TÜRK DİLİ EDEBİYATI VE TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ SÖZCÜK DAĞARCIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE GÜNLÜK YAŞAMLARINA YANSIMALARI

Sözcük dağarcığı yaşam boyunca edinilen kelimelerin tümüdür. Ana dili eğitimi açısından önemli olan öğrenende, kullanılan aktif sözcük dağarcığı geliştirmektir. Kişi kullandığı sözcük kadar kendini ifade etme şansına sahiptir. Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin sözcük dağarcıklarının yeterliliğini değerlendirmek ve sözcük dağarcıklarının günlük yaşamlarını nasıl etkilediğini tespit etmektir. Bu çalışmada nitel ve nicel araştırma yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Araştırma Denizli"de, Pamukkale Üniversitesi, FenEdebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı ile Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümlerinde, 3. ve 4. sınıflarda gerçekleştirilmiştir (n=204). Örneklemin belirlenmesinde nitel araştırmada sıkça başvurulan "kolay ulaşılabilir durum örneklemesinden" yararlanılmıştır. Öğrencilerin Cumhuriyet dönemi edebiyatına ilişkin sözcük dağarcığını belirlemek için beş metinden yararlanılmıştır. Metinlerde geçen ve öğrencilerin bilmesi gerektiği düşünülen sözcüklere ilişkin bir sözcük havuzu oluşturulmuş daha sonra öğrencilerin bu sözcüklerden ne kadarını bilip bilmediği belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun dışında öğrencilerin sözcük dağarcıklarının günlük yaşamlarına etkilerini belirlemek için araştırmacılar tarafından geliştirilen "yarı yapılandırılmış görüşme formu" kullanılmıştır. Öğrencilerin görüşlerini içeren yazılı formlar nitel veri seti olarak değerlendirilmeye alınmıştır. Bu araştırma kapsamında öğrencilerin en çok bilemediği üç sözcük, şekva, müstevlî ve müsavattır. Genel olarak Eğitim Fakültesi öğrencileri sözcük dağarcığının statü kazandırmada etkili olduğunu ifade etmektedir. Öğrenciler öğrendikleri yeni sözcükleri şiir, düz yazı, sınavlar ya da yazı çalışmalarının farklı bir türünde hatta internet yazılarında bile kullanmaktadır.

EVALUATION OF TURKISH LITERATURE AND TURKISH LANGUAGE TEACHING MAJORS' VOCABULARY KNOWLEDGE AND ITS EFFECT ON THEIR DAILY LIFE

Vocabulary knowledge includes all the words one acquires during his or her lifetime. In terms of first language education, the active words used improve vocabulary knowledge. One has the ability to express him/herself as much as his or her vocabulary allows. The aim of this study is to evaluate university students" vocabulary knowledge and to determine how their vocabulary knowledge affects their daily life. In this study, qualitative and quantitative research methods were used together. The study was conducted with 3rd and 4th year students (n=204) at the Turkish Language and Literature Department of the Faculty of Science and Literature and the Turkish Language Teaching Department of the Faculty of Education, Pamukkale University, Denizli. To measure the students" vocabulary knowledge on Republican period literature, five texts of the period were used. For identifying the sample, convenient sampling was employed in the study. Firstly, a vocabulary pool was created including the words in the texts and the ones that the students should know, then it was tried to determine to what extent they know these words. In addition to this, to identify the effect of students" vocabulary knowledge on their daily life, "semi-structured interview form" was used. The written forms including the students" opinions were evaluated in the study as the qualitative data set. In the study, three most frequent unknown words are ,,şekva" (complaint), ,,müstevlî" (occupant), and ,,müsavat" (equality). The students at the Faculty of Education think that vocabulary knowledge is, in general, necessary for having a respectable social status. The students use the new words they have learnt in poetry, prose, exams or a different type of writing, or even writing online.

PDF

___

ACAT, M. Bahaddin, "Anlamı Bilinmeyen Kelimelerin Öğretiminde Kavram Haritalarının Etkililiği", Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, S:33, 2088, s. (1-16).

AÇIKGÖZ, Berna, İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Kelime Serveti Bakımından Değerlendirilmesi, Kocatepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon, 2008.

ADIGÜZEL, M.Sani, Türkçe Öğretim Yöntemleri, Yeryüzü Yayınları, Ankara, 2004.

AKSAN, Doğan, Türk Dili ve Edebiyatı, Dil, Anlam, Sözcük, Anadolu Üniversitesi Yayınları (No:397), Eskişehir: 1991.

AVKAPAN, Altan, Orta Öğretim 11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarında kelime Hazinesinin Öğretimi Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006.

