TERCEME-İ TEVÂRÎH-İ ŞEREF HÂN’DA BİR CEZALANDIRMA YÖNTEMİ OLARAK KAFA KESME

Kafa kesme, klasik cezalandırma yöntemlerinden biridir. Savaş meydanlarında kafa kesme, en iyi, en kestirme, en sonuç alıcı bir öldürme ya da etkisizleştirme yöntemi olarak kullanılmıştır. Sınırlı imkânlara sahip bir gücün kendi rakibini ya da düşmanını en hızlı ve en kesin bir şekilde etkisiz hâle getirmesi gerekmektedir. Kafa kesme, ceza hukukunda da âdeta vazgeçilemez bir infaz yöntemi olarak uygulanmıştır. Bu makalede Şeref-nâme tercümesindeki "kafa kesme" motifine yer verilmiştir. Şeref-nâme, 1597 tarihinde Şeref ibni Şemseddin tarafından Farsça olarak yazılmıştır. Şeref-nâme, yazıldıktan sonra Arapça, Türkçe, Fransızca, Rusça, Kürtçe gibi doğu ve batı dillerine çevrilmiştir. Şimdiye kadar Şeref-nâme'nin Türkçeye tercüme edilmediği kanaati hâkim olmuştur. Ancak eserin farklı zamanlarda doğrudan Farsçadan yapılmış olan iki ayrı Türkçe tercümesi tespit edilmiştir. Bu tercümelerden biri Mehmed b. Ahmed tarafından yapılmıştır. Bu tercümenin üç ayrı nüshası tespit edilmiştir. Bunlardan ikisinin tarihi tespit edilememiş, diğerinde de 1080/1669 tarihine yer verilmiştir. Şerefnâme'nin Türkçe tercümelerinden bir diğeri olan Terceme-i Tevârîh-i Şeref Hân ise Şem'î tarafından 1092/1682 yılında yazılmıştır. Bu tercümenin de iki nüshası elde bulunmaktadır. Burada kafa kesme şeklinde gerçekleşen insan hayatına son verme formu, Klasik Türk edebiyatı metinlerinden ve özellikle Terceme-i Tevârîh-i Şeref Hân adlı tercüme eserden örnekler verilerek işlenmiştir. Bu çerçevede "kafa kesme" neyi ifade etmektedir; neden böyle bir yönteme başvurulmaktadır gibi sorulara cevaplar aranmıştır

THE BEHEADING AS A PUNISH METHOD IN TARCAMA-I TAWARIH-I SHARAF KHAN

Beheading is one of the classic methods of punishment. It has been used the best, the most direct results receiver as a killing or deactivation method on battlefields. A power with limited resources request to neutralize his opponent or enemy the fastest and the surest way. Beheading was administered almost indispensable execution method in criminal law. This article it is included the "beheading" motif in Sharafnama translation. Sharaf-nama was written by Sharaf ibn Shamsaddin in Persian language in 1597. Sharaf-nama has been translated after writing to the some eastern and western languages such as Arabic, Turkish, French, Russian, Kurdish. Until now it has been more remarkable that Sharaf-nama hasn’t been translated into Turkish language. But it has been determined that two different manuscripts of Sharaf-nama were directly translated by different translators from Persian language to Ottoman Turkish language at different times. One of these translations was translated by Mehmed b. Ahmed.It has been identified that there are three separate copies of this translation. The written date of these two copies were not determined, but the other copy has a date which is 1080/1669. Tarcama-i Tawarih-i Sharaf Khan is the other one of the Turkish translations of Sharaf-nama was translated by Sham’i in 1092/1682. It has also obtained two copies of this translation. In this text “beheading” realised to put an end to human life, is processed by giving examples from Diwan literature works and especially Tarcamai Tawarih-i Sharaf Khan. In this context some questions were answered: What is the beheading? Why are the people using this method?

