TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİ İLE ÖĞRETMEN ADAYLARININ TÜRKÇE BİLİNÇ DÜZEYLERİ (AĞRI İLİ ÖRNEKLEMİ)

Bu çalışmada Türkçe öğretmenleri ile öğretmen adaylarının Türkçe dil bilinçlerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Ağrı ilinde görev yapan 60 Türkçe öğretmeni ile Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Türkçe Eğitimi Bölümünde öğrenimlerine devam eden 104 öğrenci örneklem olarak seçilmiştir. Veri toplamak amacıyla "Türkçe Bilinci Ölçeği" kullanılmıştır. Ölçekte üç faktörlü toplam 17 madde bulunmaktadır. Araştırmanın sonucunda, toplam puanlar dikkate alındığında, hem Türkçe öğretmenlerinin hem de Türkçe öğretmen adaylarının Türkçe kullanma bilinçlerinin yüksek düzeyde olduğu söylenebilir. Çalışmada Türkçe öğretmenleri ile öğretmen adaylarının Türkçe bilinç düzeylerinin "bireysel kullanım" boyutu açısından öğretmenler lehine farklılaştığı, "ülke bütünlüğü" ve "kitle iletişim" boyutlarında ise bir farklılığın olmadığı da belirlenmiştir. Bu veriye göre öğretmenlerin internet ortamındaki yazışmalarda Türkçenin kurallarına dikkat etme, Türk alfabesinde olmayan harflerin (x, w gibi) kullanılmasından ve üzerinde İngilizce yazılar olan giysilerin giyilmesinden rahatsız olma, Türk Dil Kurumu'nun Türkçeye giren yabancı kelimelere önerdiği karşılıkları kullanmaya özen gösterme, anlamını bilmediği bir sözcükle karşılaşıldığında Türkçe Sözlüğe bakma, konuşurken ve yazarken yabancı kelimeler kullanılmasından rahatsız olma, yazım kuralları için gerektiğinde imla kılavuzuna bakma hususlarında öğretmen adaylarına göre daha bilinçli oldukları ifade edilebilir. Bu sonuç aday öğretmenlerin öğretmen olduktan ve "Türkçe" öğretmeye başladıktan sonra dil bilinci hususunda olumlu bir gelişim gösterdikleri biçiminde yorumlanabilir. Araştırmada, ayrıca, Türkçe kullanma bilincinin cinsiyete göre değişmediği de tespit edilmiştir

A STUDY ON MEASUREMENT OF TURKISH CONSCIOUSNESS LEVELS OF TURKISH TEACHERS AND TEACHER CANDIDATES (THE SAMPLE OF AGRI PROVINCE)

In this study Turkish consciousness of Turkish teachers and teacher candidates has been measured.Sampling of the study consists of 60 Turkish teachers working in Ağrı province and 104 students studying at Department of Turkish Teaching at Ağrı Ibrahim Cecen University.“Turkish Consciousness Scale" has been used to collect data.The scale consists of total 17 items of three-factor.As a result of the study, taking into account the total earned points, it is possible to say that Turkish use consciousness levels of both Turkish teachers and Turkish teacher candidates are high.In the study it has also been discovered that Turkish consciousness levels of Turkish teachers and teacher candidates are different in favor of teachers in respect to "individual use" but there is no difference in respect to “country integrity” and “mass media” aspects. Based on these findings it is likely to express that in comparison to teacher candidates, the teachers are more conscious in regard to paying attention to Turkish rules in corresponding via internet, not liking use of letters not included in Turkish alphabet such as x, w) and wearing clothes having English prints, paying attention to use the words indicated as equivalent for the foreign words as specified by Turkish Language Authority, looking up the dictionary when any unknown words are encountered, getting disturbed by use of foreign words in speaking and writing, and looking up spelling book for spelling rules when required. This result might be indicate that the candidate teachers developed a positive attitude regarding language consciousness after becoming teacher and starting to teach “Turkish”. The study has also identified that there is no difference Turkish use consciousness in respect to gender

___

AKSAN, Doğan (1996). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.

AKSAN, Doğan (2003). Türkçenin Gücü. İstanbul: Bilgi Yayınevi.

AKSAN, Doğan (2004). Dilbilim ve Türkçe Yazıları.İstanbul: Multilingual Yayınları.

ATEŞ, Kemal (2003). Öğretemediğimiz Türkçe. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.

BAĞCI, Hasan (2012). Öğretmen Adaylarının Türkçenin Yaşadığı Sorunlara Yönelik Farkındalıkları ve Önerileri (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 7/1, 291-307.

BÖREKÇİ, Muhsine (2009).Türkiye Türkçesinde Yapı ve İşlev Bakımından Sözcükler. Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık.

ÇAĞLAK, Engin (2003). Kitle İletişim Araçlarında Türkçenin Yanlış Kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi 19.11.2012)

(http://asosindex.com/journal-article-ulltext?id=5303&part=1:

DEMİR, Celal ve YAPICI, Mehmet (2007). Ana Dili Olarak Türkçenin Öğretimi ve Sorunları. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, IX(2), 177-192.

DEVELİ, Hayati (2009). Sözümüz Geçkin Olsun. Dil ve Edebiyat Dergisi, 4, 4-6.

ERGİN, Muharrem (2004). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.

HEPÇİLİNGİRLER, Feyza (2005). Türkçe ‘‘Off’’. İstanbul: Everest Yayınları.

KARASAR, Niyazi (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.

KIZILTAN, Nalân ve YANGIN ERSANLI, Ceylan (2008). Üniversite Öğretim Elemanlarının Dil Bilinci ve Türkçe Kullanım Duyarlılığı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 41.

KOLAÇ, EMİNE (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Anadilimizin Yaşadığı Sorunlara İlişkin Farkındalıkları Görüş ve Önerileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1/5,441.

ÖZBAY, Murat ve MELANLIOĞLU, Deniz (2008). Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, V(I), 30-45.

TARHANOĞLU, Giray (2009). Türkçeye Yabancı Kaldık Türkiye’de. Dil ve Edebiyat Dergisi, 3, 10-13.

TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

ÜSTÜNOVA, Mustafa; AYDIN, Hasene; ÇETİNOĞLU BERBEROĞLU, Gülnaz; ÜSTÜNOVA, Kerime; AKKÖK, Meral ve AKGÜN, Nilüfer (2010). İş Yeri Adlarında Türkçenin Kullanımı.Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(1), 1390-1419.

YALÇIN, Şiar (1997). Doğru Türkçe. İstanbul: Metis Yayınları.

YAMAN, Havva (2011). Türkçe Bilinci Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 151-167.