SOLGUN BİR GÜL DOKUNUNCA ŞİİRİNDE İNSANIN DEĞERİ

İnsan, maddî varlığının yanı sıra manevî değerlere de sahip bir canlıdır. Çeşitli değer sistemleri ve inançları doğrultusunda hayata tutunur. Ancak modern dünyanın katı gerçekleri içerisinde insanın manevî dünyası bir şekilde yıkılmakta ve insan, buna alışarak duyarsızlaşmaktadır. Duyarsızlaşma bir başka ifadeyle hissizleşme, insan ruhundaki güzellik duygusunun algılanamaması demektir. İnsanoğlunun güzellik duygusunu kaybettiği modern dünyada sanatın işlevi tekrar sorgulanmalıdır. Sanat, insan ruhunda var olan güzellik duygusunun dışa vurumudur. Gerçek bir sanat eserini değerli kılan pek çok unsurdan söz edilebilir. Yazarın dili kullanma becerisi ve üslûbu bunlar arasındadır. Sanatçının insanı, acı ve sevinciyle birlikte görüp anlatma başarısı ise bir eseri sunilikten kurtaran en önemli kriterdir. Bu anlayıştan hareketle Behçet Necatigil’in Solgun Bir Gül Dokununca adlı şiirini tahlil ederek şairin insanı anlatma gücünü tespit etmeye çalışacağız. Bir edebî metni tahlil etmek için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Fakat iyi bir tahlil yapabilmeyi kolaylaştıracak kurallar bulunmamaktadır. Ayrıca edebî metinlerin subjektif oluşu, her okuyana, okuduğu metni değişik yorumlama imkânı vermektedir. Bununla birlikte edebî metinde kullanılan sembollerden ortalama bir mana çıkarmak mümkündür. Solgun Bir Gül Dokununca adlı şiirdeki “gül” sembolünden hareketle şairin şiirin derin yapısında neyi dile getirdiğini açıklamak bu çalışmanın amacıdır.

VALUE OF HUMAN IN THE POEM “SOLGUN BIR GÜL DOKUNUNCA” (‘A PALING ROSE WHEN TOUCHED’)

Human is a living being who has spiritual values besides his physical existence. Human beings hold on to the life by means of the value systems and beliefs they have. However, the spiritual world of human beings is destroyed in a way in the face of the stern realities of the modern world, and they become insensitive, getting accustomed to that environment. Insensitivity, in other words the emotional blunting, means losing the ability to perceive the feeling of beauty in human soul. In the modern world, where the human beings have lost the feeling of beauty, the function of the art needs to be questioned again. Art is the expression of the feeling of beauty existing in the human soul. Many elements can be cited that renders a real work of art valuable. Among them is the skill of an author in using the language, as well as his/her style. The success of an artist in seeing and describing humans together with their sorrows and joy is the primary criterion saving a work from artificialness. Based on this understanding, we will try to analyze the poem ‘Solgun Bir Gül Dokununca’ (‘A Paling Rose When Touched’) by Behçet Necatigil and to determine the poet’s power in describing human being. A number of methods are used in order to analyze a literary text. However, there are no specific rules that can facilitate the performance of a good analysis. In addition, the subjective nature of literary texts gives each reader to interpret the text he/she reads in a different way. On the other hand, it is possible to draw a common meaning from the symbols used in a literary text. The objective of the present study is to find out what the poem expresses at the background.

___

  • Akıncı, Mehmet Alparslan, 2015, Sezai Karakoç’un Leyla ile Mecnun Eserinin Hermenötik Açıdan Değerlendirilmesi, TC. Yıldız Teknik Ün., Sos. Bil. Ens. Türk Dili ve Edebiyatı Yüksek Lisans Programı, Yüksek Lisans Tezi.
  • Baylav, Süheylâ, 1999, Dilbilimsel Edebiyat Eleştirisi, Multılıngual, İstanbul.
  • Çetişli, İsmail, 2004, Batı Edebiyatında Edebî Akımlar, Akçağ Yay., Ankara.
  • Çetin, Nurullah, 2013, Behçet Necatigil, Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Akçağ Yay., Ankara.
  • Çetin, Nurullah, 2003, Şiir Çözümleme Yöntemi, Öncü Basımevi, Ankara.
  • Durmuş, Mithat, 2011, “İmge-Simge Kavramlarını Yorumlama Projesi ve Melih Cevdet Anday Şiirinde İmge”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, terature and History of Turkish or Turkic Volume 6/3 Summer 2011, p. 745-762 Turkey Ergiydiren, Sevinç, Eleştiride Fenemenolojik Yaklaşımlar, Hece Yay., 2007, Ankara.
  • Harmancı, Mehmet, 2012, İslâm Felsefesinde Metaforik Üslûp, Hece, Ankara.
  • Necatigil, Behçet, 2009, Şiirler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Kaplan, Mehmet, 2011, Şiir Tahlilleri 2, Dergâh Yay., İstanbul.
  • Kaplan, Ramazan, 1998, Bilgi ve Kuramları, Anadolu Ün. Yay. No: 1071.
  • Moran, Berna, 2003, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yay., İstanbul.
  • Özünlü, Ünsal, 2001, Edebiyatta Dil Kullanımları, Multılıngual, İstanbul.
  • Pospelov, Gennadiy, 2005, Edebiyat Bilimi, Evrensel Basın Yayın, İstanbul.
  • Püsküllüoğlu, Ali, 2012, Türkçe Sözlük, Arkadaş Yayınları, Ankara.
  • Taşdelen, Vefa, 1992, Varoluşçuluk ve Edebiyat Etkileşimi, T.C.İstanbul Ün. Sos. Bil. Ens. Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Topçu, Nurettin, 2002, Bergson, Dergâh, İstanbul.
  • Topçu, Nurettin, 2010, Varoluş Felsefesi-Hareket Felsefesi, Dergâh, İstanbul.