197197

TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA KELİME HAZİNESİNİ GELİŞTİRMEYE YÖNELİK PLANLAMANIN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı, ilkokul 1-4. sınıf Türkçe öğretim programı doğrultusunda hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde dile dair öğrencilere kazandırılması gereken kelimelerin nasıl bir çerçevede öğretiminin yapıldığı sorusundan yola çıkarak kelime öğretimine yönelik sistematik bir planlamanın olup olmadığının belirlenmesidir. Bu araştırmada nitel araştırma yaklaşımıyla doküman incelenmesi yöntemi kullanılmıştır. 1-4. sınıflar Türkçe ders kitaplarında kelime öğretimine yönelik planlamanın niteliğini ve en güncel uygulamalarını belirlemek için araştırmanın dokümanı, araştırmanın yapıldığı 2012- 2013 eğitimöğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu'nca, Türkçe dersi kitabı olarak kabul edilen Millî Eğitim Bakanlığı yayınlarının 1., 2., 3. ve 4.sınıf ders kitapları olarak belirlenmiştir. Araştırma, yedi aşamada gerçekleştirilmiştir. Her sınıf düzeyinde ulaşılan materyallerden metinler ayrılmış, metinlerin çalışma etkinliklerinde bulunan anahtar kelimeler ve sözcük etkinlikleri incelenerek hedeflenen kelimeler listelenmiştir. Listeler üzerinde her bir alt problem doğrultusunda çözümlemelere gidilmiştir. Araştırmanın veri setini oluşturan kelimeler sistemli bir içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma bulguları, ilkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerden yola çıkarak temalar ve sınıf düzeylerinde kelime öğretimine yönelik sistemli bir planlamanın olmadığını göstermektedir. Ayrıca, araştırmanın diğer bulguları, temalar arasında ve sınıflar arasında kelime sayılarının düzensiz artış ve azalış gösterdiği, belirli bir düzende dağılım olmadığı ve metinlerde olması gerekenden çok fazla sayıda farklı kelimeler yer verildiği şeklinde ortaya çıkmıştır

EXAMINATION OF PLANNING FOR IMPROVING VOCABULARY IN TURKISH LANGUAGE TEXTBOOK

The purpose of this study is to determine whether there is systematic planning in texts in Turkish language textbooks prepared in accordance with primary education 1-4. Grades Turkish language curriculum to teach students about the question of how words are made within a framework based on the teaching of vocabulary instruction. Document review method in qualitative research approach was used in this study. To determinate planning quality of vocabulary instruction in Turkish language textbooks and its current practices, research document was selected as1st, 2nd, 3rd and 4th grades Turkish language textbooks approved by the Board of Education within the Ministry of National Education for primary education level and published by the Turkish Ministry of Education for 2012-2013 academic year. The research, carried out in seven stages. Each grade level texts were separated from accessible materials, keywords in work activities of texts and word activities examining the targeted keywords were listed. In accordance with each sub-problem on the lists were analyzed. The words that make up the data set of the study were subjected to a systematic content analysis. The research findings showed that there is no systematic planning which is based on the primary school texts in Turkish textbooks for the vocabulary instruction on the themes and grade levels. Themes and classes of irregular increase and decrease of the number of words in which, and the text should be in a specific order that the distribution took place in too many different words emerged

