TÜRK DİN TARİHİ ARAŞTIRMALARINDA KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE ÖNERİLER

Tarihin en eski milletlerinden biri olan Türkler, yüzyıllar içerisinde farklı dinler benimsemiş, farklı coğrafyada çeşitli kültürlerle etkileşime girmiştir. Türkiye’de ve dünyada çeşitli çalışamalar yapılmakla birlikte, Türklerin din ve kültür tarihi yeteri kadar araştırılmamıştır. Türk din tarihi araştırmaları esnasında karşılaşılan birtakım problemler bulunmaktadır. Türklerin tarihiyle ilgili kaynak eserlerin dilleri zamana göre, mensup olunan dine ya da yaşanan coğrafyaya, komşu olunan devletlere göre değişiklik gösterir. Bu minvalde Çince, Farsça, Arapça dillerinde kaynaklar bulunmaktadır. Türk din tarihi araştırmalarında Türklerin eski inanışlarının doğru bir şekilde adlandırılması meselesinin üstünde önemle durmak gerekmektedir. Bu anlamda Şamanizmin ne olduğu, Türk din tarihinde nasıl yer aldığı doğru bir şekilde tespit edilmelidir. Türkler her zaman tek, yüce bir varlık olan Tanrı’ya inanmıştır. Problem, merkezinde Tanrı’nın yer aldığı bu dinin nasıl isimlendirilmesi gerektiğidir. Bu dine “eski din” demek de dini tarihi bir fenomen olarak görmenin tezahürüdür ve yanlıştır. Türk din tarihi araştırmalarında mezarların ve kutsal mekanların incelenmesiyle önemli veriler elde edilebilir. İnançların üst üste bindiği ya da kesiştiği inançların toprağa, yaşadığı yurda nasıl yansıdığını, mevcut alanların isimlendirilmesinde ne tür bir rol oynadığını bilmek de gerekmektedir. Araştırmacıların doğru konu seçiminde yaşadığı sıkıntılar, birbiriyle koordinasyon eksikliği ve araştırılan ülkenin dilini bilmemeleri de çözülmesi gereken problemlerdendir. Çalışmada bu problemler ayrıntılarıyla ele alınacak, problemlerin çözümü için önerilere yer verilecektir.

PROBLEMS AND RECOMMENDATIONS IN TURKISH RELIGION HISTORY RESEARCHES

Turks, one of the oldest nations in history, have not adopted different religions for centuries and have interacted with various cultures in different geographical regions. Although the description is made in Turkey and tried a variety of the world, the Turks have not been studied enough history of religion and culture. There are some problems encountered during the researches on the history of Turkish religion. The tongues of the sources related to the history of the Turks vary according to the time, depending on the religion or the geographical region, the neighboring states. In this way, there are resources in Chinese, Persian and Arabic languages. It is important to emphasize the importance of correctly naming the ancient beliefs of the Turks in the history of Turkish religious studies. In this sense, what shamanism is and how it takes place in the history of Turkish religion should be determined correctly. The Turks have always believed in God, the only supreme being. The problem is how to name this religion in the center of which God is involved. This dynastic "old religion" is also a manifestation of the view of religion as a historical phenomenon and it is wrong. Important studies can be obtained by examining the graves and holy places in the history of Turkish religious studies. It is also necessary to know what kind of role the beliefs of beliefs overlap or converge on the earth, how they are reflected in their living quarters, and what role they play in naming existing spaces. The difficulties that researchers have experienced in choosing the right topic, the lack of coordination with each other, and the fact that they do not know the language of the investigated country are also problems to be solved. These problems will be discussed in detail in the study, and suggestions for solution of the problems will be given

PDF

___

Adji, M. (1994). Polin Polovestkogo, Polya, Moskva
Adji, M. (2002). Kıpçaklar( Türklerin ve Bozkırın Kadim Tarihi), Çev: Zeynep Bağlan Özer, Ankara
Aitpaeva, G. (2007). Mazar Worship in Kyrgyzstan:Rituals and Practitioners in Talas
Cusupov, K. (2001). Bayırkının İzderi, Bişkek
Eliade, M. (1951). Le Chamanisme technique archaique de l’extase, Payot-Paris
Gumilev, L.N. (1993). Drevnie turki, Moskva
Hamayon, R. (1990). La Chasse a l’ame, Esquisse d’une theorie du chamanisme siberien, Nanterre
Jan, D. V. (1954). La toponymie et l'histoire des religions. Revue de l'histoire des religions, tome 145 n°2, 1954, s. 207-230.
Kalafat, Y. (2004). Altaylardan Anadolu’ya Kamizm Şamanizm, İstanbul
Karamağaralı, B. (1992). Ahlat Mezar Taşları, Ankara
Köprülü, F. (1991) Türk Tarihi Dinisi, Haz. Abdullah Aykın, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri
Ksenofontov, G.V. (1992). Şamanizm Izbranni Trud, Yakutsk
Mc Cants, W.F. (2012). Kültür Mitleri,Tanrıları yaratmak,ulusları icat etmek, Çev: Merve Tabur, İtaki
Örnek, S.V. (1971). Türk Folklorunda Ölüm, Ankara
Rintchen, Y. (1985). Noms des Chamanes et des chamanesses en Mongolie, L’Etnographie Voyages Chamaniquses Un
Roux, J.P. (1963). La Mort Chez Les Peuples Altaiques Anciens et Medievaux d’apres documents ecrits, Paris les
Snesarev, G.P. (1969). Reliktı Domusulmanskix Verovanii i Obryadov u Uzbekov Horezma, Moskva
Tengrianstvo. (2011). i epiçeskoye nasledie narodov Evrazii:iztoki i sovremennost Material III Mejdunarodnoy nauçno-prakticeskoy konferentsii,Kızıl
Tryjarsky, E. (2012). Zwyçzaje progrzebowe ludov tureckich na tle ich wierzen, Warszawa 1991:Türkçesi ;Türkler ve Ölüm, çev:Hafize Er,İstanbul
Uulu, Ç.Ö. (1994). Tenircilik, Bişkek
Ünal, M. (1996) A Comparative Study of Funeral Customs in Turkey and Azerbaijan with Particular Referance Pre-islamic Turkic Aspects,(Yayınlanmamış Doktora Tezi) ,Birmingham
Yuhma, M.(1996) Drevnei Çuvaşi Bogi İ Geroy
Gılgamesh (2018). La Religion http://secretebase.free.fr/civilisations/sumeriens/religions/religions.htm Sumerienne.
Rydvin, H. (2010). Le chamanisme aujourd’hui: constructions et déconstructions d’une illusion scientifique. http://emscat.revues.org/index1815.html