TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA (1-4.SINIF) YER ALAN MASALLARIN ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE İÇERİK AÇISINDAN İNCELENMESİ

Masallar, toplumların folklorunu ve kültürünü yansıtan en eski halk anlatmaları arasında yer almaktadır. Sözlü gelenek içerisinde ortaya çıkan masallardaki olaylar, olağanüstülüklerle süslenerek verilir. Bu olağanüstülükler, masalı dinleyen kişinin kendini masal kahramanın yerine koymasını ve o hayal dünyasında yaşamasını sağlar. Masal dünyası içinde iyilik ve kötülük gibi karşıt kavramların kullanımı ise anlatının sonunda iyilerin ödüllendirilmesi ve kötülerin cezalandırılması şeklinde bir ahlak dersiyle son bularak masalların işlevini hatırlatacak niteliktedir. Yani bu anlatı türünün temel işlevi eğitmektir; bu nedenle masallar, Türkçe eğitimi ve öğretiminde önemli rol oynamaktadır.Bu araştırmanın amacı, masalların Türkçe öğretim programındaki işlevi ve ilkokullarda okutulan Türkçe ders ve çalışma kitaplarına yansımasını incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın temel veri kaynağını MEB tarafından 20142015 eğitim-öğretim yılında ilkokullarda okutulan 1., 2., 3., 4. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitapları ile Türkçe öğretim programı oluşturmaktadır.Araştırmada elde edilen bulgulara göre; birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar ders kitaplarında yer alan masalların % 89'u Türk yazarlara ait olduğu, ikinci sınıf ders kitaplarındaki masal sayısının, üçüncü sınıf ders kitaplarındaki masal sayısından daha az olduğu, masal metinlerindeki kelime sayılarının tüm sınıf düzeylerinde hacimsel açıdan fazla olduğu, masal niteliği taşıyan serbest okuma metinlerinin, ders kitaplarında yer alan ve çalışma kitaplarında etkinlikleri bulunan masal metinlerine göre hem şekil hem içerik özellikleri açısından masalların eğitici işlevlerine daha uygun olduğu, çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin Türkçe Programı'ndaki kazanımlarla uyumlu olduğu, ders kitaplarında yer alan Öğretim masallardan anlayabilecekleri bir ana düşünce bulunmadığı, düzenlenmiş ve kısaltılmış metinlerin masal formundan uzaklaştığı görülmektedir. Ders kitaplarında genel olarak; problem çözme, başarıya ulaşma yolları, zorlukları yenme, kararlı davranmak, kibirden uzak durmak, çevreyi ve eşyaları korumak düzgün kullanmak, büyüklere saygı, çalışmanın önemi, iyi olmak, sağlıklı beslenmek, tasarruflu olmak, paylaşımcı olmak konulu masallara yer verildiği görülmüştür. birçoğunda öğrencilerin ilk okumada hemen

A RESEARCH INTO TALES IN TURKISH COURSE BOOKS (1- 4TH GRADES) IN TERMS OF EDUCATION PROGRAMMES AND CONTEXT

The main objective of this research is to study the function of the tales in Turkish Education Programme and its reflection on Turkish course books and activity books used as a training material in primary schools. Tales remain one of the most ancient popular narratives that represent folklore and culture of a society. Through these folkloric literary works brought about and carried out in oral tradition, events are given infused with extraordinary and supernatural phenomena. This state of being extraordinary and supernatural makes the listener imagine himself or herself as the protagonist of the tale and live through this world of fantasy. The use of opposite concepts such as good and bad contains some features such as rewarding the good and punishing the bad at the end of the narrative so that the reader and the listener can draw a clear moral associated with the function of the tales. In other words, the main function of this genre of narrative is to educate, so tales play a significant role in teaching and learning Turkish language. The main data source of the survey includes the Turkish Education Program, the course books and activity books that are prepared by the Turkish Ministry of Education used as education material during the 2014-2015 education semester in the 1st, 2nd, 3rdand 4th grades in primary schools. The total number of tales in the 2ndgrade course books is less than those in the 3rd grade course books. Activities in activity books are by and large in keeping with the acquisitions targeted by the Turkish Education Programme. In general, tales that elaborately treat the subjects such as problem solving, paths of success, overcoming the hardship, being determined, avoiding arrogance, protecting the environment and public properties, respecting the elderly, the importance of being hardworking, being a good human, consuming healthy food, thriftiness and having a spirit of sharer can be encountered in course books.

