TOPLUMSAL CİNSİYET ÜZERİNE SOSYOLOJİK BİR ARAŞTIRMA: KAYNAKLARI VE MÜCADELE ALANLARINA YÖNELİK ÖNERİLER
Toplumsal cinsiyete ilişkin etkiler sosyal yapı içinde görülmektedir. Bu etkiler söylemler, roller ve statüler üzerindeki yansımaları ile birlikte kadının ve erkeğin beraber yaşadığı toplumsal hayat içinde ayrışmasına neden olmaktadır. Cinsiyetle ilgili yargılar ve bu yargıların kabul görme durumu üzerinden aile, eğitim, ekonomi ve siyaset gibi pek çok alan şekillenmektedir. Bu şekillenme ile birlikte kadın ve erkeğin eşit katılım sağlayamadığı kurumlar, alanlar ve imkânlar doğmaktadır. Diğer bir deyişle toplumsal cinsiyet algısından kaynaklanan problemler aynı zamanda her iki cinsinde bireysel hareket edebilmesini, daha geniş bir bakış açısıyla yaşama dair kararlar alabilmesini ve cinsiyetçi bakış açısının etkisi altında kalmadan özgürce hareket edebilmesini zorlaştırmaktadır. Bu anlamda sosyal yapının ortak ve eşit paylaşımının oluşabilmesi için konu ile ilgili olarak yapılacak çalışmalar önemli görülmektedir. Buradan hareketle Bursa Teknik Üniversitesi’nde öğrenim gören 160 öğrenciye anket uygulanmıştır. Anket verileri SPSS 16.0 programı kullanılarak analiz edilmiş ve sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar kapsamında öğrencilerin genellikle toplumsal cinsiyet rollerinin etkisinde kalmadan ve cinsiyete ilişkin ayrımların ötesinde bir bakış açısına sahip oldukları görülmüştür. Çalışmaya ilişkin bir diğer çıkarım ise toplumsal cinsiyete yönelik ayrımların en çok kültürde (%36,2) görüldüğüdür. Öğrencilere göre toplumsal cinsiyete ilişkin yaptırımlarla mücadele etmede en etkili kurumlar eğitim (%43,1) ve aile (%40,7) olarak görülmektedir. Genel bir perspektiften değerlendirme yapıldığında gençlerin toplumsal cinsiyete ilişkin yargıları reddettikleri ve eşitlikçi bir bakış açısına sahip oldukları görülmüştür. Çalışmanın sonunda konu ile ilgili çıkarım ve önerilere yer verilmiştir.
A SOCIOLOGICAL RESEARCH ON GENDER: RESOURCES AND SUGGESTIONS FOR STRUGGLE AREA
Gender influences are seen in social structure. These influences along with reflections on the rhetoric, roles and statue cause separation of woman and man in social life. Gender related judgements and the acceptance of these judgements shape many social institutions such as family, education, economy and politics. Thus, situations arise where women and men can not participate equally in institutions, areas and facilities. In other words, problems arising from the gender perspective also make it difficult for the individual to act in both genders, to make decisions about living with a broader perspective, and to be able to move freely without being under the influence of the sexist point of view. In this sense sociological research are important in terms of creating an equal and mutual distribution of social structure. For this purpose, questionnaires were applied with 160 students of Bursa Teknik University. Survey data were analyzed using SPSS 16.0 program and evaluated from a sociological point of view. The results show that students are not influenced by gender roles and have a point of view beyond gender discrimination. Another result of the study is that the differences in gender are mostly seen in culture (36.2%). According to the students, the most effective institutions for struggle along social sanctions are seen as education (43.1%) and family (40.7%).When assessed from a general perspective, it has been seen that young people have rejected judgments about gender and have an egalitarian point of view. At the end of the work there are some inferences and reccomendations.
___
- Alptekin, D. (2014). Çelişik Duygularda Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı Sorgusu: Üniversite
Gençliğinin Cinsiyet Algısına Dair Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, (32), 203-211.
- Aylaz, R., Güneş, G., Uzun, Ö. ve Ünal, S. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet
Rolüne Yönelik Görüşleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23(5), 183-189.
