SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YAZMAYA YÖNELİK YETERLİLİK ALGISINA, TUTUMUNA VE YARATICI YAZMA BAŞARISINA YARATICI YAZMA ÇALIŞMALARININ ETKİSİ

Yazma, yalnızca dile getirilmek istenenin kağıda aktarılması değildir. Yazma becerisi aynı zamanda kişinin kendini doğru ifade edebilmesi; fikirlerini, duygularını ve hayal dünyasını etkili bir şekilde başkalarıyla paylaşabilmesi için ihtiyaç duyulan bir beceridir. Okullarda yazma becerisine gereken önemin verilmemesi, öğrenenlerin yazma becerisine değer vermemesine ve yazma eylemini sevmemesine neden olmaktadır. Biçim ve ürün odaklı yazma çalışmalarıyla da öğrenenlere yazma becerisini sevdirmek mümkün olmamaktadır. Yaratıcı yazma çalışmaları, öğrenenlerin yazma eylemini sevmesi için öğretmenlere bir fırsat sağlamaktadır. Yaratıcı yazma çalışmalarıyla öğrenenlerin hayal gücünü geliştirmek, onların özgün ürünler ortaya koymasına yardımcı olmak ve en önemlisi öğrenenlerin yazarken eğlenmesini sağlamak hedeflenmektedir. Genel olarak yazma, özel olarak da yaratıcı yazma çalışmalarının sınıf içinde gerçekleştirilebilmesi için öğretmenlere büyük görevler düşmektedir. Bu görevlerin yerine getirilebilmesi için öğretmenlerin de yazma becerilerinin gelişmiş olması ve süreç temelli yazma, yaratıcı yazma gibi konularda bilgi sahibi olması gerekmektedir. Bu gerekle, sınıf öğretmenlerinin yazma yeterliliği algısını, yazma tutumlarını ve yaratıcı yazma başarılarını incelemek ve bunlara yaratıcı yazma çalışmalarının etkisini belirlemek amacıyla yapılan çalışmada, tek gruplu öntest-sontest deney deseni kullanılmıştır. Araştırmada 44 sınıf öğretmeni örneklem olarak yer almıştır. Araştırma verileri, 30 saat süren yaratıcı yazma uygulamalarından önce ve sonra Yazma Yeterliliği Algısı Anketi, “Yazmaya Yönelik Tutum Ölçeği” (Temizkan ve Sallabaş, 2009) ve Yazılı Ürün Elde Etme Sorusu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, t-testi gibi istatistiksel çözümlemeler ve “Yaratıcı Yazma İçin Değerlendirme Ölçütleri Formu (YİDÖF)” (Susar Kırmızı, 2008) kullanılmıştır. Araştırma sonunda, yaratıcı yazma çalışmalarının sınıf öğretmenlerinin yazma hevesine, yazma sevgisine, yazma kaygısı hissetmemesine ve yazma becerilerini geliştirmelerine olumlu etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca, yaratıcı yazma çalışmalarının sınıf öğretmenlerinin yazmaya yönelik tutumunu ve yaratıcı yazma akademik başarısını olumlu olarak etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır.

THE EFFECT OF CREATIVE WRITING ACTIVITIES OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS ON THEIR PERCEIVED COMPETENCE AND ATTITUDE TOWARDS WRITING AND SUCCESS IN CREATIVE WRITING

Writing is not solely transferring thoughts on paper. Writing is a skill that is required by one to express himself/herself appropriately and share his/her thoughts, feelings and imagination effectively with others. The fact that writing skills are not emphasized enough in schools leads learners to underestimate writing skills and dislike related practices. However, employing form and product-oriented writing practices will not make learners like writing. Creative writing activities, on the other hand, give teachers an opportunity to make their learners favor writing. The aim of creative writing activities is to improve learners’ imagination, help them create authentic products and more importantly to let them have fun while writing. Having writing activities, specifically creative writing, heavily depends on teachers. Teachers need to have improved their writing skills and to have learnt about process-oriented writing and creative writing. Therefore, this study aims to analyze primary school teachers’ perceived competence and attitude towards writing and their success in creative writing, and to reveal the effect of creative writing ctivities on the three points mentioned previously. The study employs the one group pretest-posttest design. The sample group is composed of 44 primary school teachers. The data was collected through Perceived Writing Competence Questionnaire, “The Attitude Scale Related to Writing Activities” (Temizkan and Sallabaş, 2009) and a Prompt for Eliciting Writing Product. In order to analyze the data, statistical tools such as mean, standard deviation, t-test have been employed along with a set of criteria named “Evaluation Criteria Form for Creative Writing” (Susar Kırmızı, 2008). The results reveal that creative writing practices have positive effect on primary school teachers’ enthusiasm and liking for writing, on the improvement of their writing skills and on decreasing writing anxiety. In addition, it has been concluded that creative writing practices affect primary school teachers’ attitudes toward writing and academic success in creative writing positively.

