TÜRK GAZETELERİNDEKİ HABER YAZILARINDA ÖZNELLİĞİN VE NESNELLİĞİN YANSITILMASI

This study aims to discover the extent of subjectivity vs. objectivity as a dimension of evidentiality (Lyons 1977; Nuyts 2001) in Turkish newspaper reportage with a view to evaluate the reflection of the stance of newspaper media. The grammatical codes functioning as evidential markers in Turkish are mainly predicate suffixes having a modal meaning, modal adjectives and adverbs, pronouns, nominalization, passivization, and references. Linguistic devices that are used to report other people's words also have evidential meaning (Palmer 2001: 9; Aikhenvald 2003: 4). The use of reportative evidential markers in news reports plays a role in creating a subjective or objective point of view, thus enabling the journalists to balance the degree of their visibility in their texts. Direct reporting allows the original speaker's subjectivity to be expressed much more freely, including his/her style and register. On the other hand, indirect reporting reformulates the utterance and can change descriptions and other expressions, thus admitting the reporter's comment (Redeker 1996: 231). In this article, the function of direct and indirect reporting as evidential markers is studied and tested against compatibility to the norms of news reports as a genre. The study was conducted on the news reports collected from three Turkish daily newspapers with the highest circulation during 60 days.

REFLECTION OF SUBJECTIVITY AND OBJECTIVITY IN TURKISH NEWSPAPER REPORTAGE

Bu çalışma Türk gazetelerindeki haber yazılarında tanıtsallığın (konuşucu ya da yazarın verdiği bilgiye ilişkin tutumunun) bir uzanımı olarak kabul edilen öznellik ve nesnelliği (Lyons 1977; Nuyts 2001) ortaya çıkarmayı böylece Türk gazetelerinin haberler karşısında gösterdiği tutumu değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Türkçede tanıtsallığı kodlama işlevini üstlenen dilsel düzenekler temel olarak kiplik anlamı taşıyan yüklem sonekleri, kiplik sıfatları ve belirteçleri, adıllar, adlaştırma, edilgenlik ve atıflardan oluşmaktadır. Bir başka kişinin sözlerini aktarmaya yarayan dilsel düzenekler de tanıtlama anlamı taşımaktadır (Palmer 2001: 9; Aikhenvald 2003: 4). Bir başka kaynaktan alınan bilgi bu düzenekler aracılığıyla öznel ya da nesnel biçimde aktarılabilmektedir. Aktarım işlevi gören tanıtlama belirticileri özellikle gazete haber yazılarında öznel ya da nesnel bir bakış açısı oluşturulmasını sağlayarak gazetecilerin metinlerdeki görünürlüklerini dengelemelerini mümkün kılmaktadır. Doğrudan aktarım özgün konuşucunun öznelliğinin ve aynı zamanda sahip olduğu biçem ve kesit dilin çok daha özgürce ifade edilmesini sağlamaktadır. Öte yandan dolaylı aktarım sözcenin yeniden düzenlenmesini, anlatım ve ifadelerin değiştirilebilmesini sağlayarak muhabirin habere kendi yorumunu katmasına olanak vermektedir (Redeker 1996: 231). Bu makalede bir tanıtlama belirticisi olarak kabul edilen dolaysız ve dolaylı aktarım yapılarının bu işlevi incelenmekte ve bir metin türü olarak haber yazılarının normlarına uygunluğu tartışılmaktadır. Çalışma Türkiye’de en yüksek tiraja sahip üç günlük gazeteden 60 gün boyunca toplanan haber yazıları üzerinde yapılmıştır.

PDF

___

AIKHENVALD, A. Y. & DIXON, R. M. W. (eds.). (2003). Studies in Evidentiality. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

AIKHENVALD, A. Y. (2004). Evidentiality. Oxford & New York: Oxford University Press.

AKSU-KOÇ, A. & SLOBIN, D. I. (1986). A Psychological Account of the Development and Use of Evidentials in Turkish. In W. Chafe & J. Nichols (Eds.) Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology. Norwood, New Jersey: Ablex Publishing Corporation. 159-167.

