SEKÜLERLEŞEN TOPLUMDA BİREYSELLEŞEN AİLE

Türk toplumunun kısmen muhafazakâr, kısmen seküler bir karakter arz etmesi, onun modern-muhafazakâr denilen melez bir karaktere sahip olduğunun göstergesidir. Bu durum, sekülerleşmenin bütün toplumlarda düz bir çizgide ilerlemediğinin ve toplumdan topluma değişen kendine özgü bir niteliğe sahip olduğunun da bir kanıtıdır. Bu makalede, sekülerleşen toplumda özellikle aile değerlerinde gözlemlenen değişim ve bu değişimin sonuçları üzerinde durulmaktadır. Geleneksel değerlerle inşa edilmiş geniş ailelerde, rol paylaşımlarının belirginliği, tecrübeler, birlikte yaşama kültürü ve inançlar belli bir aile düzenini oluşturmaktaydı. Sanayi devrimi sonrasında yaşanan gelişmelerin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkan çekirdek aile modeli ise, mevcut kültürün bir kısmını bünyesinde taşısa da, bireyselliğin gittikçe belirginleşen karakteri nedeniyle bir takım sorunları beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, aile içi şiddet, geçimsizlik, eşler ve çocukların duygusal ve davranışsal problemleri, iletişim sorunları, anlaşmazlık ve uyuşmazlıklar, eşler arası tahammülsüzlük ve ekonomik özgürlük gibi durumların ülkemizde de boşanma oranlarının artmasına ve aileye alternatif yaşam modellerinin ortaya çıkmasına neden olduğu görülmektedir. Sağlıksız aile ortamları ve artan boşanma oranlarıyla birlikte sorunlu çocuk sayısının çoğalması ve bu durumun doğurduğu yeni problemler de aile yapımızda çözüm bekleyen bir başka sorun alanını oluşturmaktadır. Genç nüfusun alkol ve sigaranın yanı sıra, uyuşturucu madde kullanımı gibi bağımlılıklar geliştirerek zararlı alışkanlıklara yönelmesi, aile ortamından gittikçe uzaklaşmasını beraberinde getirmektedir. Ayrıca bu durum, aile içi huzursuzlukları ve çatışmaları tetikleyerek gençlerin aile değerlerinden uzaklaşmalarına zemin hazırlamaktadır. Bu göstergeler ülkemizde aile değerlerinin giderek aşındığını ve ciddi bir değer dönüşümünün yaşandığını düşündürmektedir. Ancak Dünya Değerler Araştırması’nın 2010-2014 yılları arası verileri incelendiğinde, Avrupa ve Kuzey Avrupa ülkelerinin aksine Türkiye’nin, hala aile değerlerine en çok önem veren ülkeler arasında yer aldığı anlaşılmaktadır.

INDIVIDUALIZING FAMILY IN THE GLOBALIZING SOCIETY

The fact that the Turkish society is partly conservative and partly secular is a sign that it has a hybrid character called modern- conservative. This is a proof that secularization does not progress in a straight line in all societies, and that has a unique character changing from society to society. This article focuses on the changes observed in secularizing society, especially in family values, and the consequences of this change. In large families built with traditional values, the distinctiveness of role-sharing, experiences, co-existence culture and beliefs constituted a certain family order. The core family model, which emerged as a necessary consequence of the developments after the Industrial Revolution, brought with it some problems due to the increasingly crystallizing character of the individuality, even though it carries a certain part of the existing cultures within it. In this context, it is seen that cases such as domestic violence, incompatibility, emotional and behavioral problems of spouses and children, communication problems, disagreements and conflicts, intolerance between spouses and economic freedom cause the increase of divorce rates in our country and the emergence of alternative life models for the family. The growing number of problematic children with unhealthy family environments and increasing divorce rates and the new problems caused by this situation constitute another problem area that our family needs to solve. In addition to alcohol and cigarette smoking, inclination of young population to harmful habits such as drug abuse leads to a gradual detachment from the family environment. In addition, this situation paves the way for young people to move away from family values by triggering domestic unrests and conflicts. These indications suggest that the values of the family are increasingly being abused in our country and that a serious transformation of value is experienced. However, when data from the World Values Survey 2010-2014 is examined, it is understood that unlike Europe and North European countries, Turkey is still among the countries that pay most importance to the family values.

___

  • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2014a). Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması 2011. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Yayınları.
  • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2014b). Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması Tespitler, Öneriler. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Yayınları.
  • Battal, A. (2008). Boşanma Sebepleri, İstanbul: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmaları Genel Müdürlüğü & Akademik Dayanışma Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları.
  • Berger, P. L. (ed.) (1999). The Desecularization of the World: Resurgent Religion and World Politics, Michigan: Eerdmans.
  • Beyer, A. (2015). “Sekülerleşme Din İlişkisi: Kuramsal Bir Yaklaşım”, ss.155-184, M. A. Kirman, İ. Çapcıoğlu (ed.), Sekülerleşme: Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar içinde. Ankara: Otto Yayınları.
  • Bruce, S. (2015). “Sekülerleşme: Sistematik Bir Betimleme”, ss. 25-44, (çev. İ. Çapcıoğlu), M. A. Kirman, İ. Çapcıoğlu (ed.), Sekülerleşme: Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar içinde. Ankara: Otto Yayınları.
  • Canatan, K. ve E. Yıldırım (2016). Aile Sosyolojisi, 5. Baskı, İstanbul: Açılım Kitap.
  • DİE (1993), DİE Boşanma İstatistikleri. Ankara: DİE Yayınları.
  • Kirman, M. A. (2015). “Sekülerleşme ve Dinin Geleceği”, ss. 339-354, M. A. Kirman, İ. Çapcıoğlu (ed.), Sekülerleşme: Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar içinde. Ankara: Otto Yayınları.
  • Köse, S. (2015). Genetiği Oynanmış Kavramlar ve Aile Medeniyetinin Sonu, 3. Baskı, İstanbul: Mehir Vakfı Yayınları.
  • Touraine, A. (2012). Modernliğin Eleştirisi, (çev. Hülya Uğur Tanrıöver), 8. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Wilson, B. (2015). “Sekülerleşme”, ss. 9-24, M. A. Kirman, İ. Çapcıoğlu (ed.), Sekülerleşme: Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar içinde. Ankara: Otto Yayınları.
  • Yurtkuran Demirkan, Semra ve diğerleri (2009), (Araştırma Ekibi), Boşanma Nedenleri Araştırması, Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları.
  • http://www.aile.gov.tr [Erişim tarihi: 04.02.2017].
  • http://ec.europa.eu/eurostat [Erişim tarihi: 06.01.2017].
  • http://www.tuik.gov.tr [Erişim tarihi: 18.01.2017].
  • http://www.worldvaluessurvey.org [Erişim tarihi: 06.01.2017].