PDF

___

Akın, E. (2015). Türkçe Çalışma Kitaplarındaki (6, 7. ve 8. Sınıflar) Dil Bilgisi Etkinliklerinin Çeşitli Açılardan Değerlendirilmesi Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3 Winter Volume 10/15 Fall, 19-34.
Boratav, N. P. (1959). Zaman Zaman İçinde, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Boratav, N. P. (1969). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
Çakır, F.(1997). İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Eğitim Öğretime Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi EBE.
Çetin, N. (2012). Roman Çözümleme Yöntemi. Öncü Kitap Yayınları, Ankara.
Çevik, M. (2008) Türkiye’de Batı Masalları ve Çocuklarımız. Gazi Türkiyat Dergisi. Sayı:3 Güz:115-130.
Çılgın,S.,A.(2007). Çocuk Edebiyatı. Morpa Kültür Yayınları, Yaylacık Matbaası, İstanbul.
Demirel,Ş., Çeçen,A.M., Seven,S., Tozlu,N., Uludağ, E.M. (2010). Edebi Metinlerle Çocuk Edebiyatı. Pegem Akademi, Ankara.
Dilidüzgün, S. (2004). Çağdaş Çocuk Yazını-Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım. Morpa Kültür Yayınları, İstanbul.
Erdal, K. (2009).Çocuk Edebiyatı Türlerinin Kullanımı Açısından Orhan Veli Kanık’ın Eserlerine Bir Bakış, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3 Winter Volume 4/1 Winter, 1135-1154.
Feyzioğlu, Y. (2007). Masallar Çocuklar İçin Neden Gereklidir. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 189-200, Ankara.
Filizok, R. (1991). Ziya Gökalp’in Edebi Eserlerinde Halk Edebiyatı Tesiri Üzerine Bir Araştırma, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Güleryüz, H. (2002). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Günay, U. (2011). Elazığ Masalları ve Propp Metodu. Akçağ Yayınları, Ankara.
Kıbrıs, İ. (2006). Çocuk Edebiyatı. Tek Ağaç Eylül Yayınları, 3.baskı. Ankara.
Kırmızı, S. F., Akkaya, N. (2009). Türkçe Öğretimi Programında Yaşanan Sorunlara İlişkin Öğretmen Görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1).
Mert, L. E. (2012). Anadili Eğitimi - Öğretimi Sürecinde Çocuk Yazını Ürünlerinden Yararlanma ve Masal Türüne Yönelik Bazı Belirlemeler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1)
Nas, R. (2002). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Ezgi Kitabevi, Bursa.
Oğuzkan, F. (2006). Çocuk Edebiyatı. Anı Yayıncılık, Ankara.
Özler, A. (2006), İlköğretim 3., 4. ve 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Hikâye ve Masalların Eğitimsel İşlevleri, Konya: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Propp, V. (2008). Masalın Biçimbilimi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
Sakaoğlu, S.(2002a). Gümüşhane ve Bayburt Masalları, Akçağ Yayınları, Ankara.
Sakaoğlu, S. (2002b). Gazetelerin Öbür Dili: Masal Dünyası. VI. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi-Medya ve Geleneksel Kültür Seksiyon Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, 161-177. Ankara.
Sakaoğlu, S. (2012). Masal Araştırmaları, Akçağ Yayınları, Ankara.
Şahin, Y.T. ,Yıldırım, S. (1999). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: Anı Yayıncılık.
Şimşek, T. (2007). Çocuk Edebiyatı, Suna Yayıncılık, Konya.
Türkçe Öğretim Programı (2005). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Ankara.
Yalçın, A., Aytaş, G.(2008). Çocuk Edebiyatı. Akçağ Yayınları, Ankara.
Yalın, H.H. (1999). Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme (1. baskı), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.