BEYATLI, Yahya Kemal, Kendi Gök Kubbemiz (100 Temel Eser), Fetih Yayınları, İstanbul, 2007.

BUDAK, Yusuf, "Sözcük Öğretimi ve Sözlüğün İşlevi", Dil Dergisi, S:92, 2000, s. (19-25).

CEMALOĞLU, Necati. Veri Toplama Teknikleri: Nitel-Nicel, (Ed. TANRIÖĞEN Abdurrahman), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara, 2011, s. (133-164).

ÇEÇEN, Mehmet Akif, "Kelime Hazinesini Geliştirmede Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar", Journal of Turkish Linguistcs, C:1, S:1, 2007, s. (116-137).

ÇEPNİ, Salih, Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Erol Ofset, Trabzon, 2001.

ÇİFTÇİ, Musa. "Türkçe Öğretiminde Temel İlkeler", Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 1, 1998, s. (59-71).

DEMİR, Tazegül, "Türkçe Öğretimde Anlama ve Zihinde Yeniden Yapılandırma", TÜBAR, S: 27, 2010, s. (201- 223).

GÖÇER, Ali, "Türkçe Eğitiminde Öğrencilerin Söz Varlığını Geliştirme Etkinlikleri ve Sözlük Kullanımı", Turkish Studies (International Periodical For the Languages), C:1, S:5, 2010, s. (1007-1036).

GÖĞÜŞ, Beşir, Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Gül Yayınevi, Ankara, 1978.

İNCE, Halide Gamze, Türkçede Kelime Öğretimi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu, 2006.

KARAHAN, Ali, Uşak Ulubey İlçesi Köy İlköğretim Okulları 5. Sınıfların Yazılı Anlatımlarındaki Kelime Servetinin Belirlenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon, 2007.

KARAKUŞ, İdris, Türkçe- Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi, Can Basım Yayım, Ankara, 2005.

KARAKUŞ, İdris, Türkçe Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi (Öğretmen El Kitabı), Sistem Ofset Yayınları, Ankara, 2000.

KEKLİK, Saadettin, "Türkçede On Bir Yaşına Kadar Çocuklara Öğretilmesi Gereken, Birleşim Gücü Yüksek İlk Bin Kelime", ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, S: 4, C:2, 2011, s. (80-95).

KOÇAK, Hikmet, Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Kelime Hazinesi İle İlgili Bir Araştırma., Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1999.

KUŞ, Elif, Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri (3. Baskı), Anı Yayıncılık, Ankara, 2009.

MARSHALL, Julia, Anadili ve Yazın Öğretimi (Çev: Cahit Külebi), Başak Yayınları, Ankara, 1994.

ÖZBAY, Murat, BÜYÜKİKİZ, Kadir Kaan ve UYAR, Yusuf, "İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarındaki kelime hazineleri üzerine bir inceleme", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:8, S:15, 2011, s. (149-173).

ÖZBAY, Murat ve MELANLIOĞLU, Deniz, "Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi", Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C:1, S:5, 2008a, s. (30-45).

ÖZBAY, Murat ve MELANLIOĞLU, Deniz, "Kelime Öğretiminde Örneklemenin Önemi ve Divanü Lügat-İt Türk". Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:5, S:10, 2008b s. (49-58)..

SAĞIR, Mukim, Türkçe Dilbilgisi Öğretimi, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2002.

SEVER, Sedat, Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Anı Yayıncılık, Ankara, 2004.

TANPINAR, Ahmet Hamdi, Beş Şehir (100 Temel Eser), Dergah Yayınları, İstanbul, 2010.

TOSUN, Cengiz, "Anadiliyle Amaç Dilin İlişkileri Ve Etkileşim Alanları Üzerine", Türk Dili Dergisi, Dil Öğretimi Özel Sayısı, 1983, s. ( 220).

YALÇIN, Süleyman Kaan ve ÖZEK, Fatih, "Söz Varlığının Temel Dil Becerilerinin ve Akademik disiplinlerin Kazanımına Olan Etkileri", Milli Eğitim, C:35, S:171, 2006, s. (130-140).

YAMAN, Havva, "İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sözlük Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Değerlendirme", TÜBAR, S:27, 2010, s. (735-751).

YAMAN, Havva ve GÜLCAN, Fatma, "Sözcük Dağarcığını Zenginleştirme Etkinliği Olarak Deyim Öğretimi: Gösteri Tekniği Uygulaması", Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, S:2, 2009, s. (59-71).

YILDIRIM, Ali ve Şimşek, Hasan, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.

YILDIRIM, Ali ve Şimşek, Hasan, Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi, www.istanbul.gov.tr, (ET: 15.03.2012).