Umberto Eco’nun Gülün Adı romanı ile Orhan Pamuk’un Benim Adım Kırmızı romanlarına Mukayeseli bir bakış denemesi

Mukayeseli edebiyat, edebî eserler, yazarlar arasında karşılaştırmayı esas alan bir disiplindir. Bir eserin ya da yazarın diğer bir eser ve yazar üzerindeki tesirlerinin tespiti için bir mukayeseye ihtiyaç vardır. Bu disiplin daha ziyade farklı lisanlarda yazılan eserleri ele alsa da aynı dilin edebî mahsulleri arasındaki etkileşimi de inceler. Mukayeseli edebiyat postmodernizmle birlikte önemi daha da artan bir disiplin olmuştur. Postmodernizmin kullandığı metinlerarasılık tekniği eserler arası tesiri çok açık bir hâle getirmiştir. Mukayeseli edebiyat bağlamında Umberto Eco’nun Gülün Adı ile Orhan Pamuk’un Benim Adım Kırmızı romanları arasında bazı paralellikler göze çarpmaktadır. İki eser arasındaki benzerlikler çeşitli vesilelerle dile getirilmiş, fakat benzerliğin mahiyetine pek girilmemiştir. Hadiselerin birbirine yakın yüzyıllarda geçmesi, bilgi ve sanata dayanan muhtevalara sahip olmaları; yenilik taraftarlarıyla muhafazakârlar arasındaki çekişme; cinayetlere yaklaşma ve onları çözme tarzları iki roman arasında bazı çağrışımlar yapmaktadır. Makalede Gülün Adı romanının Benim Adım Kırmızı üzerindeki muhtemel tesirleri, bu tesirlerin ne derece olduğu incelenmeye çalışılmıştır.

A study of comparative look to the novels of Umberto Eco’s Gülün Adı and Orhan Pamuk’s Benim Adım Kırmızı

Comparative literature is a discipline which bases on comparison between literary works and authors. A comparison is necessary in order to fasten down the influences of a work or author on another work or author. Although this discipline rather handles the works written in different languages, also examines the interaction among literary products of same language. Postmodernism raised the importance of comparative literature. Through intertextuality, which is used by postmodernism, the effects among works became more clear. Some parallelisms draw the attention between the novels of Umberto Eco’s Gülün Adı and Orhan Pamuk’s Benim Adım Kırmızı in context of comparative literature. The similarities between the two works are being put into words on various occasions but the nature of this resemblance is not being mentioned too much. The events passing through on closer centuries, having contents based on knowledge and art, the quarrel between reformers and conservatives, the methods of approaching to murders and solving them evoke between two novels. In this study, we tried to examine the probable effects of Gülün Adı on Benim Adım Kırmızı.

PDF

___

ADAK Hülya; “Pamuk’un Ansiklopedik Romanı”, Kara Kitap Üzerine Yazılar (içinden), İletişim Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1996.
AKTULUM Kubilay; Parçalılık Metinlerarasılık, Öteki Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, 2004.
AYTAÇ Gürsel; Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Say Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2009.
CİNOZOĞLU Hüseyin Avni; Yazar: Orhan Pamuk, Edebistan.com
ECEVİT Yıldız; Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
ECEVİT Yıldız; Orhan Pamuk’u Okumak, İletişim Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2004.
ECO Umberto; Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik, Can yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1999.
ECO Umberto; Gülün Adı, Can yayınları, 20. Baskı, İstanbul, 2010.
ECO Umberto; “Gülün Adı Üstüne Umberto Eco’nun Açıklaması”, Gülün Adı, Can yayınları, 20. Baskı, İstanbul, 2010.
Emre İSMET; Postmodernizm ve Edebiyat, Anı Yayınları, Ankara, 2004.
ENGİNÜN İnci; Mukayeseli Edebiyat, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1999.
MARQUEZ Gabriel Garcia; Yüzyıllık Yalnızlık, Çev. Seçkin Selvi, Can Yayınları, 33. Basım, İstanbul, 2008
GÜZEL Ekrem; 1980-2000 Yılları Arasında Türk Romanında Postmodern Yansımalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya, 2009.
KAÇAN Metin; Fındık Sekiz; Yapı Kredi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1998.
KARAKIŞLA Yavuz Selim; Gülün Adı Kırmızı, Virgül Dergisi, S.15, Ocak 1999.
KEFELİ Emel; Karşılaştırmalı Edebiyat İncelemeleri, Kitabevi, İstanbul, 2000.
MENTEŞE Oya Batum; “Karşılaştırmalı Edebiyat Kavramı ve Tarihçesi”, Türk Dili, nu: 533, Mayıs 1996.
PAMUK Orhan; Öteki Renkler, İletişim Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1999.
PAMUK Orhan; Benim Adım Kırmızı, İletişim Yayınları, 24. Baskı, İstanbul, 2005.
PAMUK Orhan; Yeni Hayat, İletişim Yayınları, 70. Baskı, İstanbul, 2006.
ROUSSEAU M. -CI. PİCHOİS; Karşılaştırmalı Edebiyat, Çev. Mehmet Yazgan, İstanbul, 1994.
SAZYEK Hakan; “Türk Romanında Postmodernist Yöntemler ve Yönelimler; Hece Dergisi Roman Özel Sayısı, S. 65-66-67, İstanbul, 2002.
TEKİN Latife; Sevgili Arsız Ölüm; Yapı Kredi Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2005.
TIEGHEM Paul Van; Mukayeseli Edebiyat, Çev. Yusuf Şerif Onaran, Maarif Matbaası, Ankara, 1943.
TOPTAŞ Hasan Ali; Bin Hüzünlü Haz, Doğan Kitap, 6. Baskı, İstanbul, 2007. Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük, Ankara, 2005.
WELLEK R.-WERREN A. ; Yazım Kuramı; Çev. Yurdanur Salman-Suat Karantay, Adam Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2001.