TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ YABANCI KÖKENLİ SÖZCÜK KULLANIMLARINA İLİŞKİN BİR İNCELEME

Amacı Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatımlarında kullandıkları sözcükleri Türkçe ya da yabancı kökenli olmaları bağlamında değerlendirmek olan çalışmanın problem tümcesi “Türkçe öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin sözcük kullanımında Türkçe kökenli olanları seçme / seçmeme oranları nedir?” olarak belirlenmiştir. Bu araştırma, üretilmiş bir yapı üzerinde tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Var olan bir durumu, var olduğu hâliyle betimlemeyi amaçlayan bu yaklaşımda, incelenecek sınav kâğıtlarının dilsel bütünlüğü içinde yer alan yabancı kökenli (doğu-batı) sözcükler ile Türkçe kökenli sözcükle ele alınmıştır. Tarama modeline dayalı bu çalışmanın veri kaynağı, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Programının 4. sınıfında öğrenim gören 1. öğretimden 25 ve 2. öğretimden 25 olmak üzere toplam 50 öğretmen adayının “Tiyatro ve Drama Uygulamaları” dersinin dönem sonu sınav sorularına verdikleri yazılı yanıtlardır. Kâğıtlarda toplam 4 açık uçlu soru yer almaktadır. 50 öğrencinin 4 soruya verdikleri yanıtlar incelenmiştir. Çalışmada, kaynak olarak “TDK Türkçe Sözlük” (TDK 2005) temel alınmıştır. Kâğıtlar, “içerik çözümlemesi” yöntemiyle incelenmiştir. İncelenen 50 sınav kâğıdında 13.130 sözcük belirlenmiştir. Bu sözcüklerin 4000’i terim olarak nitelendirilmiştir. 9130 sözcük Türk Dil Kurumunun (2005) Türkçe Sözlüğüne bağlı kalınarak yabancı kökenli, Türkçe kökenli başlıklarında sınıflandırılmıştır. Bu bağlamda Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatımda kullandıkları sözcüklerin % 12’si yabancı kökenli sözcüklerden oluşmuştur. Belirlenen yabancı kökenli sözcüklerin 157’sinin Türkçe karşılığı Türk Dil Kurumunun (2005) Türkçe Sözlüğünde öneri olarak sunulmuştur; ancak bu sözcüklerin 46’sına Türk Dil Kurumunun (2005) Türkçe Sözlüğünde herhangi bir karşılık önerilmemiştir.

A RESEARCH ON THE USE OF FOREIGN ORIGIN WORDS BY TURKISH LANGUAGE TEACHER CANDIDATES

The problem clause of this study, whose purpose is to evaluate words that are used in written expression by Turkish language teacher candidates in the context of Turkish or foreign origin ,is defined as "What is the rate of choosing or not Turkish origin words in the use of words by the senior class students". This research is a descriptive survey study on a produced structure. In this approach which aims to describe an existing situation as it is there, foreign origin (east-west) words, involving in linguistic integrity of exam papers for review, have been examined with Turkish origin words. Data sources of this study, based on the model of scanning, are written answers given to “Theatre and Drama Applications” course final exam questions by 25 from primary education and 25 from secondary education total of 50 teacher candidates studying in fourth class of the department of Turkish Language Teaching, Inonu University Faculty of Education in the academic year 2011-2012. There are total of four open-ended questions in papers. 50 students' responses to four questions have been examined. In this study, source of “TDK Turkish Dictionary” (TDK 2005) is based. Papers have been examined with method of “content analysis". 13.130 words have been identified in analyzed 50 exam papers. 4000 of these words have been qualified as the term. Adhering to Turkish Dictionary (2005) of Turkish Language Association, 9130 words have been classified in two titles: foreign origin and Turkish origin. Foreign origins of those 9130 words are presented, and the frequency of use of these words is given in the table above. "Work" is the most often repeated word of foreign origin. In this context; 12% of words, used by of Turkish teacher candidates in written expression, consist of words of foreign origin. Turkish meaning of 157 words, identified as words of foreign origin, is presented as suggestion in Turkish Dictionary (2005) of Turkish Language Association, but any meaning is not suggested to the 46 words of these.