PDF

___

Albayrak, N. (2002). Kesik Baş Destanı. İslâm Ansiklopedisi. (c. XXV, 308-9). Ankara: TDV Yayınları.
Amîd, H. (1387). Ferheng-i Amîd. Tahran-İran: Müessese-i İntişârât-ı Emîr Kebîr.
Ap, T. (2016). 4-Year-Old Girl Beheaded in Taiwan Knife Attack. CNN. http://edition.cnn.com. Erişim Tarihi: 13 Nisan 2016.
Aydemir, Y. (2009). Ravzî Dîvânı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. 3192. Kültür Eserleri. 443. (www.kulturturizm.gov.tr).
Bardakoğlu, A. (1993). Ceza (Fıkıh). İslâm Ansiklopedisi. (c. XII, 470-478). Ankara: TDV Yayınları.
Battal, A. (1997). İbni-Mühennâ Lûgati. Ankara: TDK Yayınları.
Bayak, C (Haz.). (1998). Hüsâmü’d-dîn bin Hüseyn Sehâbî Dîvânı. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr. Erişim Tarihi 06.05.2016.
Burmaoğlu, H. B. (1983). Lâmi’î Çelebi Divanı (Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanı’nın Tenkitli Metni). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Canım, R. (2000). Latîfî: Tezkiretü’ş-şu’arâ ve Tabsıratü’n-nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Cengil, M; Aydın, Ali Rıza. (2014). IŞİD (Irak Şam İslâm Devleti): Psikopolitik ve Teolojik Bir Değerlendirme. Iğdır Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi. S. 6. s. 51-63.
Devellioğlu, F. (2006). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. (26. Baskı). Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
Dilçin, C. (1983). Yeni Tarama Sözlüğü. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Ercan, Ö. (2014). Divan Şiirini Hukukî Bakış Açısı ile Değerlendirmek: Suç ve Ceza. U.Ü. FenEdebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. Yıl: 15, Sayı: 26, 2014/1. S. 17. s. 167-199.
Ersoylu, İ. H. (1989). Cem Sultan’ın Türkçe Dîvân’ı. Ankara: TDK Yayınları.
Hill, E. (2006). “Moche Skulls in Cross-Cultural Perspective”. Bonogofsky, Michelle. (Ed.). Skull Collection, Modification and Decoration. Oxford: Archaeopress.
Hür, A. (2014). Kafa Kesmenin Kısa Tarihçesi. http://www.radikal.com.tr. Erişim Tarihi: 12 Aralık 2015.
Janine, D. G. (2014). “Chop Chop Square”. Newsweek. 24 Ekim. s. 12-18.
Kaçalin, M. S. (Haz.). (2015). Âhî (1476-1517): Dîvân. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr. Erişim Tarihi: 06.05.2016.
Kalkışım, M., (2009). “Ölüm” Konulu Tarih Kıt’aları, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/6 Fall 2009, p. 275- 290, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.8820, ANKARA-TURKEY.
Kanar, M. (1998). Farsçada "Ser" Kelimesi. Şarkiyat Mecmuası. c. VIII. s. 47-130.
Karavelioğlu, M. A. (2005). Klâsik Türk Edebiyatında Şem’î Mahlaslı Şairler ve Prizrenli Şem’î. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. S. 32. s. 65-81.
Karavelioğlu, M. A. (2010). Şem’î, Prizrenli. İslâm Ansiklopedisi. (c. XXXVIII, 505-506). Ankara: TDV Yayınları.
Kavruk, H; Selçuk, B. (Haz.). (2009). Filibeli Vecdî Dîvânı. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr. Erişim Tarihi: 16.11.2016.
Kavruk, H. (Haz.). (2015). Şeyhülislâm Yahyâ Dîvânı. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr. Erişim Tarihi: 06.05.2016.
Kesik, B., (2012). Bir Yazmadan Hareketle Bâkî’nin Yayımlanmamış Şiirleri, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/1 Winter 2012, p. 1489-1500, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.3050, Samsun-Turkey.
