ASLI ERDOĞAN’IN ANLATILARINDA ONTOLOJİK SORUNLAR

Bu yazıda Aslı Erdoğan’ın anlatılarında varoluş sorunsalı incelenecektir. Aslı Erdoğan son dönem Türk edebiyatının önemli kadın yazarlarından biridir. Öykü, roman, deneme türlerinde eserler kaleme alan sanatçı, sanatsal yaratıcılık yeteneğiyle adından söz ettirmeyi başarmıştır. Aslı Erdoğan’ın eserlerinde iç içe geçmiş iki serüvenden bahsedilebilir. Kahramanların dış dünyadaki serüvenlerine bir de iç dünyalarındaki serüvenleri eşlik eder. Başkişi konumundaki anlatı kahramanların hemen hemen hepsinin yalnız, tutunamayan, geçmişleri ve kendileriyle çatışan, sürekli bir boşluk ve hiçlik duygusu yaşayan, hayatlarındaki eksikliğe yahut parçalanmışlığa karşı bir anlam arayışı içinde olan kahramanlar oldukları görülmektedir. Bu bağlamda anlatılarda iç konuşmalar ve sorgulamaların yoğunluk kazandığı olay örgüsünden ziyade varoluşçu izlek ve kavramların ön plana çıktığı görülür. İnsanoğlunun varlığı ve hayat karşısındaki tavrını belirginleştiren durum ve ayrıntıların yoğunlukta olduğu eserlerde varoluşa ilişkin pek çok sorun dikkati çekmektedir. Anlatı kahramanlarının yaşadıkları en temel sorun yabancılaşmadır ve anlatılarda varlığını gördüğümüz diğer varoluşsal sorunlar da yabancılaşmayla birlikte görünür hale gelen durumlardır. Anlatı kahramanların başta kendilerine olmak üzere çevrelerine, topluma karşı büyük bir yabancılaşma yaşadıkları görülmektedir. Bu doğrultuda anlatılarda yabancılaşma, yabancılaşmanın bir türü olarak bireysel anomi ve buna bağlı olarak yalnızlık, hiçlik/boşluk, kaçış/sürgünlük, ölüm ve intihar vb. izlekler öne çıkmaktadır. Bu izlekler anlatı kahramanlarının psikolojik dünyalarını ortaya koymak bakımından önemli olduğu gibi yazarın da sahip olduğu psikolojiyi ortaya koymaları bakımından önemlidir.

ONTOLOGICAL PROBLEMS IN ASLI ERDOĞAN’S NARRATIVES

The issue of existence in Aslı Erdoğan's narratives will be examined in this article. Aslı Erdoğan is one of the leading female autor in the last term Turkish Literature. Having written sort stories, novels and essays the autor became famous with her artistic creativity. It can be talked about two interwoven adventures in Aslı Erdoğan’s Works. The adventures in the outside world are accompanied by the heroes’ adventures of an inner worlds. Heroes appear to be almost all alone, not hold, competing with backgrounds and themselves, living in a constant feeling of emptiness and nothingness, who are looking to a meaning toward lack and devastation in their lives. In this context, it seems that existential concepts and trajectory are in the forefront rather than plot in which speeches and interviews gained density. The circumstances and details which shape human existence and attitude toward life are emphasized. The main problem of the narrative heroes is the alienation and the other existential problems that we see in narrative are conditions that become visible with other existential alienation problems. It is seen that heroes are alienated particularly against themselves, environment and society. In this respect in the alienation of narrative, as a type of alienation themes like individual anomie and accordingly, solitude, nothingness / space, escape / exile, death and suicide and so on stand out. This narrative themes are important in revealing the psychological world of the heroes as well as to reveal the psychology of the author.

PDF

___

ANDAÇ Feridun, Sürgün Edebiyatı, Edebiyat Sürgünleri, Bağlam Yay., İstanbul 1996.

BAUMAN Zygmunt, Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri, Çev. Nurgül Demirdöven, Ayrıntı Yay., İstanbul 2000.

