201101

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANSAL GELİŞME, ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ

Finansal gelişme, bir ülkede işlem gören finansal araçların dünyadaki gelişmelere paralel olarak gelişip çeşitlenmesidir. Gelişen finans piyasaları başka bir ifade ile bireylerin tasarruflarını değerlendirebilecekleri alternatif yatırım araçlarının artması ile finansal sistemin tam ve etkin kullanımını sağlayarak ekonomik büyümeyi olumlu etkilemektedir. Finansal gelişmenin artması enerji tüketimini arttırmakta, enerji tüketimindeki artış da ekonomik büyümeyi arttırmaktadır. Tüm etkiler ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre farklılık gösterse de literatür finansal gelişme, enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasında güçlü etkileşimin olduğu yönündedir. Literatür incelendiğine Türkiye ekonomisi için yapılan çalışmaların enerji tüketimi - ekonomik büyüme, finansal gelişme - ekonomik büyüme ya da enerji tüketimi-finansal gelişme ilişkisi biçiminde ele alınmıştır. Finansal gelişme, bilgi iletişim teknolojilerinde gelişmeyi ve içsel büyüme modellerinde bir üretim faktörü olarak dikkate alınan teknolojik ilerlemenin bir sonucu ve kaynağı olarak enerji talebini etkilemekte, artan enerji talebi ise ekonomik büyümeyi etkilemektedir. Bu çalışma finansal gelişmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ekonomik büyümenin önemli bir bileşeni olan enerji talebi bağlamında ele almaktadır. 1950-2015 dönemi verileri ile yapılan çalışmada değişkenler arası uzun dönemli ilişki Johenson eşbütünleşme modeli ile, Nedensellik ise VAR modeli ve Granger Nedensellik modeli ile araştırılmıştır. Araştırma sonucunda finansal gelişme, enerji tüketimi ve ekonomik büyüme değişkenleri arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda uygulanan Nedensellik sonuçları finansal gelişmeden enerji tüketimine doğru tek yönlü, enerji tüketiminde ekonomik büyümeye ve ekonomik büyümeden enerji, tüketimine doğru çift yönlü nedensellik tespit edilmiştir.

THE RELATIONSHIP BETWEEN FINANCIAL DEVELOPMENT ENERGY CONSUMPTION AND ECONOMIC GROWTH IN TURKISH ECONOMY

Financial development is advancement and diversification of financial tools, being processed in a country, in parallel to the developments in the world. Developing financial markets, in other words, positively affect economy ensuring full and productive use of the financial system with the increase of alternative investment tools where individuals put their savings into good use. The increase in financial development triggers energy consumption, and the increase in energy consumption also triggers economic growth. Even though all effects differ by the development levels of countries, the literature shows that there is a strong interaction between financial development, energy consumption, and economic growth. The Turkish economy related studies in the literature have investigated the relationships between energy consumption and economic growth, financial development and economic growth, energy consumption and financial development. Financial development, as a result, and resource of technological advancement considered as a development factor in data communication technologies and a production factor in internal growth patterns affects energy demand, and increasing energy demand affects economic growth as well. This study investigates the effects of financial development on economic growth in the context of energy demand that is an important component of economic growth. In the study conducted using the data of the period of 1950-2015, the long term relationship between variables was investigated by Johanson cointegration model, the casualty between those by the VAR model and Granger casualty model. The presence of a cointegration relationship was determined between the variables of financial development, energy consumption and economic growth in the consequence of the study. As a result of the casualty analysis, a unilateral casualty relationship from financial development to energy consumption and bilateral casualty relationship from energy consumption to economic growth and from economic growth to energy consumption were determined.

