12072

TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA TÜRKİYE’DE KADINLARIN BESTECİLİK EĞİTİMİNE ERİŞİMİ VE BESTECİLİK KARİYERİ

Cinsiyet rollerine ilişkin beklenti ve tutumlar, kadınlar ve erkeklerin eğitime erişimleri, meslek seçimleri ve kariyerlerinde önemli birer faktördür. Müzik tarihi literatüründe kadınlar, önemli müzik icracıları olarak kabul görürken, bestecilik ve müzikal yaratıcılık, daha çok erkeklerle ilişkilendirilen bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Bestecilik özelinde, kadınların müzikal kanonda erkeklere oranla daha az yer buluyor olmalarının sosyal, kültürel ve ekonomik birçok nedeni mevcuttur. Bu nedenler arasında, 20. yüzyılın ilk yarısına dek kadınlara atfedilen müzikal yaratıcılık yetersizliği miti ve kadınların bestecilik eğitimine erişimlerinin kısıtlanmış olması yer almaktadır. Eğitim ve mesleki yönlendirmelerde, toplumsal cinsiyet ve cinsiyete dayalı fırsat eşitsizliği azalarak da olsa günümüzde de sürmektedir. Çalışmada, kadınların bestecilik eğitimine erişim durumları ile toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin kariyer seçimine bestecilik özelindeki etkisi; Türkiye'de, Avrupa Akademik Müziği alanında genel müzik ve bestecilik lisans devresi öğrenimi veren kurumlardaki öğrencilerin Araştırmanın verileri, ilgili müzik öğretim kurumlarından edinilen, bu kurumlardan mezun olan kız ve erkek öğrencilerin listeleri temel alınarak toplandı. Söz konusu öğretim kurumlarından toplanan veriler, kız ve erkek öğrenci sayılarının birbirlerine oranları bakımından karşılaştırıldı. Bestecilik öğrenimine başlama yaşının ve üniversitelerin bestecilik öğretimi veren birimlerindeki öğretim elemanlarının cinsiyet bağlamındaki profili ise, lisans devresinde bestecilik öğrenimi görmüş olan 1960-1977 doğumlu kadın ve erkek besteciler özelinde ele alındı

WOMEN’S ACCESS TO COMPOSITION EDUCATION AND CAREER OF COMPOSITION IN TURKEY IN THE CONTEXT IN GENDER

Expectations and attitudes related to gender roles are important factors in accessing education, career choices and careers of women and men. Throughout the music history literature, musical creativity has been always accounted to male artists, whereas women are mostly accepted as prominent and talented music performers. The scarcity of women composers in musical canon is caused by several social, cultural and economic factors. The myth of female incapacity for musical creativity, which was rather a strong prejudice until the mid of 20th century and women’s limited access to musical education in the area of composition were among these factors. Although to a lesser extent, gender and gender-based inequality in educational and professional guidance, continues today, as well. Women’s access to composition education and, affects of gender and gender roles to choice of career in the case of composition; profiles of students in the context of gender in general music and composition schools which offer undergraduate composition programmes on Europian academic music are analysed. The lists of students who graduated from these institutions since their foundations are examined on the basis of gender and the numbers of graduate girls/boys are obtained and comprised. The gender profile of age to start composition education in the institutions of undergraduate composition education and academicians who born in 1960-1977 and received an undergraduate education of composition are observed.

PDF

___

BENEDICT, Ruth, Pattern of Culture, Houghton Mifflin, New York 1959.

BORA, Aksu, Kadınların Sınıfı, ĠletiĢim Yay., Ġstanbul 2005.

DEVLET PLANLAMA TEġKĠLATI (DPT), Türk Aile Yapısı Araştırması, DPT Yayınları, Ankara 1993.

ECEVİT, Yıldız, “Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk ĠliĢkisi Nasıl Kurulabilir? Bu ĠliĢki Nasıl CalıĢılabilir?”, C.U. Tıp Fakültesi Dergisi, 25/4 (2003), s. 83-88.

ENGLAND, P., FARKAS G., Households, Employment, And Gender A Social, Economic and Demographic Issues. Aldine Publishing Company, New York 1986.

ERSÖZ, Aysel Günindi (1997). Cinsiyet Rollerine Ġlişkin Beklenti, Tutum, Davranışlar Ve Eşler Arası Sorumluluk Paylaşımı (Kamu'da Çalışan Yönetici Kadınlar Örneği), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.

GATES, Eugene Murray (1992). The Woman Composer Question: Four Case Studies from the Romantic Era, University of Toronto, Doktora Tezi, Toronto.

İLYASOĞLU, Evin, 71 Türk Bestecisi, Pan Yay., Ġstanbul 2007.

KANDIYOTI, Deniz, "Kadınlarda Psiko-Sosyal DeğiĢim KuĢaklararası Bir KarĢılaĢtırma" (der. Nermin Abadan-Unat), Türk Toplumunda Kadın, Türk Sosyal Bilimler Derneği Yay., Ankara 1982, s. 319.

KIRAY, Mübeccel, EREĞLĠ: Ağır Sanayiden önce Bir Sahil Kasabası, ĠletiĢim Yay., Ankara 1964.

MARSHALL, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, Çev.: Osman Akınhay, Derya Kömürcü, Bilim Sanat Yay., Ġstanbul 1999.

MEAD, Margaret, Male and Female: A Study of the Sexes in a Changing World, William Morrow, New York 1975.

OAKLEY, Ann, Sex, Gender and Society, Temple Smith, London 1972.

SANDAY, Peggy R., “Margaret Mead's View of Sex Roles in Her Own and Other Socities” American Antropologist, 82/2 (1980), s. 340 – 348.

SANDBERG, D., vd. “The Influence of Individual and Family Chracteristics Upon Career Aspirations of Girls During Childhoöd and Adolescence”, Sex Roles, 16/12 (1987), s. 649-668.

SAY, Ahmet, Türkiye’nin Müzik Atlası, Borusan Kültür ve Sanat Yay., Ġstanbul 1998.