BECKER Ernest, The Denial of Death, New York: The Free Press, New York 1973.

BELGE Burçin, “Konuşmayı 22 Yaşımda Öğrendim ve Israrla Yazmayı Deniyorum”; http://www.aslierdogan.com/ropor tajlar.asp?sid= 32, (ET: 02.02.2012).

ÇEVİKBAŞ Sebahattin, “Nietzsche ve Nihilizm Kalkanına Yaşamın Yadsınmasını Kazımış Olan Bir Felsefe”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.14, S:1(2010), s.25-40.

DEVECİ Mutlu (2005). Varoluş ve Bireyleşme Açısından Ferit Edgü’nün Öykü ve Romanlarında Yapı ve İzlek, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi Elazığ.

EGE Ufuk, Batı Kültüründe Yabancılaşmanın Kökeni ve Yabancılaşma Kuramları ve Yabancılaşma Açısından David Storey’nin Edebî Konumu ve Hayat Felsefesi, Ankara Üniversitesi DTCF Yay., Ankara 2000.

ERDOĞAN Aslı, Hayatın Sessizliğinde, Everest Yay., İstanbul 2007.

ERDOĞAN Aslı, Kabuk Adam, Everest Yay., İstanbul 2009.

ERDOĞAN Aslı, Kırmızı Pelerinli Kent, Everest Yay., İstanbul 2009.

ERDOĞAN Aslı, Mucizevi Mandarin, Everest Yay., İstanbul 2009.

ERDOĞAN Aslı, Taş Bina ve Diğerleri, Everest Yay., İstanbul 2009.

FROMM Erich, Kendini Savunan İnsan, Çev. Necla Arat, Say Yay., İstanbul 1994.

GÜNDOĞAN Ali Osman, Albert Camus ve Başkaldırma Felsefesi, Birey Yay., İstanbul 1997.

KARACA Faruk, Ölüm Psikolojisi, Beyan Yay., Erzurum 2000.

KÜÇÜKALP Kasım, Batı Metafiziğinin Dekonstrüksiyonu: Heidegger-Derrida, Sentez Yay., İstanbul 2008.

MAKSUDYAN Nazan,“Kaybolan Anıların İzinde: Aslı Erdoğan‟ın Unutamadıkları”, Mesele, 2009, s.28-31.

MANNONİ Pierre, Korku, Çev. Işın Gürbüz, İletişim Yay., İstanbul 1995.

OFLUOĞLU Gökhan, O. BÜYÜKYILMAZ, “Yabancılaşmanın Teorik Gelişimi ve Tarihsel Süreç İçinde Farklı Alanlarda Görünümü”, Kamu-İş, C.10, S.1 (2008), s. 113-144.

ÖĞÜT Hande, “Göçebe Zamanın Yazarı: Aslı Erdoğan”, Varlık, C. 73, S.1177 (2005), s. 29-33.

ÖZHER Sema, Kaptanın Aynasından Yansıyanlar, Akçağ Yay., Ankara 2009.

PAPPENHEİM Fritz, Modern İnsanın Yabancılaşması, Çev. Salih Ak, Phoenix Yay., Ankara 2002.

SAİD Edward Kış Ruhu, Çev. Tuncay Birkan, Metis Yay., İstanbul 2000.

SAZYEK Hakan, Abdülhak Şinasi Hisar’ın Romanlarında Özel Yabancılaşma, Akçağ Yay., Ankara 2008.

SORGUN Hüseyin, “Arafta Bir Kadın: Aslı Erdoğan”, Zaman, 19.02.2001; http://arsiv.zaman.com.tr/2001/02/19/kultursanat/k ultursanatdevam.htm, (ET: 05.01.2012).

SUNAT Haluk, “Yabancılaşma ve Birey (1)”, Birikim, S:84 (1996), s.68–78.

YAŞAR M. Ruhat, “Yalnızlık”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.17, S:1 (2007), s.237-260.