Köroğlu, M. (2011). Hukuk Tarihi Açısından Ölüm Cezası ve İnfaz Şekilleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi. İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi. S. 17. s. 309-322.
Küçük, S. (1994). Bâkî Dîvânı. Ankara: TDK Yayınları.
Lentini, P; Bakashmar, Muhammad. (2007). Jihadist Beheading: A Convergence of Technology, Theology, and Teleology? Studies in Conflict & Terrorism. S. 30. s. 303-325.
Mutaf, A., (2008). Osmanlı’da Recm Cezası, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/4 Summer 2008, p. 573- 597, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.381, Erzincan-Turkey.
Ocak, A. Y. (1989). Türk Folklorunda Kesik Baş (Tarih-Folklor İlişkisinden Bir Kesit). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
Okçu, N. (Haz.). (2011). Şeyh Gâlib Dîvânı. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr. Erişim Tarihi: 06.05.2016.
Özbek, M. (2009). Köşk Höyük (Niğde) Neolitik Köyünde Kil Sıvalı İnsan Başları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Haziran. c. 26. S.1. s. 145-162.
Özyıldırım, A. E. (1999). Hamdullah Hamdî ve Dîvânı. Ankara: Kültür Bakanlığı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr. Erişim Tarihi 06.10.2016
Pipes, D. (2013). Explaining the Denial Denying Islam's Role in Terror. Middle East Quarterly. Spring. c. 20. S.2. s. 3-12.
Redhouse, J. W.; Wells, C. (1880). Redhouse’s Turkish Dictionary, In Two Parts, English and Turkish And Turkish and English. London: B. Quaritch.
Redhouse, J. W. (1890). A Turkish And English Lexicon: Shewing in English The Signification of The Turkish Terms. Beirut: Librairie Du Liban.
Reeve, S. (2001). Yeni Çakal'lar Remzi Yusuf, Usame Bin Ladin ve Terörizmin Geleceği. (Çev. Gürol Koca). İstanbul: Everest Yayınları.
Sâmî, Ş. (1317). Kâmûs-ı Türkî. İstanbul: İkdâm Matbaası.
Steingass, F. (2005). A Comprehensive Persian-English Dictionary. İstanbul: Çağrı Yayınları.
Şem'î. (t.y.). Terceme-i Şeref-nâme (BL). İngiltere Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmaları, Or. 18547/1.
Şem'î. (1092/1682). Terceme-i Tevârîh-i Şeref Hân (TSM). İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmaları, Revan Kitaplığı, R. 1469.
Talalay, L. E. (2004). Heady Business: Skulls, Heads, and Decapitation in Neolithic Anatolia and Greece. Journal of Mediterranean Archaeology. The Fund for Mediterranean Archaeology/Equinox Publishing Ltd. c.17.2. s. 139-163.
URL-1: Yazar Yok. (2010). Meal. http://kuran.diyanet.gov.tr. Erişim Tarihi: 21 Ocak 2015.
URL-2: https://www.yazmalar.gov.tr. Erişim Tarihi: 20 Haziran 2015.
URL-3:Yazar Yok. (2010). Execution By Beheading (Decapitation). http://www.capitalpunishmentuk.org. Erişim Tarihi: 21 Nisan 2015.
URL-4: Al Jazeera. (2015). ISIL 'Beheads Women For The First Time In Syria'. http://www.aljazeera.com. Erişim Tarihi: 14 Nisan 2016.
Yazar, İ. (2012). Kânî Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Yılmazçelik, İ; Özdem, A. G. (2013). Düvel-i Muazzama’nın Karadağ Üzerinden Osmanlı Devleti ile Mücadeleleri ve Bunun Günümüze Yansımaları. Bitlis Eren Üniversitesi. SBE. Dergisi. Haziran. c. 1. S. 2. s. 1-34.
Zarinebaf, F. (2010). Crime and Punishment in Istanbul, 1700-1800. California: University of California Press.