Yazım Kılavuzu’nda tespit edilen tutarsızlıklar üzerine artzamanlı bir inceleme

Tanzimat döneminde başlayan yeni alfabe ve yazım tartışmaları, 1 Kasım 1928’de yeni alfabenin kabul edilmesiyle yazım boyutunda günümüze kadar devam ede gelmiştir. Yeni alfabede söyleyişe dayalı bir yazım düzeni benimsenmiştir. Kelimelerin nasıl yazılacağı da Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan Yazım Kılavuzu’nda belirtilmiştir. Ancak, Kurum tarafından hazırlanan ve 24. baskısına ulaşan kılavuzun önceki baskıları ile sonraki baskıları arasında, aynı kelimelerin farklı yazılışları tespit edilmiştir. Bu değişiklikler tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bu makalede Türk Dil Kurumu’nun yayımladığı Yazım Kılavuzu’nun 1929, 1941, 1965, 1977, 1993, 1996, 2005 yılı baskılarındaki A dizininde yer alan kelimeler; Düzeltme İşaretinin Yazımı, Fonetik Değişiklik Olan Kelimelerin Yazımı, Birleşik Kelimelerin Yazımı olmak üzere 3 ana başlıkta incelenmiştir.

A diachronic analysis on the contradictions found in the dictionary of spelling

Discussions on new alphabet and orthography(spelling) which started in the Tanzimat Era have remained with the acceptance of new alphabet in 1st November 1928 until today in the aspect of spelling. A spelling order based upon pronunciation was adopted in newly accepted alphabet. How to spell the words was also specified in the dictionary of spelling prepared by the Turkish Language Association(TDK). However, different spellings of the same words in the dictionaries of spelling prepared by the Association and that have come at 24th edition were detected between previous editions and next editions. These differences have also given rise to discussions. In this article,the words that take place in index A of the editions of 1929, 1941, 1965, 1977, 1993, 1996 and of 2005 published by TDK are examined under three main titles as the Writing of Correction Mark, as the Spelling of the Words That Have Phonetical Differences and as the Spelling of Compund Words.

PDF

___

AÇIKGÖZ, Hâlil, “Türkçede Bitişik Kelime Meselesi”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, 1987, XVII/2, s. 35-58.
BANGUOĞLU, Tahsin, Türkçenin Grameri, İstanbul, 1974.
ÇAĞBAYIR, Nuri, Ötüken Türkçe Sözlük, 2. C., Ötüken Yay., İstanbul, 2007, s. 2162.
DEMİR, Nurettin-YILMAZ, Emine, Türk Dili El Kitabı, Grafiker Yay., Ankara, 2003, s. 181.
DENY, Jean, Türk Dili Grameri, (çev. Ali Ulvi Elöve), İstanbul, 1941.
EREN, Hasan, “Yazımda İkili Çözüm”, Dil Tartışmalarında Gerçekler I, TDK Yay., Ankara, s. 40-46.
EREN, Hasan, “Eski „Dilci‟likten Yeni Yazım “Uzman‟lığına”, Dil Tartışmalarında Gerçekler I, TDK Yay., Ankara, s. 66-70.
EREN, Hasan, “Yazımda Yabancı Dil Örnekleri”, Dil Tartışmalarında Gerçekler I, TDK Yay., Ankara, s. 71-79.
ERGİN, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1977.
GENCAN, Tahir Nejat, Dilbilgisi, TDK Yay., Ankara, 1979.
GÖĞÜŞ, Beşir, “Türkçede Bileşik Kelimelerin Oluşumu ve Nasıl Yazılması Gerektiği”, TDAYB 1962, TDK Yay., 217, Ankara 1988, s. 245-264.
GÜRSES, Reşide, “Türk Dilinin Telâffuz ve İmlâsı”, Türk Yurdu - Türkçeye Saygı, Türk Ocakları Yay., Ankara, 2001, s. 175- 176.
İmlâ Lûgati, İstanbul Devlet Matbaası, İstanbul, 1929.
İmlâ Kılavuzu, TDK Yay., İstanbul, 1942.
İmlâ Kılavuzu, TDK Yay., Ankara, 1993.
İmlâ Kılavuzu, TDK Yay., Ankara, 1996.
KOÇ, Raşit, “Türkçede Birleşik Kelimelerin Yazımı ile İlgili Tartışmalar ve Çözüm Önerileri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, C. 15, 2007, s. 693-706
KOÇ, Raşit, “Düzeltme (İnceltme, Uzatma) İşaretinin Kullanımı ile İlgili Tartışmalar”, Turkish Studies, Volume 4/3, 2009 ,s. 1453-1468.
LEWİS, Geoffrey, Trajik Başarı Türk Dil Reformu (çev. Mehmet Fatih Uslu), Gelenek Yay., İstanbul, 2004.
MENZ, Astrid, “Kılavuzlarda ve Kullanımda Türkçe İmla”, Türkiye’de Dil Tartışmaları, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Yay., İstanbul, 2008, s. 41-71.
ÖZKAN, Nevzat, “Türkçede Birleşik Kelimelerin Yazımı”, Türk Yurdu -Türkçeye Saygı, Türk Ocakları Yay., Ankara, 2001, s. 349-355.
TULUM, Mertol, Dil Tartışmalarında Gerçekler I, TDK Yay. 558, Ankara, 1990, s. 1-39.
Türkçe Sözlük, TDK Yay., 2. C., Ankara, 1988
Yazım Kılavuzu, TDK Yay., Ankara 2005
Yeni İmlâ Kılavuzu, TDK Yay., Ankara, 1965.