PDF

___

Ağca, H. (1999). Yazılı anlatım. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Ak, E. (2011). Yaratıcı yazma tekniklerinin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki yazılı anlatım becerileri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Akkaya, N. (2011). İlköğretim 6. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı yazma yaklaşımının Türkçe dersine yönelik tutuma etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 311-319.
Akkaya, N. (2014). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcı yazma sürecine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1487-1504.
Aktaş, Ş., & Gündüz, O. (2004). Yazılı ve sözlü anlatım kompozisyon sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Arı, G. (2010). Altıncı ve yedinci sınıf öğrencilerinin yazdığı hikâye edici metinlerin değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 43-75.
Aşıkcan, M., & Pilten, G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin yazılı anlatım çalışmalarının süreç temelli yazma modeli odaklı değerlendirilmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 255-276, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Avcı, A. S. (2013). Yaratıcı yazma etkinliklerinin 8. sınıf öğrencilerinin yazma eğilimleri ve yazma kaygılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
Bağcı, H. (2011). Yazılı anlatım ve unsurları. M. Özbay (Ed.) Yazma eğitimi (s. 85-124). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Başkök, B. (2012). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinde uygulanan yaratıcı yazma çalışmalarının, öğrencilerin yaratıcılıklarına ve Türkçe dersine olan tutumlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Bayat, N. (2014). Sürece dayalı yazma yaklaşımının yazma başarısı ve kaygısı üstündeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1123-1141.
Bayat, S. (2016). The effectiveness of the creative writing instruction program based on speaking activities. International Electronic Journal of Elementary Education, 8(4), 617-628.
Beydemir, A. (2010). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı yazma yaklaşımının yazmaya yönelik tutumlara, yaratıcı yazma ve yazma erişisine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Bircan Manay, E. (2017). Kelime ağı yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin yazmaya karşı tutumlarına ve yazma özyeterlik algısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Calp, M. (2013). Serbest ve yaratıcı yazma tekniğine göre oluşturulan kompozisyonların yazılı anlatımın niteliği ve puanlama tekniği açısından karşılaştırılması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 879-898, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Dağtaş, A. (2012). Kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma tekniğinin öğrencilerin yazma becerilerine etkileri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 845-869, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Demir, T. (2011). İlköğretim öğrencilerinin yaratıcı yazma becerileri ile yazma özyeterlik algısı ve başarı amaç yönelimi türleri ilişkisinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dumanlı, M. (2014). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatım öz yeterlik inançlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Erdoğan, Ö. (2012). Süreç temelli yaratıcı yazma uygulamalarının yazılı anlatım becerisine ve yazmaya ilişkin tutuma etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Göçer, A. (2010). Türkçe eğitiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 179-195.
Göçer, A. (2014). Yazma Tutum Ölçeği'nin (YTÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 515-524.
Gündüz, O., & Şimşek, T. (2016). Anlatma teknikleri 2: Uygulamalı yazma eğitimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
İnal, S. (2006). Yabancı dil öğretimindeki hedeflerin gerçekleştirilmesinde "Clustering" yazılı anlatım tekniğinin öğrenci tutumu ve başarısı üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
İşeri, K., & Ünal, E. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67-76.
Kapar Kuvanç, E. B. (2008). Yaratıcı yazma tekniklerinin öğrencilerin Türkçe dersine ilişkin tutumlarına ve Türkçe dersindeki başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Karakaya, İ., & Ülper, H. (2011). Yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi ve yazma kaygısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 691-707.
Karatay, H. (2011). 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3), 1029-1047, ISSN: 1308- 2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Koçyiğit, B. K., & Sefer, G. D. (2005). Süreç değerlendirme yaklaşımlarıyla yazma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma: Benim öykülerim. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, Sabancı Üniversitesi, İstanbul.
