İLÂHÎ DİNLERDE MEVLİD BENZERİ ESERLER

İlâhî dinlerde Allah Teâlâ’nın insanlara mesajı peygamberler vasıtasıyla ulaştırılmıştır. Peygamberler aynı zamanda insanlar için örnek teşkil etmişlerdir. Vahiyle detaylandırılmayan hususlarda insanları bilgilendirmişlerdir. Yaşadıkları dönemdeki insanlar anlayamadıkları veya merak ettikleri konuları onlardan sorup öğrenmişlerdir. Bunların yanı sıra daha pek çok rol ve özelliklerinden dolayı onlar, bilhassa dinî açıdan, özel öneme ve konuma sahip insanlar olmuşlardır. Sahip oldukları özel öneme binaen ilâhî dinlere mensup toplumlarda peygamberleri anlatan, öven manzum ve mensur eserler oluşturulmuştur. Zira islâm inancında Allah’a inanmak ve O’nu sevmek, O’nun peygamberlerine inanmayı ve onları sevmeyi de gerektirmektedir. Bu inanç ve sevgi toplumun aynası olarak nitelendirilen edebiyatta da yansımasını bulmuştur. Bu çerçevede ilâhî dinlerden İslâm dini incelendiğinde Hz. Muhammed(as) ile ilgili bilgi veren, onu öven manzum ve mensur pek çok türde ve sayıda eser olduğu görülmektedir. Mevlid de bu tür eserlerden biridir. Mevlidlerde Hz. Muhammed’in hayatı manzum olarak anlatılmakta ve o övülmektedir. Asırlar boyu peygamber sevgisinin yansıması olarak pek çok dilde Mevlid kaleme alındığı, bunların bazen devlet düzeyinde oldukça şaşaalı bazen de daha sade törenlerde okunduğu bilinmektedir. Bunlar arasında en meşhur olan ise Süleyman Çelebi’nin yazdığı “Vesîletü’n-Necât” isimli eserdir. Biz bu tebliğde öncelikle ‘Mevlid’ konusunda bilgi verip, akabinde“Diğer ilâhî dinlerde(Yahudilik, Hıristiyanlık) Mevlid benzeri metinler var mıdır? Varsa muhteva ve icra edilme yeri açısından Mevlid metinleriyle benzerlik arz ederler mi?”gibi sorulara cevap arayıp, benzer metinleri karşılaştırmalı olarak ele almaya çalışacağız. Aynı zamanda hem metinlerin hem de bu kapsamda yapılan törenlerin fotoğraflarından yararlanmak suretiyle çalışmamızı görsel olarak da mümkün mertebe zenginleştireceğiz.

MEVLID-LIKE TEXT IN DIVINE RELIGIONS

Indivinereligions, themessage of God to the people is conveyed through the Prophets. At thesame time Prophets are an example for people. They inform people about things that are not elaborated by revelation. In the time they lived, people asked and learned about what they could not understand or what they were curious about. Because of the many roles and features that are not mentioned or mentioned in this article, they are those who have special qualities in these religions. Due to this special importance, poems and proses about Prophets have been created in communities belonging to divine religions. Because in these religions, to believe in God and loveHim; It also requires believing in His Prophets and not loving them. This faith and the natural reflection of the lover will of course manifest themselves in literature. In this frame, there are many works of poetry and prose which praise the Prophet Muhammad in his Islamic religion and give information about his life. Mevlid is one of these works. Prophet Muhammad is praised and his life is expressed as poetical in the Mevlids. Many Works have been written about the love of the prophet for centuries. Some of them were readed in flashy state ceremonies and others in simple ceremonies. The most famous of these is the "Vesîletü'n-Necât" written by Süleyman Çelebi. In this notification, we will first give information about Mevlid. Then we will answer these questions: Are there other texts similar to Mevlid in other divine religions (Judaism, Christianity)? If so, do they resemble their contents with mevlid?. At the same time wewill enrich our work with photos of the texts and ceremonies.

___

  • Aksoy, Hasan, “Eski Türk Edebiyatında Mevlidler”, TALİD, 5(9), 2007,s.323-332.
  • Aksoy, Hasan, “Mevlid”, DİA, c.29,Ankara-2004, s.482-484.
  • Aydın, Mehmet, “Hıristiyanlık”, DİA, c.17,İstanbul-1998, s.328-372.
  • Bakırcı, Selami, Mevlid Doğuşu ve Gelişmesi, Akademik Araştırmalar Yay.,2002-Erzurum.
  • Banarlı, Nihad Sami, “Büyük Nazîreler Mevlid ve Mevlid’de Millî Çizgiler”, Yüksek İslâm Enstitüsü Dergisi’nden ayrı basım, İstanbul,1962.
  • Durmuş, İsmail, “Mevlid”, DİA, c.29,Ankara-2004, s.479-482.
  • Erbaş, Ali, Hıristiyan Ayinleri, Nûn Yayıncılık,İstanbul-1998.
  • Erbaş, Ali, Hristiyanlıkta İbadet, Ayışığı Kitapları, İstanbul-2003.
  • Harman, Ömer, Faruk “Îsâ” DİA, c. 22,İstanbul-2000,s.465-472.
  • Köksal,M. Fatih, Mevlid-nâme, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara-2011.
  • Kutsal Ayinin Kitabı, Ohan Matbaacılık Ltd. Şti., İstanbul-1997.
  • Mary, Mother ; WARE, Archimandrite Kallistos, Lenten Triodion, Faber&Faber, 1978.
  • Mazıoğlu, Hasibe, “Türk Edebiyatında Mevlid Yazan Şairler”, Türkoloji Dergisi, c. 6/1, Ankara- 1974, s.31-62.
  • Okiç, M. Tayyib, “Çeşitli Dillerde Mevlidler ve ve Süleyman Çelebi Mevlidi’nin Tercemeleri”,Atatürk Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi, Aralık-1975,s.17-78 .
  • Özel, Ahmet “Mevlid”, DİA, c.29,Ankara-2004, s. 475-479.
  • Pekolcay, A. Necla, “Mevlid”, DİA, c.29, Ankara-2004, s. 485-486.
  • Pekolcay, A., Mevlid(Vesîletü’n-Necât) Yayınları,Ankara-2010. Süleyman Çelebi, Türkiye Diyanet Vakfı
  • Pekolcay, A., Süleyman Çelebi Mevlidi Metni Ve Menşei Meselesi, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c.6/6, İstanbul-1954, s.39-64 .
  • Pekolcay, A., İslâmî Türk Edebiyatı, Kitabevi Yay., İstanbul-2002.
  • Tümer, Günay; Küçük, Abdurrahman, Dinler Tarihi, Ocak Yayınları, Ankara-1997
  • Yaşam Kilisesi İlahi Kitabı 2012.
  • http://www.pravoslavie.ru/english/print78602.htm