SATRANC-I UREFA’NIN EĞİTSEL BİR OYUN OLARAK UYARLANMASININ 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN KELİME ÖĞRETİMİNE VE TÜRKÇE DERSİ TUTUMLARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ (SİİRT İLİ ÖRNEĞİ)
Bu çalışmada, Satranc-ı Urefa’nın eğitsel bir oyun olarak uyarlanmasının 6. sınıf öğrencilerinin kelime öğretimine ve Türkçe dersi tutumlarına etkisi incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2017- 2018 eğitim-öğretim yılının bahar döneminde Siirt il merkezinde MEB’e bağlı bulunan Şehit Öğretmen İsmail Çelik Ortaokulu’nun 6. sınıfının iki farklı şubesinde eğitimine devam eden toplam 48 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma, gerçek deneysel modellerden biri olan ön test ve son test kontrol gruplu seçkisiz desene göre tasarlanmıştır. Araştırmada seçkisiz olarak atanan deney ve kontrol grubu bulunmaktadır. Deney grubunda (n=24) eğitsel oyun uygulamaları doğrultusunda kelime öğretimi gerçekleştirilirken kontrol grubunda (n=24) geleneksel öğretim ekseninde ders işlenmiştir. Her iki grupta, bütün işlemler araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak “Kişisel Bilgi Formu”, katılımcıların kelime bilgisi düzeylerinin ölçümü için Wesche ve Paribakht (1996) tarafından geliştirilmiş ve Ateş & Sis (2016) tarafından Türkçeye uyarlanarak geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış olan “Kelime Bilgisi Ölçeği” ve Türkçe dersine yönelik tutumların belirlenmesi için Ünal & Köse (2014) tarafından geliştirilen “Türkçe Dersi Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılmıştır. Araştırmada, eğitsel oyun yönteminin 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarı, öğrenilen bilgilerin kalıcılığının artması ve Türkçe dersine yönelik tutumlarının olumlu anlamda değişmesi noktasında geleneksel öğretime göre daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda uygulama ve ilgili konuda çalışma yapacak araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
INVESTIGATING THE EFFECT OF ADAPTING SANTRANC-I UREFA AS AN EDUCATIONAL GAME ON TEACHING VOCABULARY TO 6 th GRADE STUDENTS AND THEIR ATTITUDES TOWARDS TURKISH LESSON (SAMPLE OF SIIRT PROVINCE)
In this study, the effect of the adaption of Satranc-ı Urefa as an educational game on the vocabulary teaching to the 6th grade students and their attitudes towards Turkish lesson was examined. The participants of the study consisted of a total of 48 students studying at two separate classes of Sehit Ogretmen Ismail Celik Secondary School during spring term of 2017-2018 academic year, which is affiliated to MoNE in the city center of Siirt province. The quantitative dimension of the study was designed according to the random pattern with pre-test and post-test control group, which is one of the true experimental models. There was an experimental and control group which was determined randomly. The experimental group (n=24) was taught vocabulary in accordance with the educational game applications while the educational process in the control group (n=24) was carried out within the scope of the traditional teaching. In both groups, all procedures were performed by the researcher. “Personal Information Form”, for the measurement of the participants’ vocabulary level, “Scale of Vocabulary Knowledge”, developed by Wesche and Paribakht (1996) and adapted to Turkish by Ates and Sis (2016) through carrying out its reliability and validity, “Turkish Lesson Attitude Scale” developed by Unal and Kose (2014) were used as quantitative data collection tools in the research. For data analysis SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 program; used. In the study, it was concluded that educational game method was more effective than the traditional instruction at the point of increasing 6 th grade students’ achievement and the permanence of the learned information, and positively changing their attitudes towards Turkish lesson. In line with the results obtained in the research, recommendations were made for the application process and the researchers who would carry out the related studies.