PDF

___

AKARSU, Bedia (1984). Dil- Kültür Bağlantısı. İstanbul: Remzi Kitabevi.

AKSAN, Doğan (1995). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

AKSAN, Doğan (2003). Dil, Şu Büyülü Düzen… Ankara: Bilgi Yayınevi.

AKSOY, Ömer Asım (1998) . Dil Yanlışları. İstanbul: Adam Yayınları.

ASLAN, Canan (2006) Türkçe Ders Kitaplarında “Türkçe Olmayan Sözcükler”in Kullanımı Üzerine Bir İnceleme, Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, (133), 7-19.

BAŞGİL, Ali Fuad (2007). Türkçe Meselesi. İstanbul: Yağmur Yayınları.

BAYRAKTAR, Nesrin (2006). Dil Bilimi. Ankara: Nobel Yayınları.

BAYRAV, Süheyla (1998). Yapısal Dilbilimi. İstanbul: Multilingual Yayınları.

BLOOMFİELD, Leonard (1933). Language. London: George Allen & Unwin Ltd.

BUĞRA, Tarık (2002). Düşman Kazanmak Sanatı. İstanbul: Ötüken Yayınları.

CHOMSKY, Noam (2001). Dil ve Zihin. Ankara: Ayraç Yayınevi.

DOĞAN, Mustafa (1999). İlköğretim Aday Öğretmenlerinin Matematiğe Karşı Olan Tutumlarındaki Değişmeler. MEGP Doktora Bursiyerlerinin Tez Özetleri. Ankara: YÖK. 64-70.

GÖĞÜŞ, Beşir (1993). Türkçe Eğitimine Genel Bir Bakış, İlköğretim Okullarında Türkçe Eğitimi ve Sorunları. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.

GÜNAY, Doğan (2004). Dil ve İletişim. İstanbul: Multilingual Yayıncılık.

KAVCAR, Cahit (1998). Türkçe Eğitimi ve Sorunları, Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 65, 5-17.

KAVCAR, Cahit (2008). Türkçenin Güncel Sorunları, Çağdaş Türk Dili, (244), 152- 158.

KOCAMAN, Ahmet (2009). Dil ve Eğitimi Düşünmek. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.

MARSHALL, Judi (1994). Anadili ve Yazın Öğretimi. (Çev: Cahit Külebi).Ankara: Başak Yayınları.

ÖZDEMİR, Emin (1986). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretiminde Karşılaşılan Başlıca Sorunlar, Ortaöğretim Kurumlarında Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi ve Sorunları. (Yay. Haz.: N. Ergen) Türk Eğitim Derneği Yayını, Öğretim Dizisi No: 4.

ÖZKAN, Mustafa (2008). İnsan İletişim ve Dil. İstanbul: 3F Yayınları.

SAUSSURE, Ferdinand De (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev. Berke Vardar). İstanbul: Multilingual Yayınları.

SAFA, Peyami (1939). Yanaşma Kelimeler, Cumhuriyet, 1 Temmuz 1939.

SAFA, Peyami (1958). Dilde Özleşmenin Hudutları, Milliyet, 6 Nisan, 2. 19.09.2012 tarihinde http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1958/04/06 adresinden saat 14:05’te erişilmiştir.

SAFA, Peyami (1999). İlmî Terimler ve Halk Dili, Osmanlıca Türkçe Uydurmaca. İstanbul: Ötüken Yayınları.

TDK (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

UYGUR, Nermi (1997). Dilin Gücü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

YALÇIN, Alemdar (2002). Türkçe Öğretim Yöntemlerine Yeni Bir Yaklaşım. Ankara: Akçağ yayınları.

YÜCEL, Tahsin (1988). Dil Devrimi, Dil Yazıları I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.