SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK KAVRAMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

21. yüzyıl milenyum çağı dijital çağ, yenilik çağı olarak ifade edilmektedir. Bilgi ve teknoloji ile büyüyen, gelişen ve değişen sistemler, yapılar birçok alanda olduğu gibi eğitim-öğretim boyutunda da hissedilmekte, öğrenme-öğretme sürecinde de kendini göstermektedir. Milenyum çağında bir bireyin sahip olması gereken özellikler, beceriler de bu doğrultuda belirlenmektedir. Yüzyılımızda çağın gereklerine, dönemin şartlarına göre insan profili oluşturmak, eleştirel düşünme yeteneğine hakim bireyler yetiştirmek eğitim sisteminin amaçlarındandır. Dijital okuryazarlık becerisi de çağımızın gerektirdiği bireylere kazandırılması hedeflenen becerilerden biridir. Yapılan çalışmada önemli görülen konu ile ilgili öğrencilerin “dijital okuryazarlık” durumları belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma grubu amaçlı örneklemden biri olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yönteminden yararlanılarak seçilmiş olup araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında öğrenim gören 32 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile sağlanırken, araştırma verilenin analizinde ise betimsel analizden yararlanılmıştır. Çalışma bulgularından hareketle elde edilen sonuçlara göre üniversiteye yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık kavramına ilişkin bilgi eksikliklerinin olduğu, kavramın bazı adaylar tarafından yanlış yorumlandığı, adayların dijital okuryazarlığı teknoloji okuryazarlığı üzerinden değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Bu durum yükseköğrenime gelene kadar geçirilen sürede sağlıklı bir dijital okuryazar birey yetiştirmede eksikliklerin olduğunu göstermekte ve üniversite öğrenimi süresince eksiklerin giderilmesi adına yapılması gerekenlerin belirlenmesini gerektirmektedir. Sonuçlar ışığında alt problemlere yönelik olarak önerilerde bulunulmuştur.

THE VIEWS OF SOCIAL STUDIES TEACHER CANDIDATES ON THE CONCEPT OF DIGITAL LITERACY

21st century is defined as the digital age and the age of innovation. Systems and structures which grow, develop and change with information and technology are also felt and stand out in the dimension of education-training as they are felt in numerous other areas. In the millennium age, the characteristics and skills an individual needs to have are determined in this respect. In our century, one of the aims of the educational system is to create human profiles in line with the requirements of the period and to train individuals who have the skill of thinking critically. Digital literacy is one of the skills which is targeted for individuals to acquire as a requirement of our age. In this study, it was aimed at determining the state of ‘digital literacy’ of the students through a subject which was considered as important. The study group has been selected through the convenience sampling method which is one of the purposeful sampling methods and consists of 32 teacher candidates who are receiving education at the social studies teaching department of the faculty of education in a state university. In the study, the case study method which is one of the qualitative research methods has been used. Data of the study was collected through a semi-structured interview form and content analysis has been made use of in the analysis of data. According to the results obtained through the findings of the study, it has been determined that the knowledge of social studies teacher candidates who have just started university about digital literacy is insufficient, the concept is misinterpreted by certain candidates and the candidates evaluate digital literacy through technology literacy. This shows that there are some deficiencies in training healthy and digitally literate individuals in the period until higher education and this requires identifying what needs to be done to overcome the deficiencies during university education. In the light of the results, suggestions have been made in terms of subproblems.

