205136

İSLAMİ FİNANSTA RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN YENİ ARAYIŞLAR: TÜREV ÜRÜNLERİN KULLANIMI

Geleceğin kesin olarak bilinememesi sebebiyle risk unsuru, yaşamın her alanında karşımıza çıkmaktadır. İslami finans, ticari hayattaki risk-ödül ilişkisine yabancı değildir ve risksiz getiri sağlamaya çalışmak yerine risk yönetimine vurgu yapmaktadır. Konvansiyonel finans, pozitif ve değer-nötr (value-neutral) olma iddiasındadır. Oysa İslami finans, değer tabanlıdır. Yani bu çerçevede gerçekleştirilecek tüm faaliyetler, İslam dininin kurallarına uygunluk sağlamalıdır. Finansal türevler, riskten korunma, piyasalar arasında arbitraj ve spekülasyon gibi birçok amaçla kullanılmaktadır. İslami finans kurumlarının küresel finans krizi süresince gösterdikleri performans umut verici olmakla birlikte, ani şoklara karşı kullanılabilecek enstrüman sayısının artırılması, tüm akademisyenler, uygulamacılar ve düzenleyiciler açısından bir meydan okumadır. Bu aşamada konvansiyonel batı piyasasındaki etkin teknikleri ve yapıları, İslam ilkelerine hem lafzî olarak hem de ruhuna uygun hale getirip kullanma eğilimi göze çarpmaktadır. Diğer yandan çeşitli ülkelerde ve farklı mezheplerde ortaya çıkan fetva ayrılıkları, bağlayıcı ilkelerin oluşturulması için büyük bir zorluk teşkil etmektedir. Bu çalışmanın amacı, konvansiyonel futures, swap ve opsiyon sözleşmelerinin, mevcut yapısına ilişkin şer’i eleştiriler ortaya konarak, risk yönetimine ilişkin yeni ürün geliştirme proseslerine katkı sağlamaktır. Çalışmada, öncelikle, İslam’ın ekonomik alana genel bakışını ortaya koyan ilke ve sınırlara yer verilmiştir. Türev ürünlerin kısa tanıtımının ardından, hangi sebeplerle sözleşmelerin mahzurlu addedildiği açıklanmıştır. Alternatif olarak İslam geleneğinde mevcut olan çeşitli akitlerin ortaya konacağı diğer akademik yazılar, finansal mühendislik çalışmalarına hız kazandıracaktır.

LOOKING FOR NEW TOOLS AT RISK MANAGEMENT IN ISLAMIC FINANCE: USING OF DERIVATIVES

Since the future cannot be known precisely, the risk factor appears in every aspect of life. Islamic finance is no stranger to the riskreward relationship in commercial life and emphasizes the risk management rather than trying to provide risk-free returns. Conventional finance claims to be positive and value-neutral. Islamic finance, however, is value-based. In other words, all activities to be carried out in this framework should comply with the rules of Islam. Financial derivatives are used for many purposes such as hedging, arbitrage between markets and speculation. While the performance of Islamic financial institutions at the global financial crisis period is promising, increasing the number of instruments that can be used against sudden shocks is a challenge for all academics, practitioners and regulators. At this stage, it is noteworthy the tendency to use effective techniques and structures in the conventional western market in conformity with the principles of Islam both letter and spiritually. On the other hand, fatwa separations in various countries and in different sects constitute a major difficulty for the establishment of binding principles. The purpose of this study is to contribute to new product development processes related to risk management by introducing the critiques on conventional futures, swap and option contracts. In the study, firstly, the principles and boundaries which reveal the general view of Islam about the economic field are mentioned. After a brief introduction of derivative products, then the reasons why contracts are considered as unfavorable are explained. Alternatively, other academic papers that will present a variety of contracting in the Islamic tradition will accelerate financial engineering work.

PDF

___

Ahmad, Ausaf (2008), Norms of Islamic Finance, https://slideplayer.com/slide/5116/, E.T.22.01.2019.
Al-Taan-i, Khalaf (2013), “Challenges Facing Financial Engineering With Islamic Rules”, International Journal of Economics, Finance and Management Sciences. Vol. 1, No. 5, 2013, pp. 234-240.
Amuthan, R. (2014), Financial Derivatives, Mumbai: Himalaya Publishing House.
Ayub, Muhammad (2017), İslami Finansı Anlamak, Çev.Ed.: Suna Akten Çürük ve Raif Parlakkaya, İstanbul: İktisat Yayınları. Orijinal Kitap: Ayub, M.(2007), Understanding Islamic Finance, West Sussex: John Wiley&Sons Ltd.
Ehsan, Muhammad Asif (2012) Islamic Perspective on Financial Derivatives: Demand for Instruments of Risk Management in Various Businesses of Pakistan, Doctor of Philosophy Theses, Durham University. Available at Durham E-Theses Online: http://etheses.dur.ac.uk/5949/
Faisal, Yudi Ahmad (2016), Islamic Derivatives In Indonesia: A Study On Indonesian Ulama Council (MUI)’S Fatwa On Tahawwut (Hedging), İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 2016/2; 35-61.
Garvey, Paul, R. (2001), “Implementing a Risk Management Process for a Large Scale Information System Upgrade – A Case Study”, INCOSE INSIGHT, Vo1 4. Issue 1, April 2001, pp:15-21
Iqbal, Munawar and Philip Molyneux (2005), Thirty Years of Islamic Banking History, Performance and Prospects, Palgrave Macmillan.
IMF (1998), Financial Derivatives, https://www.imf.org/external/bopage/pdf/98-1-20.pdf , E.T. 25.01.2019.
Kunhibava, Sherin (2009), Overcoming Shariah Objections to Derivatives in Islamic Finance through Comparative Analysis, Doctor of Philosophy Thesis, Monash University.
Mills, Anthony (2001), “A Systematic Approach to Risk Management for Construction”, Structural Survey, Volume:19, Number:5, pp. 245-252.
Okka, Osman (2009), Analitik Finansal Yönetim, Ankara: Nobel Yayınları.
Orman, Sabri (2010), İktisat, Tarih ve Toplum, 3. Baskı, İstanbul: Küre yayınları.
Parlakkaya, Raif (2005), Finansal Türev Ürünler İle Mali Risk Yönetimi ve Muhasebe Uygulamaları, 2. Baskı, Ankara: Nobel Yayınları.
Rizvi, Syes Aun,R., Shaista Arshad, and Ahcene Lahsasna, (2014) ‘Derivatives in Islamic Finance: The Need and Mechanisms Available’, Int. J. Financial Services Management, Vol. 7, Nos. 3/4, pp.177–195.
Smolarski, Jan, Michael Schapek and Mohammad Iqbal Tahir (2006), Permissibility and Use of Options for Hedging Purposes in Islamic Finance, Thunderbird International Business Review, Vol. 48(3), pp.425–443.
Tunç, Hüseyin (2010), Katılım Bankacılığı: Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulaması, İstanbul: Nesil Yayınları.
Uddin, MD. Akther (2015), Conventional Futures: Derivatives from Islamic Law of Contract Perspective, MPRA Paper No. 70147, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/70147/, E.T. 10.01.2019.