Korkmaz, G. (2015). Yaratıcı yazma yönteminin 6. sınıf öğrencilerinin yazma öz yeterlik algılarına, yazmaya ilişkin tutumlarına ve yazma becerisi akademik başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Kurudayıoğlu, Ö., & Karadağ, Ö. (2010). İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarının konu seçimleri açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 192-207.
Küçük, S. (2007). Yazılı anlatım ve yaratıcılık. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları.
Maltepe, S. (2006). Yaratıcı yazma yaklaşımı açısından Türkçe derslerindeki yazma süreçlerinin ve ürünlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Melanlıoğlu, D., & Atalay, T. D. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin yazma öz yeterliklerinde yaratıcı yazma uygulamalarının etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 697-721.
Memiş, A., Sever, E., & Bozkurt, M. (2016). Yaratıcı yazma ve yaratıcı drama yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine ve yardımseverlik tutumlarına etkisi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1685-1702, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Oral, G. (2014). Yine yazı yazıyoruz (5. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Öztürk, E. (2007). İlköğretim V. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Peker, Ş. (2015). Yazılı anlatım becerilerinin geliştirilmesinde yaratıcı drama tekniklerinden özel mülkiyet tekniğinin yaratıcı yazma yaklaşımı ile karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Susar Kırmızı, F. (2008). Türkçe dersinde yaratıcı drama yönteminin yaratıcı yazma başarısına etkisi ve yazılı anlatım ürünlerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 41(Özel Sayı), 251-275.
Susar Kırmızı, F. (2009). Türkçe dersinde yaratıcı drama yöntemiyle yaratıcı yazma çalışmalarının yazmaya yönelik tutuma etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 4(7), 51-68.
Susar Kırmızı, F. (2015). Yaratıcı drama ve yaratıcı yazma uygulamalarının yaratıcı yazma başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 93-115.
Susar Kırmızı, F., & Beydemir, A. (2012). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı yazma yaklaşımının yazmaya yönelik tutumlara etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(3), 319-337.
Şahin, A. (2016). Yaratıcı yazma. F. Susar Kırmızı (Ed.), İlk ve ortaokullarda Türkçe öğretimi (s. 273- 308). Ankara: Anı Yayıncılık.
Tekşan, K. (2013). Yazma eğitimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.
Temizkan, M. (2010). Türkçe öğretiminde yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27, 621-643.
Temizkan, M. (2011). Yaratıcı yazma etkinliklerinin öykü yazma becerisi üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 919-940.
Temizkan, M. (2014). Yaratıcı yazma süreci (hikâye yazma). Ankara: Pegem Akademi.
Temizkan, M., & Sallabaş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okuma ve yazmaya yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 155-176.
Temizkan, M., & Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim 6. 7. 8. sınıf Türkçe öğretmenlerinin yaratıcı yazma etkinliklerini uygulama durumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 70-91.
Tiryaki, E. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin tartışmacı metin yazma becerileri ile yazma kaygısı ve eleştirel düşünme becerileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
Tonyalı, E. (2010). Yaratıcı yazma uygulamalarının ilköğretim ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin yazma becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Top, F. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yaratıcı yazma tekniklerinin kullanılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Topçuoğlu Ünal, F., & Sever, A. (2012). Yaratıcı yazmada müziğin etkisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2907-2918, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Ungan, S. (2007). Yazma becerisinin geliştirilmesi ve önemi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 461-472.
Uzun, A. (2015). Yaratıcı yazma etkinliklerinin Çinli öğrencilerin yabancı dil olarak Türkçe yazma becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
Ülper, H., & Uzun, L. (2009). Bilişsel süreç modeline göre hazırlanan yazma öğretimi izlencesinin öğrenci başarısına etkisi. İlköğretim Online, 8(3), 651-665.
Yaylı, D. (2009). Hizmet öncesi Türkçe öğretmenleri ile bir süreç yazma uygulaması. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Ege Üniversitesi, İzmir.
Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., & Yılmaz, Y. (2006). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
Yıldız, M., & Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6.) sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 507-522.
Zorbaz, K. Z. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin yazma kaygı ve tutukluğunun yazılı anlatım becerileriyle ilişkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.