PDF

___

Acaravcı, A., I. Özturk ve S. K. Acaravcı (2007) Finance-Growth Nexus: Evidencefrom Turkey, International Research Journal of Finance and Economics (11), 30-40.
Aslan, Ö., ve Korap, H. L. (2006) Türkiye’de Finansal Gelişme Ekonomik Büyüme İlişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 1–20.
Aslan Ö. ve Küçüksoy İ. (2006) Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama, Ekonometri ve İstatistik, 4, 12-28.
Atamtürk B. (2007) Gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye’de finansal serbestleşmenin iç tasarruflar üzerine etkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 75-89
Ak M.Z., Altıntaş N. Ve Şimşek A.S. (2016) Türkiye’de Finansal Gelişme ve EKONOMİK Büyüme İlişkisinin Nedensellik Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 151-160.
Altıntaş H. Ve Arıçay Y. (2010) Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Analizi: 1987-2007, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 71-98.
Al-mulali, U. ve Lee, J. Y. (2013), Estimating the impact of the financial development on energy consumption: Evidence from the GCC (Gulf Cooperation Council) countries, Energy, 60, 215- 221.
Ang, James B. and McKibbin, Warwick J., (2007), "Financial Liberalization, Financial Sector Development and Growth: Evidence from Malaysia", Journal of Development Economics, Elsevier, Vol. 84(1), 215-233.
Aydın, F. F. (2010), Enerji Tuketimi ve Ekonomik Buyume, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35, 317-340.
Çağlar A. E. ve Kubar Y. (2017) Finansal Gelişme Enerji Tüketimini Destekler mi?, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (27), 96-121.
Çeştepe H. ve Yıldırım E. (2016) Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16.
Demir, Y., Öztürk, E., ve Albeni, M. (2007) Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, İİBF Dergisi, 9(13)1, 438-456.
Doğan B. Ve Değer O. (2016) Enerji Tüketimi, Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Hindistan Örneklemi, Journal of Yasar University, 11(44), 326-338.
Erdal G. Erdal H. ve Esengun K. (2008) The Causality Between Energy Consumptionand Economic Growth in Turkey, energy Policy, 36, 3838-3842.
Erdoğan S. ve Gürbüz S. (2014) Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi, 32, 79-87.
Gökdeniz, İ., Erdoğan, M. ve Kalyüncü, K. (2003) Finansal Piyasaların Ekonomik Büyümeye Etkisi ve Türkiye Örneği, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1,107-117
Güneş S. (2013) Finansal Gelişmişlik ve Büyüme Arasındaki Nedensellik Testi: Türkiye Örneği, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 73-85.
Halıcıoğlu F. (2009) An Econometric Study of CO Emissions, Energy Consumption, Incomeand Foreign Trade in Turkey, Energy Policy, 37, 1156-1164.
Islam, F., Shahbaz, M., Ahmed, A. U., ve Alam, M. M. (2013), Financial development and energy consumption nexus in Malaysia: a multivariate time series analysis, Economic Modelling, 30, 435-441.
Kandır, S.Y., İskenderoğlu, Ö., Önal, Y. B. (2007). Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 ( 2), 311- 326.
Kar, M. ve Pentecost, E.J. (2000). Financial Development and Economic Growth in Turkey: Further Evidence on the Causality Issue, Loughborough University Economic Research Paper No:00/27,1-21.
Karagül, E., Baykal E. ve Ertuğrul H. M. (2007), Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8, 72-80
Karamelikli H. Ve Keskşngöz H. (2017) Finansal Gelişme Bileşenlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Joyrnal of The Human & Social Science Researches, 6(1), 683-701
Karagöl, E., Erbaykal, E. ve Ertuğrul, H. M. (2007), “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
Keskingöz H. Ve İnançlı S. (2016) Türkiye’de Finansal Gelişme ve Enerji Tüketimi Arasında Nedensellik İlişkisi:1960-2011, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(3). 101-114.