PDF

___

AKSAN, D. (2000). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dil bilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
AKYOL, H. (1997). Kelime öğretimi. Millî Eğitim, 134, 46-47.
AKYOL, H. (2001). Dil bilgisi ve imlâ.,L. Küçükahmet. (Editör). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Ankara. Nobel Yayın, ss. 15-17. Türkçe Ders Kitaplarında Kelime Hazinesini Geliştirmeye Yönelik Planlamanın… 693 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
AKYOL, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
AKYOL, H. (2009). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
ANILAN, H. ve GENÇ, B. (2011). Türkçe dersinde öğrenilen yeni sözcüklerin yazılı anlatımlarda kullanım durumu. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 111-132.
BALDAN, N. (2009). Yeni program 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin kelime serveti ve güçlük seviyesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
BAŞARAN, M. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda öğretmenlerin Türkçe derslerinde öğretim materyalleri kullanma durumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
BAYSAL, A. D. (2007). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabının kelime serveti bakımından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
ÇEÇEN, M. A. (2002). İlköğretim öğrencilerinde kelime hazinesinin geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
ÇETİNKAYA, Ç. (2011). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin kelime hazineleri üzerine bir araştırma (sıklık listesi). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÇELİKPAZU, E. E. ve AKTAŞ, E. (2011). MEB 6. 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkıc, 6(2), 413- 424.
ÇİÇEKLER, C. Y. (2010). 6-7 yaş çocukların oluşturdukları öykülerde kullandıkları hece, kelime ve cümle sayılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(3), 23-36.
DEMİR, C. (2006). Türkçe/Edebiyat eğitimi ve kişisel kelime serveti. Millî Eğitim Dergisi, 1(169), 1-34.
GÖÇER, A. (2007, 16-20 Haziran). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi III. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresinde sunuldu, Adana.
GÖÇER, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature andHistory of Turkish or Turkic. 4(4), 1025-1055.
GÜL, D. (2009). İlköğretim 6.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki kelime öğretiminde kullanılan etkinliklerin etkililiğine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
GÜVEN, A. Z. (2011). İlköğretim II. kademe Türkçe dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 121-133.
KARADAĞ, Ö. (2005). İlköğretim I.kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
KARADAĞ, Ö. ve KURUDAYIOĞLU, M. (2010). 2005 Türkçe programına göre hazırlanmış ilköğretim I. kademe Türkçe ders kitaplarının kelime hazinesi. TÜBAR (Türklük Bilimi Araştırmaları), 27, 423-436.
KARADÜZ, A. ve YILDIRIM, İ. (2011). Kelime hazinesinin geliştirilmesinde öğretmenlerin görüş ve uygulamaları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 961-984. 694 Sıdıka AKYÜZ ARU - İhsan Seyit ERTEM Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/3 Winter 2014
KARASAR, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. (22. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
KARATAY, H. (2004). Türkçe dersi kitaplarında kelime çalışmaları. MillîEğitim Dergisi, 35(173), 50-66.
KARATAY, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
KURUDAYIOĞLU, M. (2005). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
KUTLU ARSLAN, H. (2006). MEB ilköğretim 6. 7. ve 8.sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin söz varlığı açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
KORKMAZ, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü. (Genişletilmiş 2. baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
MEB. (2005a). İlköğretim 1-5. sınıf programları tanıtım el kitabı. Ankara: Ders Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
MEB. (2005b). İlköğretim Türkçe dersi (1-5. sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
ÖZALP, B. (2011). İlköğretim 1. ve 2. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime sayısının kişisel kelime servetine katkısının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
ÖZATALAY, H. (2007). İlköğretim I. kademe Türkçe öğretim programında öğrencilere kazandırılması hedeflenen temel becerilerin ders kitaplarında kullanılmasına ilişkin durum çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
ÖZBAY, M. (2003). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okullarında Türkçe öğretimi. (Birinci Baskı).Ankara: Gölge Ofset Matbaacılık.
PEHLİVAN, A. (2003). Türkçe kitaplarında sözcük dağarcığını geliştirme sorunu ve çözüm yolları. Atatürk ÜniversitesiDil Dergisi. 122, 84-92.
SAVAŞ, M. (2010). 6 yaş öğrencilerinin sahip oldukları kelime servetinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
YALÇIN, A. (1996). Türkçe ders kitaplarının planlanması ve yazılması. Türk Yurdu, 16(107), 24- 27.
YILDIZ, C. ve OKUR, A. (2010, 27-28 Mart). İlköğretim okullarındaki okuma etkinliklerinde göz ardı edilen bir konu: Sözcük öğretimi. I. Uluslararası Türkçe eğitimi ve Öğretimi Sempozyumunda sunuldu, KKTC.
YAMAN, H. ve GÜLCAN, F. (2009). Sözcük dağarcığını zenginleştirme etkinliği olarak deyim öğretimi: gösteri tekniği uygulaması. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(11), 59-71.
YILDIZ, C., OKUR, A., ARI, G. ve YILMAZ, Y. (2006). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
WIERSMA, W. (2000). Research methods in education: An introduction. USA: Allyn and Bacon.