___
- Albayrak, F. M. (2010). Ariflerin Satrancı Şerhi Enîsü'l- Hâifîn ve Semîru'l-Âkifîn fî Şerhi Şatranci'l-
Ârifîn. İstanbul: Sır Yayıncılık.
- Alemi, M. (2010). Educational games as a vehicle to teaching vocabulary. The Modern Journal of
Applied Linguistics, 2(6), 425-438.
- Alperen, N. (2001). Türkçe okuma ve yazma eğitim rehberi. Ankara: Alperen Yayınları.
- Altınbulak, D., Emir, S., & Avcı, C. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde eğitsel oyunların erişiye ve
kalıcılığa etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2).
- Altunay, D. (2004). Oyunla desteklenmiş matematik öğretiminin öğrenci erişisine ve kalıcılığa
etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Ankara.
- Ataover, S. (2005). Teaching English grammar through games to adolescents. Yüksek Lisans
Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Ateş, A., & Sis, N. (2016). İkinci dil olarak Türkçe öğretimi için kelime bilgisi ölçeği uyarlaması.
Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish
or Turkic Volume 11/19 Fall 2016, p. 95-106, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI
Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY
- Bakar, A., Tüzün, H., & Çağıltay, K. (2008). Öğrencilerin eğitsel bilgisayar oyunu kullanımına ilişkin
görüşleri: Sosyal bilgiler dersi örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 27-
37.
- Balcı, A. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Başar, M., Batur, Z., & Karasu, M. (2014). Kukset tekniğinin öğrencilerin zıt ve eş anlamlı sözcükleri
anlamalarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 909-922.
- Bayat, S., Kılıçaslan, H., & Şentürk, Ş. (2014). Fen ve teknoloji dersinde eğitsel oyunların yedinci sınıf
öğrencilerinin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 204-216.
- Bektaş, M. (2007). Hayat bilgisi dersinde ailelerin çoklu zekâ kuramı hakkında bilgilendirilme
biçimlerinin öğrencilerin proje başarıları ve tutumlarına etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 5(14),
9-28.
- Biriktir, A. (2008). İlköğretim 5. sınıf matematik dersi geometri konularının verilmesinde oyun
yönteminin erişiye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü,
Konya.
- Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Köklü, N. (2012). Sosyal Bilimler için İstatistik. Ankara: Pegem
Akademi.
- Can, S., & Yıldırım, M.(2017). Eğitsel oyunlarla fen dersine “Var mısın Yok musun?
Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 14-30.
Atatürk
- Chuang, T. Y., & Chen, W. F. (2007). Effect of Digital Games on Children's Cognitive
Achievement. Journal of Multimedia, 2(5).
- Clark, D. B., Nelson, B. C., Chang, H. Y., Martinez-Garza, M., Slack, K., & D’Angelo, C. M. (2011).
Exploring Newtonian mechanics in a conceptually-integrated digital game: Comparison of
learning and affective outcomes for students in Taiwan and the United States. Computers &
Education, 57(3), 2178-2195.
- Çoban, B., & Nacar, E. (2008). İlköğretim 2. kademe eğitsel oyunlar. (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın
Dağıtım.
- Demir, M. (2012). 7. Sınıf vücudumuzdaki sistemler ünitesinin oyun tabanlı öğrenme yaklaşımı ile
işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen teknoloji dersine karşı tutumlarına
etkisi. X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30.
- Demircan, Ö. (2005). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Der Yayınları.
- Demirel, Ö., Seferoğlu, S., & Yağcı, E. (2003). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. (4.
Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Dervişoğulları, N. (2008). Yabancı dil olarak Türkçe öğretilen sınıflarda oyunlarla sözcük
öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Ankara.
- Divjak, B., & Tomić, D. (2011). The impact of game-based learning on the achievement of learning
goals and motivation for learning mathematics-literature review. Journal of Information and
Organizational Sciences, 35(1), 15-30.
