TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLERİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırmanın amacı, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin performans değerlendirme hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Nitel yöntemin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi yöntemi ile belirlenmiş ve çalışma grubunu 15 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni oluşturmuştur. Veriler nitel veri toplama tekniklerinden görüşme yapılarak toplanmış, görüşmeler ses kaydı yapılarak kaydedilmiş ve veriler içerik analizi yapılarak analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda öğretmenlerin çoğunun performans görevlerinin öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları ortaya çıkarma, üst düzey düşünme becerilerini geliştirme, araştırma yapmaya yöneltme gibi amaçlara hizmet ettiğini düşündükleri, bazı öğretmenlerin ise öğrencileri değerlendirme açısından yazılı sınavlardan daha etkili olmadığını düşündükleri saptanmıştır. Bununla birlikte öğretmenlerin performans görevlerini hem ders kitaplarındaki hazır örneklerden hem de kendilerinin belirledikleri hazırlanması sürecinde öğrencilerin bilgileri sentezlemekten çok doğrudan almalarını önemli bir sorun olarak gördükleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin çoğunun performans değerlendirmek amacıyla kendi hazırladıkları puanlama anahtarlarını kullandıkları, kalabalık sınıflarda performansa dayalı değerlendirmeyi zor ve zaman alıcı buldukları saptanmıştır. Öz değerlendirme formu ve öz eleştiri formunu öğretmenlerin büyük çoğunluğunun kullanmadığı belirlenmiş, öğretmenler öz değerlendirmenin çok zaman aldığını ayrıca öğrencilerin öz değerlendirme yaparken objektif değerlendirme yapmakta zorlandıklarını ifade etmişlerdir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulardan bir diğeri de performans değerlendirme çalışmalarının veliler üzerinde etkisine yöneliktir. Performans değerlendirme çalışmalarının veliler üzerinde olumlu etkilerinin olduğunu düşünen öğretmenler performans değerlendirmeye dayalı çalışmalar sayesinde velilerin eğitim-öğretim sürecine dâhil olduklarını ve çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmeye başladıklarını belirtirken, olumsuz etkilerinin olduğunu düşünen öğretmenler ise velilerin performans değerlendirmenin amacını tam olarak anlamadıklarını ve çocuklarının yerine ödev yaptıklarını ifade etmişlerdir.