Khalifa Al-Yousif, Y. (2002) Financial Development and Economic Growth Another Look at the Evidence from Developing Countries. Review of Financial Economics, 11(2),131–150.
Khan, M. ve Qayyum, B. (2007) Trade Liberalisation, Financial Development and Economic Growth. Pakistan Institute of Development Economics Working Paper, No. 22204.
Khan, M. A., Khan, M. Z., Zaman, K., Irfan, D., ve Khatab, H. (2014), “Questing the Three Key Growth Determinants: Energy Consumption, Foreign Direct Investment and Financial Development in South Asia”, Renewable Energy, 68, 203-215.
Kraft J. Ve Kraft A. (1978) On the Relationship between Energy and GNP, Journal of Energy and Devalopment 3, 401-403.
Komal, R. ve Abbas, F. (2015) Linking financial development, economic growth and energy consumption in Pakistan, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 44, 211-220.
Korkmaz, S. ve Güngör, O. (2016), Turkiye’de Enerji Tuketimi ve Ekonomik Buyume Arasındaki Nedensellik İlişkisi, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Metinleri, 2, 37-50.
Lebe, F. ve Akbas, Y. E. (2015), Türkiye'de Sanayilesme, Finansal Gelisme, Ekonomik Büyüme ve Kentlesmenin Enerji Tüketimi Üzerindeki Etkisi| Çoklu Yapisal Kirilmali Bir Arastirma, Ege Akademik Bakis, 15(2), 197.
Le, K-S., Gasbarro D. ve Gullen, G. 2014. The Relation between Financial Development, Energy Consumption and Economic Growth: Empirical Evidence for the United States. 27th Australasian Finance and Banking Conference.
Mucuk, M. ve Uysal, D. (2009) Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme, Maliye Dergisi, 157, 105-115.
Öztürk, İl. (2008), Financial Development and Economic Growth: Evidence From Turkey”, Applied Econometrics and International Development, 8(1), 85-98.
Özcan B. Ve Arı A. (2011) Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi: Türkiye Örneği, Business and Economics Research Journal, 2(1), 121-142.
Paul, S. and Bhattacharya, R.N. (2004) Causality between energy consumption and economic growth in India: a note on conflicting results. Energy Econ, 26, (6), 977–983.
Savaş, B. & Durğun, B. (2016) Elektrik Tuketimi ile Ekonomik Buyume Arasında Nedensellik İlişkisi: Turkiye Orneği, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (11), 213-244.
Shahbaz, M. ve Lean, H. H. (2012), Does Financial Development Increase Energy Consumption? The role of Industrialization and Urbanization in Tunisia”, Energy Policy, 40, 473-479
Saatçi M. ve Dumrul Y. (2013) Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Dinamik Bir Analizi: Türkiye Örneği, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXXII(2), 1-24.
Shahbaz, M., Khan, S., ve Tahir, M. I. (2013), The Dynamic Links between Energy Consumption, Economic Growth, Financial Development and Trade in China: Fresh Evidence from Multivariate Framework Analysis”, Energy economics, 40, 8-21.
Tang, C. F. ve Tan, B. W. (2014), The Linkages Among Energy Consumption, Economic Growth, Relative Price, Foreign Direct Investment, and Financial Development in Malaysia”, Quality & Quantity, 48(2), 781-797.
Thangavelu, S.M., Ang, J., & Jiunn, B. (2004) Financial development and economic growth in Australia: An empirical analysis. Empirical Economics, 29(2).
Usta C. Ve Berber M. (2017) Türkiye’de Enerji Tüketimi Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sektörel Analizi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(13), 173-187.
Uzunöz M. ve Akçay Y. (2012) Türkiye’de Büyüme ve Enerji Tüketimi Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1970-2010, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 1-16
YÜCEL, F. (2009). Temel Bileşenler Yöntemiyle Türk sermaye Piyasası Gelişiminin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkilerinin bir Analizi, Sosyo Ekonomi, 1, 78-86.
Yang, H-Y. (2000b), A Note on the Causal Relationship between Energy and GDP in Taiwan, Energy Economics, 22(3), 2000b, 309–317.