- Ebren, Z. Ş., Aydın, S. M., Ulaş, A. H., & Metin, E. (2015). Satranc-ı Urefa’nın değerler eğitiminde
eğitsel bir oyun olarak uyarlanması. Cengiz Gündoğdu (Ed.). Uluslararası Sempozyum İnsani
Değerlerin Yeniden İnşası III. Cilt. 19-21 Haziran 2014, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Ebren, Z. Ş., Kurtlu, Y., & Sevim, O. (2015). Satranc-ı Urefa oyununun günümüz değerler eğitimi
uygulamalarına kazandırılması: Özel Güneş Ortaokulu uygulama örneği. Cengiz Gündoğdu
(Ed.). Uluslararası Sempozyum İnsani Değerlerin Yeniden İnşası III. Cilt. 19-21 Haziran 2014,
Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Gökbulut, Y., & Yumuşak, E. Y. (2014). Oyun destekli matematik öğretiminin 4. sınıf kesirler
konusundaki erişi ve kalıcılığa etkisi. Turkish Studies - International Periodical For The
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 Winter 2014, p. 673-689,
ISSN:
1308-2140,
www.turkishstudies.net,
DOI
Number:
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY
- Gülsoy, T. (2013). 6. sınıf öğrencilerinin kelime hazinesinin geliştirilmesinde eğitsel oyunların etkisi.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
- Gülsoy, T., & Uçgun, D. (2013). 6. sınıf öğrencilerinin kelime hazinesinin geliştirilmesinde eğitsel
oyunların etkisinin incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/13 Fall 2013, p. 943-952, ISSN: 1308-
2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020,
ANKARA-TURKEY
- Güneş, F. (2013). Kelimelerin gücü ve zihinsel sözlük. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 1, 1-24.
- Güngörmüş, G. (2007). Web tabanlı eğitimde kullanılan oyunların başarıya ve kalıcılığa etkisi. Yüksek
Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gürbüz, F., Çeker, E., & Töman, U. (2017). Eğitsel şarkı ve oyun tekniklerinin öğrencilerin akademik
başarıları ve kalıcılığı üzerine etkileri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 593-612.
- Gürpınar, C. (2017). Fen bilimleri öğretiminde eğitsel oyun destekli öğretim uygulamalarının öğrenme
ürünlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
- Hatun, E., Söylemez, Y., & Arıcı, B. (2015). Satranc-ı Urefa oyununun okul öncesi dönemde değerler
eğitiminde kullanımına yönelik örnek bir çalışma. Cengiz Gündoğdu (Ed.). Uluslararası
Sempozyum İnsani Değerlerin Yeniden İnşası III. Cilt. 19-21 Haziran 2014, Atatürk
Üniversitesi, Erzurum.
- Işık, İ., & Semerci, N. (2016). İlkokul 3. sınıf öğrencilerine İngilizce kelime öğretiminde eğitsel
oyunların akademik başarıya etkisi. Journal of Institute of Social Sciences, 7(1), 787-804.
- İzzet, S. (1928). Türkiye’de Oynanan Bazı Oyunlar. Resimli Ay Fevkalâde Ramazan Nüshası, 11(47),
9-11.
- Kalaycıoğlu, H. E. (2011). The Effect of Picture Vocabulary Games and Gender on Four Year- Old
Children’s English Vocabulary Performance: An Experimental Investigation. Yüksek Lisans
Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Esntitüsü, Ankara.
- Karabağ, G., & Aydoğan, O. (2015). Oyun yöntemiyle tarih öğretiminin öğrenci erişisine ve kalıcılığa
etkisi. Turkish History Education Journal, 4(1), 67-88.
- Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1).
- Kaya, S., & Elgün, A. (2015). Eğitsel oyunlar ile desteklenmiş fen öğretiminin ilkokul öğrencilerinin
akademik başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 329-342.
- Kısakürek, N. F. (2017). İman ve İslam Atlası. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Lin, H. (2015). Effectiveness of interactivity in a web-based simulation game on foreign language
vocabulary learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 182, 313-317.
