SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRENCİLERE SOSYAL KATILIM BECERİSİ KAZANDIRMA DURUMLARI

Sosyal Bilgiler dersine ait temel beceriler arasında yer alan ve çalışmanın konusunu oluşturan sosyal katılım becerisinin, 6. Sınıf "Demokrasinin Serüveni" ünitesinde kazandırılması planlanmaktadır. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin 6. sınıf öğrencilerine sosyal katılım becerisi kazandırma durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışma nitel araştırmanın durum çalışması deseninde hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu, ulaşılabilen, çalışmaya katılmayı kabul eden ve Kars il merkezindeki ortaokullarda görev yapan 10 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluşturmuştur. Çalışma grubundaki öğretmenlerden 4'ü kadın, 6'sı erkektir. Çalışmanın amacına uygun olarak, öğretmenlerin konu ile ilgili görüşlerinin alınması için görüşme tekniği kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Hazırlanan form aracılığıyla öğrencilerin etkinliklere katılma, yapılan etkinliklerde tek başına çalışma, sivil toplum kuruluşlarına yardımcı olma, toplumsal sorunlarla ilgilenme, toplumsal konularda sorumluluk alma, toplumu ilgilendiren konularda grup oluşturma, bir grupla işbirliği içinde çalışma, insan haklarına ve demokrasi ilkelerine saygı duyma becerisi edinmeleri durumu ile ilgili olarak öğretmenlere sorular yöneltilmiştir. Görüşme yoluyla öğretmenlerden alınan cevaplar içerik analizine tabi tutularak bulgular elde edilmiştir. Çalışma sonucunda öğretmenlerin 6. sınıf Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin, öğrencilere sosyal katılım becerisine ait tutum, davranış ve becerilerinin bir kısmını (yapılan etkinliklerde tek başına çalışma, toplumsal konularda sorumluluk alma ve toplumu ilgilendiren konularda grup oluşturma becerisi) yeterince kazandıramadıkları düşüncesinde oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar ışığında araştırmacılar tarafından konu ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.

CASE OF SOCIAL STUDIES TEACHERS' PROVIDING SOCIAL PARTICIPATION SKILLS TO THE STUDENTS

The purpose of the chapter titled "Adventure of Democracy" for 6th grade students is to provide students with social participation skill that is among the basic skills introduced in Social Studies course and also the subject of this study. This study aiming to identify the case of social studies teachers' providing 6th grade students with social participation skill was prepared as a case study which is among the qualitative research methods. The study group consists of 10 Social Studies teachers who were accessible during and willing to participate in the study and were teaching students in the secondary schools located in downtown Kars. In the study group, 4 of the teachers are female while the remaining 6 teachers are male. In line with the purpose of the study, interview technique was used to take the teachers' opinion about the subject. To collect data, semi-structured interview form prepared by the researchers was used. Through these forms, the teachers were asked about students' participation in activities, their ability to work alone in these activities, contribution to nongovernmental organizations, interest in social problems, taking responsibility in matters concerning the society, ability to form a group in matters concerning the society, ability to work in cooperation with a group, respect to human rights and principles of democracy. Content analysis was applied to the responses obtained from the teachers in the interviews and consequently, findings were obtained. At the end of the study, it was found that the teachers were of the opinion that 6th grade social sciences teachers could not adequately provide the students with certain attitudes, behaviours and abilities (ability to work alone in activities, taking responsibility in social issues and ability to create groups in matters concerning the society) that constitute part of the social participation skill. In light of the results, the researchers made recommendations on the subject.

PDF

___

Akhan, N. E. (2011). Sosyal bilgiler öğretim programında sanat ve estetik. Refik Turan, Ali Murat Sünbül ve Hakan Akdağ. (Ed). Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-II (Birinci Baskı) içinde (s.112-123). Ankara. PegemA Yayıncılık.
Altınok, A. (2012). Sosyal katılım faaliyetlerinin 12-14 yaş grubu öğrencilerinin sosyal problemlere olan duyarlılıklarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. (9. Basım). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Başaran, Z. (2006). Demokratik yaşamın gelişmesinde sosyal bilgiler dersinin rolü ve önemi. Yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Bilgili, A. S. (2009). Geçmişten günümüze sosyal bilimler ve sosyal bilgiler. Ali Sinan Bilgili. (Ed.) Sosyal bilgilerin temelleri (İkinci Baskı) içinde (s. 1-34). Ankara. PegemA Yayıncılık.
Billig, S. H. (2002). Support for k-12 service-learning practice: A brief review of the research, Educational Horizons. Summer 2002, 184-189.
Büyükkaragöz, S. (2001). Demokrasi eğitimi. Ankara: TODAİE yayınları.
Chan, W. Y., Ou S. and Reynolds A. (2014). Adolescent civic engagement and adult outcomes: an examination among urban racial minorities. J Youth Adolesc, 43(11), 1829-1843
Coşkun, A. (2007). İlköğretim 4. ve 5. sınıflar sosyal bilgiler programı hakkında öğretmen görüşlerine ilişkin nitel bir çalışma (Ankara İli Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: Öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (3), 969-990.
Çubukçu Z ve Gültekin M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig, 37, 154-174.
Denby, R. A. (2008). The impact of service learning on students' sense of civic responsibility. Unpublished master's thesis, The University of Western Ontario, London.
Dönmez, C. (2003). Sosyal bilimler ve sosyal bilgiler. Cemalettin Şahin. (Ed.). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu sosyal bilgiler (Birinci Baskı) içinde (s.31-41). Ankara. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Erjem, Y. (20-21 Mayıs 2004). Katılımcı, etkin ve sorumlu vatandaş yetiştirmede hizmet ederek öğrenme (service learning yöntemi), Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Çanakkale.
Finley, A. (2011). Civic Learning and Democratic Engagements: A Review of the Literature on Civic Engagement in Post-Secondary Education. https://www.aacu.org/sites/default/files/files/crucible/LiteratureReview.pdf adresinden 02 Nisan 2015'te alınmıştır.
Flanagan, C. and Levine P. (2010). Civic Engagement and the Transition to Adulthood, The Future of Children, 20(1).
Hayırsever, F. (2010). Sosyal bilgiler ders, öğretmen kılavuz ve öğrenci çalışma kitaplarının sosyal bilgiler öğretim programında kazandırılması hedeflenen temel beceriler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İslamoğlu, A. H. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Kabapınar, Y. (2012). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
MEB (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: MEB Yayınları.
Memişoğlu, H. (2016). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin sosyal katılıma ilişkin görüşleri. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.11(19), 621-640.
Merdan, T. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öğrencilere demokratik davranış kazandırma yeterlilikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özdemir Uluç, F. (26-28 Nisan 2013). İlköğretim Programında Çocuk Hakları Eğitimi, II. Uluslar Arası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Aksaray.
Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması (Çev. Ş. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
Sherrod L. (2009). Society for Research in Child Development, How Young People Develop LongLasting Habits of Civic Engagement: A Conversation on Building a Research Agenda bildiri kitabı.
Sönmez V. ve Alacapınar F. G. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Yılmaz, K. (2013). İlköğretim öğrencilerinin vatandaşlık eğitimi ile ilgili temel kavramlara ilişkin algılarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (1), 453-463.