PDF

___

Akkoyunlu, B., & Yılmaz Soylu, M. (2010). Öğretmenlerin sayısal yetkinlikleri üzerine bir çalışma. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 748-768.
Alkan, C. (2011). Eğitim Teknolojisi, Ankara: Anı yayıncılık. Altan, M. Z. (2017). Öğretmenlik Mesleği Bugünü ve Geleceği, Eğitim Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 13(41), 18-26.
Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem.
Burnett, C. (2011). Pre-Service Teachers' Digital Literacy Practices: Exploring Contingency İn İdentity And Digital Literacy İn And Out Of Educational Contexts. Language & Education: An International Journal, 25 (5), 433-449.doi: 10.1080/09500782.2011.584347.
Baki, Y. & Türk, A. (2017). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dijital Pedagojik Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/11, p.37-58. ISSN:1308- 2140,www.turkishstudies.net, DOINumber: http://dx.doi.org/10.7827/Turkish Studies.11769, ANKARA/TURKEY.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem. Creswell, J. W. (2007). Qualitative İnquiry & Research Design: Choosing Among Five Approaches, USA: Sage Publications.
Çetin, O. (2016). Pedagojik Formasyon Programı ile Lisans Eğitimi Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 658-685.
Diker Coşkun, Y., Kızılkaya Cumaoğlu G. & Seçkin, H. (2013). Bilgisayar öğretmen Adaylarının Bilişim Alanıyla İlgili Okuryazarlık Kavramlarına İlişkin Görüşleri, İnternational Journal of Human Sciences, 10(1), 1259-1272.
Dikmen, S. (1998). Sınıf Öğretmeni Rehberi, Ankara: Nadir Kitap.
Ertem, İ. S., Çetinkaya Özdemir, E. & Güllü Egin, E. (2018). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Dijital Çocuk Edebiyaı Ürünü Hazırlama Deneyimlerine Yönelik Görüşleri, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 13/27, p. 723-736, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14384, ANKARA/TURKEY
Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital Literacy: A Conceptual Framework For Survival Skills İn The Digital Era. Journal Of Educational Multimedia And Hypermedia, 13(1), 93-106.
Glister, P. (1997). Digital Literacy, New York: Wiley.
Gökçe Bilgiç, H., Duman, D., & Seferoğlu S. (2011). Dijital Yerlilerin Özellikleri ve Çevrimiçi Ortamların tasarlanmasında Etkileri. Akademik Bilişim. 2-4 Şubat, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Göldağ, B., & Kanat, S. (2018). Güzel Sanatlar Eğitimi Alan Öğrencilerin Dijital Okuryazarlık Durumları, The Journal of Academic Social Science Studies, 70, 77-92.
Hague, C., & Payton, S. (2010). Digital Literacy Across The Curriculum. UK: Furelab.
Huvila, İ. (2012). İnformation Services And Digital Literacy İn Search Of The Boundaries Of Knowing, Oxford UK: Chandos Publishing.
İşçioğlu, E., & Kocakuşak, S. (2012). İlköğretim Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sayısal Okuryazarlık Düzeyleri ve Teknoloji Algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 15-24.
Kazu, İ. Y., & Erten, P. (2014). Öğretmen Adaylarının Sayısal Yetkinlik Düzeyleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (2), 132-152.
Korkmaz, Ö., & Mahiroğlu, A. (2009). Üniversiteyi Yeni Kazanmış Öğrencilerin Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 983-1000.
Martin, A. (2005). DigEulit – A European Framework For Digital Literacy: A Progress Report, Journal of ELiteracy, 2, 130–136.
MEB, (2017). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
Mutluer, C. (2013). Sosyal Bilgiler Programlarında Yer Alan Beceriler Hakkında Sosyal Bilgiler Öğretmen Görüşleri (İzmir Menemen Örneği), Turkish Studies- İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 355-362.
Ng, W. (2012). Can We Teach Digital Natives Digital Literacy?, Computers & Education, 59, 1065– 1078.
Öksüz, Y., Güven Demir, E., & İci, A. (2016). Öğretmenlerin Dijital Okuryazarlık Kavramına İlişki Metaforlarının İncelenmesi. Journal of Academic Social Science Studies, 50, 387-396.
Özmen, F., Aküzüm, C., Sünkür, M. & Baysal N. (2011). Sosyal Ağ Sitelerinin Eğitsel Ortamlardaki İşlevselliği. 6. İnternational Advanced Technologies Symposium, 16-18 Mayıs Elazığ Turkey.
Pool, C. R. (1997). A new digital literacy: A conversation with Paul Gilster, Educational Leadership, 55, 6-11.
Prensky, M. (2005). Listen To The Natives. Educational Leadership: Learning İn The Digital Age, 63(4), 8-13.
Seferoğlu, S. (2015). Okullarda Teknoloji Kullanımı ve Uygulamalar: Gözlemler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Artı Eğitim, 123, 90-91.
Sönmez, E. E. & Gül Üstün, H. (2014). Dijital Okuryazarlık ve Okul Yöneticileri. XIX Türkiye’de İnternet Konferansı.27-29 Kasım Yaşar Üniversitesi İzmir. http://inettr.org.tr/inetconf19/bildiri/69.pdf.
Subaşı, M., & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma Yöntemi Olarak Durum Çalışması, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
Swan, K. O., & Hofer, M. (2008). Technology And Social Studies. L. S. Levstik and C. A. Tyson (Eds.), Handbook Of Research İn Social Studies Educatin (pp. 307-326). New York: Routledge.
Tarhan, Ö. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretmeni Adaylarının Politik Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 649-669.
Üstündağ, M. T., Güneş, E. & Bahçivan, E. (2017). Turkish Adaptation of Digital Literacy Scale and Investigating Pre-service Science Teachers’ Digital Literacy. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
Seferoğlu, S. (2015). Çevrimiçi Ortamların Tasarlanmasında Etkileri. Akademik Bilişim. 2-4 Şubat, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Yeşiltaş, E., & Sönmez, Ö. F. (2009). Sosyal Bilgiler öğretiminde Bilgisayar Kullanımı ve Bilgisayar Tabanlı Materyal Geliştirme. (Ed. R. Turan, A. M. Sünbül, ve H. Akdağ), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar- I. Ankara, Pegem A Yayıncılık. s. 387-413.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, M. (2007). Sınıf Öğretmeni Yetiştirmede Teknoloji Eğitimi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1) 155-167.