiiri Ezberletirdi”, Türk Edebiyatı, S. 317, Mart 2000, ss. 50- 51.
WELLEK Rene ve WARREN Austin, Edebiyat Biliminin Temelleri, Çev.: Ahmet Edip Uysal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1983.