BANGUĞOLU, T. (2004). Türkçenin Grameri. Ankara, Turkey: TDK Yayınları.

Basın İlan Kurumu. (2013). Access: http://www.bik.gov.tr/istanbul/eylul-2013-tiraj-raporu/

BIBER, D., CONRAD, S. & REPPEN, R. (1998). Corpus Linguistics: Investigating Language Structure and Use. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press.

CHAFE, W. (1986). Evidentiality in English Conversation and Academic Writing. In W. Chafe & J. Nichols (Eds.) Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology. Norwood, New Jersey: Ablex Publishing Corporation. 261-272.

CORCU, D. (2005). Semantic Structure of the Necessity Marker –mAlI. Dilbilim Araştırmaları, 2005: 33-45.

FAIRCLOUGH, N. (1992). Discourse and Social Change. Oxford, U.K.: Polity Press.

GENCAN, T. N.( 2001). Dilbilgisi. Ankara, Turkey: Ayraç Yayınevi.

GÖKSEL, A. & KERSLAKE, C. (2005). Turkish: A Comprehensive Grammar. London & New York: Routledge.

GÜVEN, M. (2001). Türkçede –Abil Eki ve Kiplik Belirteçleri Üzerine. In Ö. Demircan & A. Erözden (Eds.) XV. Dilbilim Kurultayı- Bildiriler: Dilbilim ve Dilbilgisi. İstanbul, Turkey: Y.T.Ü. Vakfı Yayınları. 79-87.

HSIEH, C.-L. (2008). Evidentiality in Chinese newspaper reports: Subjectivity/objectivity as a factor. Discourse Studies. 10 (2). 205-229.

KOCAMAN, A. (1988). Modality in Turkish. In S. Koç (Ed.) Studies on Turkish Linguistics. Ankara, Turkey: METU Yayınları. 463-469.

KORNFILT, J. (1996). Turkish. London & New York: Routledge.

LYONS, J. (1977). Semantics. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press.

MUSHIN, I. (2001). Evidentiality and Epistemological Stance: Narrative Retelling. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

NUYTS, J. (2001a). Epistemic modality, language, and conceptualization: A cognitive-pragmatic perspective. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

NUYTS, J. (2001b). Subjectivity as an Evidential Dimension in Epistemic Modal Expressions. Journal of Pragmatics 33: 383-400.

PALMER, F. R. (2001). Mood and Modality. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press.

REDEKER, G. (1996). Free indirect discourse in newspaper reports. In C. Cremers & M. den Dikken (Eds.) Linguistics in the Netherlands 1996: 221-232.

RUHİ, Ş., ZEYREK, D. & OSAM, N. (1997). Türkçede Kiplik Belirteçleri ve Çekim Ekleri İlişkisi Üzerine Bazı Gözlemler. Dilbilim Araştırmaları 1997: 105-111.

SARGIN, M. (2010). Türkçede Tanıtlama Belirticilerinin İşlevleri. ‘The Functions of Evidential Markers in Turkish’. Unpublished PhD dissertation. İzmir, Turkey: Dokuz Eylul University.

SCHEFF S. W. et al. (2006). Goffman Unbound! A New Paradigm for Social Science (The Sosciological Imagination). http://en.wikipedia.org/wiki/Intersubjectivity. (date of access 12. 05. 2008).

THOMPSON, E. A., WHITE P.R. & KITLEY, P. (2008). “Objectivity" and “hard news" reporting across cultures: Comparing the news report in English, French, Japanese and Indonesian journalism. Faculty of Arts – Papers. University of Wollongong, Australia. 1-26.

TURA-SANSA, S. (1986). -DIr in Modern Turkish. In Ayhan Aksu Koç & Eser Erguvanlı Taylan (Eds.) Proceedings of the Turkish Linguistics Conference. İstanbul, Turkey: Boğaziçi University Press. 145-158.

UNDERHILL, R. (1979). Turkish Grammar. Massachusetts: Massachusetts Institute of Technology