PDF

___

ACAR, M., ANIL, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TÜBAV Bilim Dergisi, 2, 354-363.
AIRASIAN, P.W. (1994). Classroom Assessment. Singapore: McGraw-Hill International Editions.
ARI, A. (2008). Öğretmenlere göre proje ve performans görevlerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (34) ,32-55.
ARSLAN, A. (2013). Türkçe öğretmenlerinin proje ve performans ödevleri ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(6), 11-22.
BAL, A. P. (2013). Matematik öğretmenlerinin performans görevine bakış açıları. International Journal of Social Science, 6 (1), 385-402.
BAŞBOĞAOĞLU, U., DEMİR, M. (2011). İlköğretimde uygulanan performans görevlerinin etkililiğine ilişkin geliştirilen tutum ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(2), 23-30.
BELET, Ş. D., GİRMEN, P. (2007). Türkçe dersinde kullanılan performans ödevlerinin etkililiği. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
BENLİ, N. (2010). İlköğretim 1. kademede verilen performans görevlerinin öğretmen ve veli görüşleri açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
BOULT, B. (2006). 176 Ways to involve parents:practical strategies for parenting with families. California: Corwin Pres İnc.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş.(2007). Performansa dayalı durum belirleme nedir?. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, (8), 28-32.
CEMİLOĞLU, M. (2013). Yeni programlara uyarlanmış Türk dili ve edebiyatı öğretimi (2. Baskı). Ankara: Aktüel Yayıncılık.
COŞKUN, E., GELEN, İ., KAN, M. O. (2009). Türkçe derslerindeki performans görevleri konusunda öğretmen ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 22-55.
COX, C. (2005). Teaching language arts.( 5th ed.). USA: Pearson.
CRESWELL, J. W. (1998), Qualitative and inquiry and research design choosing among five traditions. Thousand Oaks: Sage Publications.
ÇETİN, M. O.(2009). Öğrencilerin çoktan seçmeli, yazılı yoklama ve performans görevleri ile ölçülen fen ve teknoloji dersi başarıları ve öğrencilerin performans görevlerine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
ÇETİN, M., O., ÇAKAN, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi başarılarının farklı yaklaşımlarla ölçülmesi ve bu yaklaşımlara ilişkin öğrenci görüşleri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 93-99.
DENİZ, E., KAPTAN, F. (2011) .Yapılandırmacı fen eğitiminde tamamlayıcı ölçme değerlendirme uygulamalarından performans temelli değerlendirmenin önemi. Karadeniz Dergisi, (9), 25- 43.
DOĞAN, A. B. (2005). Fen öğretiminde değerlendirme etkinlikleri üzerine öğretmen görüşleri (Van ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
EISNER, E. W. (1999). The uses and limits of performance assessment. Phi Delta Kappan, 80(9), 658-660.
GELBAL, S., KELECİOĞLU, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
GÖÇER, A. (2014). Türk dili ve edebiyatı öğretiminde ölçme ve değerlendirme M.D. Erdem ve Akkaya (Ed.), Türk dili ve edebiyatı öğretimi içinde (s. 183-219). Ankara: Pegema.
GÖMLEKSİZ, M., BULUT, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
GÖMLEKSİZ, N., M., SİNAN, T., A., DEMİR, S. (2010). İlköğretim Türkçe dersi proje ve performans görevlerinin gerçekleştirilme sürecine yönelik öğrenci görüşleri (Malatya ili örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 5(3), Summer, 2010, p.1320-1349, www.turkishstudies.net,DOINumber:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020ANKA RA/TURKEY.
GÜNDAY, R. (2012). Edebi metinlerin incelenmesi ve öğretimi. Ankara: Elhan Kitap Yayın Dağıtım.
GÜNEY, Z. (2010). İlköğretim 4-5. sınıflarda verilen performans ve proje ödevleriyle ilgili öğretmen ve veli görüşleri. Yayımlanmamış yüksek tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
GÜNEŞ, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınevi.
GÜREL, N. (2012). Performans görevlerinin öğrencilerin matematik başarısına ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
GÜVEY, E. (2009). İlköğretim 1-5. sınıf öğretim programlarında yer alan proje ve performans görevlerine ilişkin öğretmen ve veli görüşleri (Eskişehir ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
HAACK, M., K. (2007). Parents’ and teachers’ beliefs about parental involvement in schooling. Unpublished doctoral dissertation, Presented to the Faculty of The Graduate College at the University of Nebraska, Lincoln.
KARAKAYA, İ. (2007). Öğrenci algısının geliştirilmesi: öz değerlendirme, akran değerlendirme ve grup değerlendirme formları. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, (8), 35-37.
KOÇ, K. (2007). Performans görevi nedir?. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, (8), 33-34.
KUTLU, Ö., DOĞAN, C., KARAKAYA, E. (2008). Öğrenci başarısının belirlenmesi performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Ankara: Pegema.
MARZANO, R. J., PICKERING, D., MCTIGHE, J. (1993). Assessing student outcomes. Alexandria: Association for Supervision and Curriculum Development, 1(5), 37-43.
MCMILLAN, J.H., MYRAN S., WORKMAN, D. (2002). Elementary teachers classroom assessment and grading practices. Journal of Educational Resarch, 95 (4), 203-213.
MEB (2011a). Ortaöğretim Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
MEB (2011b). Dil ve Anlatım Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
METİN, M., DEMİRYÜREK, G. (2009). Türkçe ögretmenlerinin yenilenen Türkçe öğretim programlarının ölçme değerlendirme anlayışı hakkındaki düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 37-51.
MEYDAN, A., ÖZTÜRK, Ç. (2008). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde uygulanan ölçme-değerlendirme yaklaşımına ilişkin görüşleri. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Bildirileri (s. 629-635). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
MILES, M. B., HUBERMAN, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
OĞUZ, Ö.(2008). Matematik dersi performans görevlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
OOSTERHOF, A. (2003). Developing and using classroom assessment. (3rd ed.). New Jersey: Person Education İnc.
ÖZBAY, M. (2007). Türkçe özel öğretim yöntemleri II. Ankara: Öncü Yayınları.
ÖZTÜRK, P. (2010). İlköğretim II. kademe Türkçe dersi performans görevi başarı puanları ile akademik başarı ve derse yönelik tutum arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
PALM, T. (2008). Performance assessment and authentic assessment: a conceptual analysis of the literature. Practical Assessment Research &Evaluation, 13(4), 1-11.
POPHAM, J. W. (2005). Classroom assessment: what teachers need to know. Pearson Education, Inc.
SELANİK AY, T., KARADAĞ, F., ÇENGELCİ, T. (2008). İlköğretim birinci basamakta gerçekleştirilen performans görevlerine ilişkin öğretmen görüşleri. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Bildirileri (s. 126-130). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
ŞEKER, M. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin performans görevlerindeki başarıları ile ailelerinin eğitim-öğretim çalışmalarına katılım düzeylerine arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
ŞENEL ÇORUHLU, T.; ERNEAS, S., ÇEPNİ, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
TÜFEKÇİOĞLU, N., TURGUT, S. (2008). Yenilenen ilköğretim programı çerçevesinde değişen ölçme değerlendirme uygulamalarına sınıf öğretmenlerinin bakış açıları ve karşılaştıkları zorluklar. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Bildirileri (s. 131-133). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
TÜYSÜZ, C., KARAKUYU, Y., TATAR, E. (2010). Fen ve teknoloji dersindeki performans görevlerine yönelik veli tutumlarının belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitim Dergisi, 4 (1), 108-122.
VENDRYES J. (2001). Dil ve düşünce. İstanbul: Multilingual.
YEŞİLYURT, E. (2012). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan ölçme değerlendirme yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/2, Spring 2012, p.1183-1205, www.turkishstudies.net,DOINumber:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020ANKA RA/TURKEY
YILDIRIM A., ŞİMŞEK, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
YILDIRIM, F., KARAKOÇ ÖZTÜRK, B. (2009). Türkçe dersi öğretim programının ölçme değerlendirme ögesi hakkında öğretmen görüşleri, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:3 Sayı:37, s.92-108.
YILMAZ, M., BENLİ, N. (2011). İlköğretim 1. kademede verilen performans görevlerinin öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2011), 250-267.
YİĞİT, F., KIRIMLI, B. (2014). Türkçe öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerini uygulama biçimleri ve uygulamada karşılaştıkları sorunlar. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/3 Winter 2014, p. 1621-1639, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020,ANKARA-TURKEY
KARAKOÇ ÖZTÜRK, B., (2015). “Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Performans Değerlendirmeye Yönelik Görüşleri: Nitel Bir Araştırma / Turkish Language And Literature Teachers’ Views On Performance Assessment: A Qualitative Research”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Şefik Yaşar Armağanı), Volume 10/11 Summer 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8506, p. 949-970.