- MEB, (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6,7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Milli
Eğitim Bakanlığı.
- Miller, L. M., Chang, C. I., Wang, S., Beier, M. E., & Klisch, Y. (2011). Learning and motivational
impacts of a multimedia science game. Computers & Education, 57(1), 1425-1433.
- Öz, G. (2012). İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı bakımından incelenmesi.
Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Özbay, M., & Meanlıoğlu, A. G. D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1).
- Papatğa, E. (2012). Otizmli çocukların oyun becerileri ile davranış ve sosyal beceri özelliklerinin
karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- Romine, X. (2004). Using games in the classroom to enhance motivation, participation, andretention: a
pretest and post-test evaluation. Culminating experience action research projects, 5, 283-295.
- Sarıkaya, B. (2018). Basılı kitap mı, e-kitap mı? Türkçe öğretmeni adayları ne düşünüyor?. Turkish
Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or
Turkic Volume 13/19 Summer 2018, p. 1567-1582, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net,
DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY
- Schick, I. C. (2010b). Tasavvuf felsefesi ve Markov zincirleri. Su Dergi, 9, 8-10.
- Shick, I. C. (2010a). Tarihin tahrif edilmesine bir örnek “Osmanlı Satrancı” yahut Satranc-ı Urefâ.
Toplumsal Tarih, 194, 12-18.
- Söylemez, Y., Ulaş, A. H., & Kırkkılıç, H. A. (2015). İnsani değerlerin yeniden inşası için “Satranc-ı
Urefa” oyununun modern bir uyarlaması. Cengiz Gündoğdu (Ed.). Uluslararası Sempozyum
İnsani Değerlerin Yeniden İnşası III. Cilt. 19-21 Haziran 2014, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Şahin, E. Y. (2013). Materyal destekli eğitsel oyunların sokakta çalıştırılan çocukların Türkçe dil bilgisi
başarı ve tutumlarına etkisi. Journal of International Social Research, 6(28), 459-468.
- Şenol, M. (2007). Teachıng vocabulary to secondary school students through games. Yüksek Lisans
Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Taheri, M. (2014). The effect of using language games on vocabulary retention of Iranian elementary
EFL Learners. Journal of Language Teaching and Research, 5(3), 544.
- Torun, F. (2011). Çocuk hakları öğretiminde oyun yönteminin başarıya, kalıcılığa ve tutuma etkisi.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Adıyaman.
- Tural, H. (2005). İlköğretim matematik öğretiminde oyun ve etkinliklerle öğretimin erişi ve tutuma etkisi.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
İzmir.
- Turgut, M. F. (1995). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları. (10. Baskı). Ankara: Gül Yayınevi.
- Ünal, F. T., & Köse, M. (2014). Türkçe dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi: bir geçerlilik ve
güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 233-249.
- Varan, S. (2017). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin zihinsel sözlüğünü geliştirmede eğitsel oyunların etkisi.
Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
- Vardar, B. (1998). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul, Ankara, İzmir: ABC Kitabevi A.
- Yeşilkaya, İ. (2013). 7.sınıf Sosyal bilgiler dersi "Zaman içinde bilim" ünitesinin eğitsel oyun yöntemi
ile öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- Yien, J. M., Hung, C. M., Hwang, G. J., & Lin, Y. C. (2011). A game-based learning approach to
improving students' learning achievements in a Nutrition course. Turkish Online Journal of
Educational Technology-TOJET, 10(2), 1-10.
- Yiğit, A. (2007). İlköğretim 2. sınıf seviyesinde bilgisayar destekli eğitici matematik oyunlarının
başarıya ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Yip, F. W., & Kwan, A. C. (2007). Online vocabulary games as a tool for teaching and learning english
vocabulary. Educational Media İnternational, 43(3), 233-249.
- Yurt, E. (2007). Eğitsel oyun tekniği ile fen öğretimi ve yeni ilköğretim müfredatındaki yeri ve önemi.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.