- Bingöl, O. (2014), Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye'de Kadınlık. Karamanoğlu Mehmetbey
Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 108-114.
- Çelebi, N. (2001). Sosyoloji ve Metodoloji Yazıları. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Güldü, Ö. ve Ersoy Kart, M. (2009). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ve Siyasal Tutumlar: Sosyal
Psikolojik Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3), 97-116.
- Gümüşoğlu, F. (2014). Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 2(4),
39-50.
- Harari, Y. (2015). Sapiens. Ertuğrul Genç (Çev.). İstanbul: Kollektif Kitap.
- Kahraman, A. B., Ozansoy Tunçdemir, N. ve Özcan, A. (2015). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında
Hemşirelik Bölümünde Öğrenim Gören Erkek Öğrencilerin Mesleğe Yönelik
Algıları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(2), 108-144.
- Kalaycı, N. ve Hayırsever, F. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bağlamında Vatandaşlık ve
Demokrasi Eğitimi Ders Kitabına Yönelik Bir İnceleme ve Bu Konuya İlişkin Öğrenci
Algılarının Belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(3), 1065-
1072.
- Kırbaşoğlu Kılıç, L. ve Eyüp, B. (2011). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Ortaya Çıkan
Toplumsal Cinsiyet Rolleri Üzerine Bir İnceleme, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal
Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 129-148.
- Koca, C. (2006). Beden Eğitimi ve Spor Alanında Toplumsal Cinsiyet İlişkileri. Spor Bilimleri
Dergisi, 17(2), 81-99.
- Ökten, Ş. (2009). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Toplumsal
Cinsiyet Düzeni. Journal of International Social Research, 2(8), 302-312.
- Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin
Tutumları ve Yaşam Değerleri İlişkisi. Sosyoloji Konferansları, (48), 1-18.
- Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S. ve Cihangir Çankaya, Z. (2011). Üniversite Öğrencilerinin
Profesyonel Yardım Arama Tutumları, Cinsiyet Rolleri ve Kendini Saklama
Düzeyleri. Pegem Eğitim Ve Öğretim Dergisi, 1(4), 59-71.
- Özçatal, E. Ö. (2011). Ataerkillik, Toplumsal Cinsiyet ve Kadının Çalışma Yaşamına
Katılımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 21-39.
- Özkan, B. ve Gündoğdu, A. E. (2011). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Türkçede Atasözleri ve
Deyimler. Electronic Turkish Studies, 6(3), 1133-1147.
- Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye'de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi. Ege Akademik
Bakış, 10(4), 1217-1230.
- Pınar, G., Taşkın, L., ve Eroğlu, K. (2008). Başkent Üniversitesi Öğrenci Yurdunda Kalan Gençlerin
Toplumsal Cinsiyet Rol Kalıplarına İlişkin Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik
Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-57.
- Savcı, İ. (1999). Toplumsal Cinsiyet ve Teknoloji. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi
Dergisi, 54(1), 123-142.
- Seçgin, F. ve Kurnaz, Ş. (2015). Sosyal Bilgiler Dersinde Toplumsal Cinsiyet Etkinliklerinin
Öğrencilerin Algı ve Tutumlarına Etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri
Dergisi, 2015(5), 24-38.
- Seçgin, F., ve Tural, A. (2011). Sinif Ögretmenligi Bölümü Ögretmen Adaylarinin Toplumsal
Cinsiyet Rollerine iliskin Tutumlari. Education Sciences, 6(4), 2446-2458.
- Sis Çelik, A., Pasinlioğlu, T., Tan, G. ve Koyuncu, H. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet
Eşitliği Tutumlarının Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 181-
186.
- Ulusoy, D. (1999). Plastik Sanatlarda Toplumsal Cinsiyet. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 16(2), 47-73.
- Urhan, B., ve Etiler, N. (2011). Sağlık Sektöründe Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Açısından
Analizi. Çalışma ve Toplum, 2(29), 191-215.
- Vatandaş, C. (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı. Sosyoloji Konferansları,
(35), 29-56.
- Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K. ve Taşkın, L. (2007). Kafkas Üniversitesi Son Sınıf
Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Bakış Açıları. Hacettepe Üniversitesi
Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 14(2), 26-38.